Knagende ratten aan de grens Flevoland

Wat mij in de Tweede Kamer is opgevallen is dat vrij veel kamerleden de kaart van Nederland maar matig tot slecht kennen. Dit zei ir. Van Rossum in 1969. Hij was toen nog maar net twee jaar lid van de Tweede Kamer. Of de situatie sinds die tijd is verbeterd valt te betwijfelen. Feit is evenwel dat in ieder geval de heer Van Rossum zelf door en door bekend is met de Nederlandse landkaart. En dat komt niet in het minst door zijn bemoeiingen met de vele herindehngen.

VERKAVELING

Meestal zijn het gemeenten die onderling wat verkaveld worden. Bij wijze van uitzondering sprak de Kamer in de eerste volle week van mei over provincies. Niets lijkt namelijk de instelling van een nieuwe, twaalfde provincie, nog in de weg te staan. Het gaat over de provincie Flevoland.

In de vroegere IJsselmeerpolders ligt een viertal gemeenten die tot op heden qua provincie nergens bij horen. Dat zijn Almere, Lelystad, Zeewolde en Dronten. Tot nog toe behartigde het Rijk de provinciale taken en bevoegdheden. Op zich geen onoverkomelijke zaak, maar toch ook niet bepaald ideaal. Vandaar dat men in Den Haag op zoek ging naar een provincie voor de desbetreffende vier gemeenten.

NIET ZO GEPORTEERD

Aansluiting bij aanliggende provincies leek een eerste alternatief. Almere en Lelystad bij Noord-Holland, Zeewolde bij Gelderland en Dronten bij Gelderland of Overijssel. Toch waren de meest betrokkenen duidelijk niet zo geporteerd voor indeling bij het oude land.

Vervolgens werd de mogelijkheid van een twaalfde provincie onderzocht. Een gedachte die al te vinden is in oude aardrijkskundeboekjes waar al in de jaren '20 en '30 gespeculeerd werd over een polderprovincie. Alleen één probleem bleef over: een provincie met maar vier gemeenten heeft wel een erg smalle basis. Dus werd rondgekeken naar uitbreiding, met als gevolg dat de blik op de Noordoostpolder viel.

De „Noordoost" is destijds voorlopig ingedeeld bij Overijssel. Voorlopig omdat men toen al dacht aan een twaalfde provincie in de toekomst. En niet ontkend kan worden dat deze polder veel gemeen heeft met de andere IJsselmeerpolders.

OVERIJSSEL

Er is dus wel wat te zeggen voor deze oplossing, zo stelde ir. Van Rossum bij de behandeling van de Wet Instelling provincie Flevoland. Maar er is meer. De Noordoostpolder, en ook Urk, hoort al meer dan 15 jaar bij Overijssel. Zoiets kun je niet zomaar wegschrappen. Voor veel Nederlanders is de NOP een deel van Overijssel. Daar komt nog eens bij dat er langzaam maar zeker bepaalde banden zijn ontstaan tussen met name Noordwest Overijssel en de polder. De heer Van Rossum noemde wegen en verbindingen, de gezondheidszorgvoorzieningen, gemeenschappelijke regelingen, enz. Concluderend: „Het geheel wees onze fractie heel sterk in de richting van de bestendiging van de bestaande situatie."

DOORSLAGGEVEND

Uiteindelijk was voor de SGP-fractie de mening van de plaatselijke bevolking doorslaggevend. Zowel lokale besturen als organisaties in het betrokken gebied lieten zich vrijwel allemaal uit ten gunste van aansluiting bij een nieuw te vormen provincie. De heer Van Rossum: „Onze fractie betwijfelt of de gemeenteraad van de gemeente Noordoostpolder een verstandig besluit heeft genomen. Maar nu het besluit zod«rdeiijkT8-«itg«vallen, moeten -TtTj net uiteraard wel in onze overwegingen betrekken."

NOLENSVOLËNS

Voor Urk geldt hetzelfde in versterkte mate. „Nog onbegrijpelijker vinden wij het besluit van de gemeenteraad van Urk. Urk is op zichzelf een unieke gemeenschap. Deze visserijgemeenschap heeft eigenlijk geen banden met Overijssel, maar zij heeft die mogelijk nig minder met de nieuwe polders.

Politiek gesproken past zij zeker niet bij gemeenten als Lelystad en Almere. Maar als wij op het karakter van de plaats letten, dan zouden wij een wonderlijke provincie krijgen met Urk, Breskens, Goedereede, Velsen, Den Helder, Harlingen en Zoutkamp."

„Dat kan natuurlijk ook niet zo worden bestuurd. Er moet dus aansluiting worden gezocht met de omgeving. De indruk bestaat, dat de Noordoostpolder duidelijk onder het provinciaal bewind van Overijssel uit wil. Dat is bij de gemeente Urk per sé niet het geval. Zij wordt nolens volens meegesleept, maar zij bracht wel zoveel realiteitszin op, dat zij het zich liet welgevallen en, desgevraagd, toch voor de polderprovincie heeft gekozen."

„URKERLAND"

De Urkers gaven zich echter niet zonder slag of stoot gewonnen. Ze stelden de voorwaarde dat de nieuwe provincie zou worden omgedoopt tbt „Urkerland". Voor de SGP-fractie geen enkel bezwaar, maar de minister had er minder oren naar. Het zal dus blijven bij Flevoland. Bij kiezen tussen slecht en slecht is het raadzaam de minst slechte oplossing te selecteren. Aldus accepteerde de SGP de provincie Flevoland. Om nog eens aan te tonen dat er toch eigenlijk een vreemde situatie ontstaat in het voormaUg IJsselmeer, daarvoor Zuiderzee, daarvoor Flevomeer, wees de heer Van Rossum op de absurde situatie dat „de minister van Binnenlandse Zaken enerzijds een titanenstrijd voert om kleine gemeenten op te heffen en diezelfde minister anderzijds een miniprovincie creëert."

BftONNEN VAN MOEILIJKHEDEN

De heer Van Rossum zou de heer Van Jiossum niet zijn als hij niet ook de waterstaat in zijn beschouwingen had betrokken. Waterstaatkundig zal de nieuwe provincie een eenheid vormen. Zou indeling plaatshebben bij het oude land, dan zou een interprovinciaal waterschap nodig zijn.

Uit ervaring sprekend zei de SGP afgevaardigde daar niks voor te voelen omdat bijvoorbeeld de Gelderse Vallei, Amstelland, Rijnland e.a. dergelijke constructies hebben doen kennen als „bronnen van moeilijkheden."

Hiermee was de kous nog niet af. Van Rossum: „Regeren is, vooruitziende lering trekken uit het verleden." Daarbij keek de SGP'er in de richting van Marken. Nog niet alle knopen zijn doorgehakt, maar een toekomstige Markerwaard zit eraan te komen. De gang van zaken met betrekking tot de NOP die eerst aan Overijssel werd vergeven (zie hierboven), maar nu naar „de Flevo" verhuist, deed ir. Van Rossum het gezegde over de ezel en de steen memoreren. „Men moet dan ook reeds nu het gebied van het huidige Markermeer en mogelijk van de toekomstige Markerwaard bij de polderprovincie indelen."

Bijkomend voordeel: het draagvlak van de nieuwe provincie wordt daardoor vergroot. Van zes naar zeven gemeenten. „Dat is nog niet iets om over naar huis te schrijven, maar het is in ieder geval een verbetering."

VERDIENSTE VAN DE LOEP

Toen de SGP-fractievoorzitter 65 jaar oud werd kreeg hij van de fractie onder andere een loep aangeboden. Die loep heeft meermalen zijn goede diensten bewezen. Ook nu weer. Turend boven de kaarten die het wetsvoorstel vergezelden was het ir. Van Rossum opgevallen dat de grens tussen met name de gemeente Dronten en de Veluwse gemeenten op sommige plaatsen een erg grillig verloop heeft. In de Kamer zei hij daarover: „Het is hier en daar of het een stuk brood is waar de ratten aan geknaagd hebben. Die grens is uiterst grillig. Het past zeker niet bij de rechtlijnige nieuwe polders om een rafelige grens te hebben."

TONNENLIJN

Kan dat niet anders, zo informeerde de SGP'er. Vroeger zijn dit soort grillige grenzen dikwijls recht getrokken. Bovendien ligt er een amendement- Rienks-Van Rossum waarin wordt uitgesproken dat gemeentegrenzen zoveel mogelijk op duidelijk herkenbare grenzen moeten worden vastgelegd. Dat is in het belang van het bestuur, het politietoezicht en de eventuele rampenbestrijding.

De heer Van Rossum diende een uitgebreid amendement in om te bewerkstelligen dat de onderhavige grens - die loopt door de Randmeren - zal gaan lopen langs de ter plaatse liggende tonnenlijn in het water. Voor iedereen duidelijk herkenbaar. Tegenover de minister verdedigde hij zijn amendement met verve. Het mocht niet baten. Een Kamermeerderheid stemde tegen het amendement omdat Dronten er financieel door achteruitgaat. Geld tegenover het principe van duidelijkheid. Geen onbekend verschijnsel in politicis.

AMENDEMENTEN

Met drie andere amendementen was de heer Van Rossum meer gelukkig.

Waterstaatsamendementen. Alle drie werden ze aangenomen, waardoor bereikt werd dat voor een aantal ambtenaren binnenkort reeds duidelijkheid ontstaat omtrent hun toekomstige positie. Want wat is het geval? Er is een Rijkswaterstaat (Den Haag) en er zijn provinciale waterschappen en, allen ressorterend onder Gedeputeerde Staten van de diverse provincies. Nu er per 1 januari 1986 een nieuwe provincie bijkomt zal er als alles goed gaat ook een nieuwe Provinciale Waterstaat bijkomen. Voor Flevoland zal die worden gevestigd in de nieuwe hoofdstad Lelystad.

Omdat de waterstaatsaangelegenheden nu nog door Den Haag worden behartigd zal er dus te zijner tijd een aantal ambtenaren overgeplaatst moeten worden naar Lelystad. Volgens de plannen die de regering ontvouwde zouden de betreffende ambtenaren eerst worden overgeplaatst naar de nieuwe provincie en daarna zouden er weer taken worden verdeeld naar de waterstaat in Flevoland toe. In feite dus twee stappen.

NARIGHEID VOORKOMEN

Ir. Van Rossum diende zijn amendementen in om te bewerkstelligen dat, zoals hij het zei, „alsnog wordt voor­ zien in de mogelijkheid van rechtstreekse overgang van werken en van personeel naar de waterschappen."

Men voorkomt hiermee dat er volgend jaar op het provinciehuis te Lelystad strijd ontbrandt over de vraag wie weg moet. Wie dat nu al regelt voorkomt daarmee veel narigheid, aldus ir. Van Rossum.

De Kamer was dat met de SGP-afgevaardigde eens. Met bijna algemene stemmen werden de drie amendementen van de heer Van Rossum aangenomen.

Fractievoorlichter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen