Over christelijke barmhartigheid

ZORG

Het terrein van de gezondheidszorg is volop in beweging. Wordt er niet gesproken over een andere structuur en financiering van de zorg, dan gaat de discussie wel over nieuwe vormen van de zorg, waarbij tegemoet wordt gekomen aan nieuwe behoeften van patiënten. In jargon hebben we het dan over zorg op maat, thuiszorg en mantelzorg.

(ON)VRIJWILLIGE EUTHANASIE

Helaas moet worden vastgesteld dat de zorg voor mensen in hun laatste levensfase niet altijd meer is gestempeld door een christelijke bewogenheid. De denkwijze dat een mens autonoom is in het nemen van een beslissing over zijn levenseinde vindt meer en meer ingang. Artsen en verpleegkundigen geven soms patiënten, die ongeneeslijk ziek zijn en veel pijn lijden, in overweging om „er uit te stappen" of „er een einde aan te laten maken". Van een optimale stervensbegeleiding en een effectieve pijnbestrijding lijkt geen sprake te zijn.

Anderzijds zijn er ook patiënten, met name in verpleegtehuizen, die de vrees hebben dat zij door handelen of juist het nalaten van behandelen van het leven zullen worden beroofd. De hospice-beweging lijkt hierop een antwoord te kunnen geven. In een hospice worden patiënten in hun laatste levensfase omringd met de beste medische zorg. Daar is sprake van een bijzondere manier van medische verzorging en begeleiding, waarvan pijnbestrijding een onderdeel is.

OPTIMALE VERZORGING

Onlangs is een beknopte biografie verschenen over Cicely Saunders, de grondlegger van de moderne hospicebeweging. Deze in 1918 geboren Engelse heeft in 1961 het wereldberoemde St. Christopher's hospice opgericht. Eerst werd zij opgeleid tot verpleegkundige, later was zij werkzaam als maatschappelijk werkster. In 1951 begon zij haar studie als arts, die zij in 1957 afsloot. Zij richtte zich vooral op het bestrijden van pijn bij terminale patiënten. Daardoor verwierf zij zich een groot inzicht in de aspecten van pijn bij deze mensen, die veelal te weinig aandacht krijgen: angst voor eenzaamheid, angst voor de dood, geestelijke pijn door lichamelijke aftakeling, zorg voor de famihe.

BEWOGENHEID EN VAKKUNDIGHEID

Zij kwam tot de overtuiging dat de belangrijkste inspiratiebron voor haar werk het christelijk geloof is. Cicely Saunders stelde dat in een hospice niet zozeer het genezen de nadruk behoort te krijgen, alswel een vakbekwame en deugdelijke verpleging en een ervaren toediening van medicijnen ter bestrijding van de totale pijn. Saunders grootste bijdrage aan de medische wereld is geweest haar methode de medicijnen met een regelmaat toe te dienen. De pijn moet worden aangepakt voordat hij optreedt.

Bijverschijnselen kunnen worden verlicht door speciale doseringen van de juiste medicijnen. Het zal duidelijk zijn dat in de werkwijze van Cicely Saunders geen plaats is voor toepassing van euthanasie.

WAARDERING

Door haar ideeën is Cicely Saunders in Engeland en Amerika een bekende persoonlijkheid geworden. Was er aanvankelijk sprake van een zekere onverschilligheid vanuit de medische wereld, later ontstond groot respect voor haar wetenschappelijk gefundeerde visie op terminale zorg, die onder andere bekroond werd met een ere-doctoraat aan een bekende Amerikaanse universiteit.

AANBEVOLEN

Het is al met al een boeiend boekje geworden, waarin de achtergronden van de hospice-beweging als het ware van binnenuit worden beschreven. De schrijfstijl is zodanig dat het boek in één adem uitgelezen kan worden. Ik ben er van overtuigd dat het met name werkers in de gezondheidszorg zal aanspreken. Ik zou het eigenlijk als verplichte lectuur willen aanbevelen voor iedere verpleegkundige. Daarnaast zullen ongetwijfeld ook anderen getroffen worden door de aansprekende wijze, waarop Cicely Saunders haar levenswerk gestalte heeft kunnen geven.

N.a.v.: Shirley du Boulay, Cicely Saunders: een leven voor stervenden. Amsterdam, Buijten & Schipperheijn 1989; 88 bh.; prijs f 16, 90.

drs. S. Stoop

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen