In de ban(ier) van het verleden (1)

Historisch besef is een groot goed. Kennis van het verleden mag onmisbaar genoemd worden \'oor het \'erkrijgen van de juiste visie (jp het heden en bij het hebben \'an verwachting voor de toekomst. Dat geldt voor ieder mens persoonlijk. Vanwaar komt gij en waar gaat gij heen? Het gaat ook op voor onze nationale volks- en kerkhistorie. Een zeker gaat dat ook op \'oor de geschiedenis \'an onze Staatkundig Gereformeerde Partij.

Het doel

Hoe nodig is het dat ook de %"""% Partijgeschiedenis levend M„. -M, gehouden wordt. ()< ; k onze jongeren hebben nodig te weten waaruit de SGP is voortgekomen, welk doel stond de oprichters voor ogen. Wij namen als nageslacht dikwijls posities in die door onze voorgangers zijn verworven. Is de in\ailling die onze generatie daaraan geeft nog dezelfde? Waartegen en op welke wijze hebben onze vaderen gestreden en hoe werd daarop gereageerd? Deze vragen zijn met vele andere uit te breiden, waarbij overigens wel dient te worden opgemerkt dat ook hier het stellen van de vraag soms eenvoudiger is dan het beantwoorden en'an.

Toch is het nuttig van tijd tot tijd een blik in het verleden te slaan. Niet om dat te idealiseren, maar om er van te leren. Niet om er mee in mensen te eindigen, maar wei mag gezien en gezegd worden dat \elen toen met grote ijver bezet waren waar het ging om het tot meerdere erkenning brengen van de beginselen van (iods > X'oord op staatkundig terrein. Dat was en is het doel immers van de SGP?

Een blik in het \'erleden als opwekking om niet te rusten op het werk van (jnze vaderen, maar om dat onder de zegen des Heeren krachtig voort te zetten. Het doel is het waard.

Het middel

Een compleet „leerboek m-4, , SGP-geschiedenis" is op het -M„., J- Ds. G. H. Kerstenhuis aanwe zig in de vorm van alle tot nu toe verschenen jaargangen van De Banier Dat is geen wetenschappelijk leerboek, maar dat is voor ons doel ook niet nodig. Wie diep wil graven, neme eerder verschenen literatuur op dit gebied. Van harte kunnen wij u eerder verschenen boeken m.b.t. de S(iP aanbevelen. Hoort De Roede I, II en III; Vooroorlogse SGP-geschriften; het boek van dr W. Fieret enz.

Wat wij nu willen doen is u van tijd tot tijd meenemen naar vroeger jaren. De oude jaargangen van ons Partijblad kunnen daarbij dienen als een spiegel van de tijd waarin zij verschenen.

De Banier, 1ste jaargang No. 1

Donderdag 5 mei 1921 ve p É scheen het eerste nummer M, „, /^ De redactie was in handen van ds. G. H. Kersten en de administratie werd gevoerd door ds. Kieviet te Veenendaal. In zijn openingsartikel schreef ds. Kersten dat sinds de oprichting van de SGP in 1918 de wenselijkheid werd gevoeld van een eigen part ij-orgaan. Die wenselijkheid werd noodzakelijkheid. Wij citeren:

„De beginselen der partij eischen ontplooiing; de kiesverenigingen als zovele leden van het lichaam der partij, behoeven gemeenschap met elkaar te oefenen.. . kortom een partijblad is onmisbaar."

De definitieve aanzet hiertoe werd gege\'en op de Algemene Vergadering van 5 augustus 1920 te Middelburg. Daar werd, zo lezen we in het juli-nummer van 1921, met algemene stemmen besloten tot uitgave van een eigen orgaan. Het blad zou voortaan verschijnen de 1ste donderdag van de maand; twaalf nummers per jaargang dus. De prijs die daanoor betaald moest worden was ƒ 1, — per jaar, per postwissel of ƒ 1, 10 bij incassering per post. Aanbevolen werd „naar hartelust" te adverteren. De eerste 6 regels voor / 0, 60 per regel; elke regel meer 10 cent. „Ge zult 6000 tal lezers bereiken en iets bij- dragen tot verbreiding der beginselen van eene partij die zich richten wil ook in het politieke leven naar Gods Woord".

De naam

In het rsv'eede nummer werd de naam „Banier" toegelicht door de hoofdredacteur. Hij zei het als volgt;

Ge voelt 't reeds: we hebben aan de strijd gedacht. Eene banier toch iseen vaandel, een standaard, een veldteken; en behoort bij een leger; en dient de krijgsknechten in de strijd. Een banier verzamelt de soldaten en doet hun gevoelen hun saamhorigheid. Laat er nog zoveel onderling geschil zijn, een oog op de wapperende banier doet alle geschil vlieden voor den band die samenbindt... De banier geeft moed en bezielt in de krijg. Door de nood gedreven hieven we een eigen banier op. We stemmen toe: wij mikken hoog; maar niet te hoog. Gedreven, niet door zucht naar grote dingen, doch door vaste overtuiging en met de kracht der beginselen van Gods Woord waagden we het „verzamelen" te blazen. De banier getuige tegen de geest des tijds, en verzamele de verstrooide benden, wier ziele het getuigenis van Jehovah aankleeft.. .

Dan zal ons volk groot zijn, als het klein is voor God; dan zal 't ons welgaan, als we ons houden aan 's Meeren Woord. In stille hope dat God ons getrouwheid geve in het ontplooien van de banier, met de bede dat de banierons leven doe uit het beginsel der Schriften, ook op maatschappelijk en staatkundig erf, en de Heere aan de spitse ga om de strijd te twisten, wagen wij het Onze Banier den volke te ontplooien en u toe te roepen: Komt, schaart u om haar henen en sluit u aan bij de partij die haar omhoog heft, opdat allen, die het welzijn des lands zoeken, in de heiliging van Gods Woord, saamroepen met verheffing: DE BANIER

Vorm en inhoud

De Banier telde steevast vierÉ pagina's, waarvan de laatste. .mf, ., , j< ^ de achterpagina, meestal geheel in beslag genomen werd door advertenties. De pagina's waren echter wel onge\'eer tweemaal zo groot als die van de huidige Banier. Een regelmatig weerkerend onderdeel was de meditatie. Niet in elk nummer stond een meditatie en ook de plaats was niet vast. De eerste jaargang telde 12 nummers en slechts in vijf daarvan was een meditatie opgenomen-, alle van de hand van ds. R. Kok uit Aagtekerke (en niet, zoals het register van jaargang 1 -5 vermeldt, van ds. Kersten).

In de tweede jaargang komen we geen enkele meditatie tegen. Ongetwijfeld was er andere kopij in overvloed. De Banier was immers slechts een maandblad en had per maand niet meer dan drie pagina's voor „tekst" beschikbaar aangezien de vierde voor de advertenties was. Pas in de loop van van de derde jaargang zien we dat de meditatie een vast onderdeel gaat vormen. Het aantal predikanten dat meditaties verzorgde was aanvankelijk gering. In de eerste vijf jaargangen komen we in dat verband, naast de eerder genoemde ds. R. Kok, slechts de namen tegen van ds. Barth; ds. Kersten; ds. Van Reenen en ds. "Van der Vegt.

Vrij uitgebreid werd, verspreid over verschillende nummers, verslag gedaan van de Algemene vergaderingen. De plaats ^'an samenkomst was in de beginjaren Middelburg. Dat lijkt geografisch gezien niet erg logisch, maar daarbij moet wel bedacht worden dat de SGP in Middelburg was opgericht, en bovendien dat in 1918 bijna de helft (45 procent) van hel totaal aantal SGP-stemmen uitgebracht was in de provincie Zeeland. Naarmate de SGP meer bekendheid kreeg en in het hele land kiesverenigingen werden opgericht, verminderde dat percentage snel. Vandaar dat er gekozen moest worden voor een meer centrale plaats van samenkomst. En zo zien we dat de Partijdagen van 1921 en 1922 te Rotterdam gehouden werden en vanaf 1923 te Utrecht.

"Wij zijn mogelijk geneigd te glimlachen als we lezen dat in 1920 Hoofdbestuursleden werden gekozen (door afge%aardigden van 22 kiesverenigingen) met 34 van de 38 stemmen, maar niet vergeten moet worden dat de partij nog in opkomst was. Lang niet in alle plaatsen waar SGP-aanhang te vinden was, bestond een kies^'ereniging en bovendien was reizen toen wel wat minder gemakkelijk dan in onze dagen. > X'aar nog bij komt dat toentertijd de normale werk\\'eek 6 dagen telde, waarbij AT- V/ADV'verlof- en snipperdagen onbekende zaken waren.

De onderwerpen die op de toenmalige Algemene \ ergadering behandeld werden, geven een treffende doorsnee van de inhoud van De Banier. Regelmatig kwam daarin aan de orde; het groeiend socialisme: de invloed van Rome; het vrouwenkiesrecht; de vele vragen op het gebied van de sociale wetgeving en, vooral in de beginperiode, de strijd tegen de vaccinatie-dwang. Dit laatste heeft zelfs geleid tot een landelijke handtekeningenactie. Doch daarover D.V. in een volgende aflevering meer

De Banier werd gewaardeerd. Reeds in het eerste verschijningsjaar werd regelmatig de vraag gesteld of De Banier niet vaker kon verschijnen. Het aantal abonnees groeide gestaag en aan het verzoek werd dan ook met ingang van de derde jaargang voldaan. Vanaf januari 1923 verscheen De Banier iedere eerste en derde donderdag van de maand en in juli van datzelfde jaar werd De Banier omgezet in weekblad. De abonnementsprijs daan-oor bedroeg ƒ 1, 50 per halfjaar

DN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen