Het kabinet van het hier en nu

el was de eerste echte 'paarse Prinsjesdag'. Konden de begroting en de Miljoenennota vorig jaar nog voor een belangrijk deel op het conto van het derde kabinet-Lubbers worden geschreven (het kabinet-Kok was immers vlak voor de derde dinsdag beëdigd), nu waren deze stukken èn de troonrede puur paars. Dat bood de SGP-fractie in de Tweede Kamer goed de gelegenheid het kabinet-Kok wat beter door te lichten, temeer daar Koks kabinet nu ook enkele plannen op tafel heeft gelegd en daden heeft gesteld die licht werpen op het specifiek paarse aan de PvdA-D66-VVDcoalitie.

Oppervlakkig

In haar eerste reactie op troonrede en Miljoenennota kenschetste de SGP-fractie het paarse kabinet als een „kabinet van het hier en nu." „De eerste volledig voorbereide begroting van het kabinet-Kok en de troonrede zijn door-en-door oppervlakkig,,, aldus de fractie in een persbericht. „Waar eerdere kabinetten nog wel eens oog hadden voor immateriële waarden, daar ontpopt dit kabinet zich als het kabinet van het hier en nu. Helaas, maar ook weer niet onverwacht, blijkt dat iedere diepere dimensie en ieder hoger en ieder verderreikend perspectief ontbreekt. Alle aandacht richt zich op economische expansie en het (zo snel mogelijk) bevredigen van materiële behoeften. Al eerder is het gesignaleerd, nu opnieuw bewezen dat de plannen en voonstellen van het paarse kabinet-Kok toch eerst en vooral een (neo)-liberale geest ademen."

„Al in de eerste zinnen van zowel troonrede als Miljoenennota spreekt het kabinet over de toenemende 'globalisering' . Meer dan in vorige troonredes wordt duidelijk dat onze nationale speelruimte steeds verder wordt ingeperkt door internationale ontwikkelingen. Deels is dat onontkoombaar, deels ook bewust beleid, maar hoe dan ook een zorgelijke ontwikkeling. Nu ons land verder wordt meegesleurd in de vaart der volkeren, zal dat ten koste gaan van ons religieuze en culturele erfgoed.

Verloedering

en terrein waar dat heel navrant tot uitdaikking komt, is dat van de media. Ook hier dicteert de markt; zie de toenemende machtsconcentraties en opnikkende commercialisering. Alleen de winst- en kijkcijfers tellen, waardoor de reclame en ook de voorlichtingscampagnes steeds schokkender en platvloerser worden. Het minste dat op dit punt van een kabinet verwacht mag worden is toch wel dat het de gevaren die hieraan kleven onderkent. Daarvan blijkt helaas niets, laat staan van maatregelen om die gevaren het hoofd te bieden."

„De SGP is, als in voorgaande jaren, zwaar teleurgesteld in het voorgenomen beleid t.a.v. politie en justitie. Oppositiepartij WD riep tot vorig jaar zo hard ze maar kon dat er meer voor politie en justitie moet worden uitgetrokken. Coalitiepartij WD laat het echter behoorlijk afweten, en dat nota bene met een eigen man en vicepremier op Binnenlandse Zaken. Deze nalatigheid valt het hele kabinet aan te rekenen. Vroeg of laat zal de rekening voor deze slapheid bij alle partijen worden gedeponeerd."

Scherpe selectie

eze eerste persverklaring i kon de andere dag nader uitgewerkt worden in de bijdrage van fractievoorzitter Van der vlies aan de jaarlijkse algemene beschouwingen. De SGP kon dit jaar beschikken over 15 minuten spreektijd, dus moest er scherp geselecteerd worden wat betreft de aan de orde te stellen onderwerpen. Hieronder volgt de volledige bijdrage van ir. Van der Vlies.

„Mijnheer de voorzitter Om de kabinetsleden nu als een zwermpje geluksvogels af te schüderen, gaat mij alleen al om staatsrechtelijke redenen te ver. Zo spreek je niet over dienaren van de Kroon; maar de wind mee, hadden zij wel. Een voorzichtige raming bij het regeerakkoord, wat meer economische groei en meevallers zorgden er voor dat de eerste paarse begroting snel en geruisloos tot stand kwam. Veel mensen kijken alleen naar het effect in de portemonnaie aan het eind van de maand. Valt méé zeg, dat paarse kabinet: ongeveer de helft van de bevolking is tevreden, nota bene ook 58% van het CDA. De SGP is het echter bij lange na niet!

Wij hebben ons de vraag gesteld of de voorliggende stukken nu de stukken zijn waarop de burger heeft zitten wachten, of die stukken een geest ademen die inspireert en mensen opheft uit de frustratie. Veel burgers lopen schouderophalend aan de overheid voorbij. Bij zaken die als maatschappelijke kwalen worden ervaren zien de burgers slechts machteloosheid en ongeloofwaardigheid.

Neem de onveiligheid op straat. Drugsoverlast, kleine en grote criminaliteit. Het verval van normen en waarden die de roep om eindelijk weer eens „een polderde van beschaving" luider doet klinken. De stukken zijn oppervlakkig. Economische expansie en het bevredigen van materiële behoeft:en staan voorop. Individualisering voert de boventoon. Maar waar blijkt nu het wakende oog voor de immateriële waarden? Die zijn juist aan de orde. Moet de wal het schip van Staat maar keren? Moeten mensen nog langer geprikkeld worden het recht maar in eigen hand te nemen in zwaar beproefde stadswijken? Dat kan toch niet. De regering moet regeren, ook in dezen. De overheid is naar Bijbels getuigenis dienaresse Gods en dient het kwaad in te tomen en het goede te bevorderen.

Gebod en belofte

Velen berusten in hun onmacht om het verband tussen geloof en politiek te beleven. Geloof is voor privé, politiek een gewoon vak. Het politieke debat wordt meer beheerst door nuchtere berekening dan door indringende discussie over perspectieven. Dit kan echter niet lang meer zo blijven. Opkomend nationalisme en uitingen van racisme in Europa bijvoorbeeld, werpen ons op onszelf en onze diepste drijfveren, en meer algemeen op de politieke grondvragen terug. Geleid te worden door morele intuïtie alleen, is, hoe respectabel en goed bedoeld ook, een fundamenteel tekortschietende basis. Je zou er, zoals de Batavieren weleer op een boomstam de Rijn afzakten, ver mee kunnen komen, maar wel eindigen in een diepe en kolkende oceaan zonder grond onder je voeten. De mens is gehouden Gods geboden na te leven; dat is de essentie. Gebod en belofte tegelijk! De zogeheten Bergrede van de opperste Leraar der gerechtigheid, Jezus Christus is er duidelijk over. Diep geestelijk en tegelijk uiterst praktisch. De thema's armoede-rijkdom, haatliefde en onrecht-gerechtigheid worden ons in unieke en universele context voorgehouden.

Wij leven in een ontkerkelijkte en geseculariseerde tijd. Het Godsbestaan wordt miskend, de eeuwigheidsdimensie is uit het denken gebannen, er is nog nauwelijks iets dat heilig is.

Materialisme en horizontalisme vieren hoogtij. Tekenend voor het hieren-nu-denken is dat het thema leven en dood op de achtergrond geraakt. In de troonrede komt het woord euthanasie niet meer voor En dat terwijl de ontwikkelingen in rap tempo doorschieten. Ik wil hier noemen het door minister Borst geventileerde standpunt dat artsen die de grenzen van de wet aftasten daarvoor financieel moeten worden gecompenseerd, eventueel door de overheid. Voorzitter, dat dit de wereld op z'n kop is hoef ik, dacht ik, niet verder uit te leggen. De SGP wil hier ook wijzen op de discussie over de positie van de wilsonbekwamen, m.n. de mensen die dementeren. Als ergens blijkt dat we op een hellend vlak zitten, is het wel hier. Die ontwikkeling gaat van kwaad tot erger, en het kabinet... houdt zich op de vlakte.

Het gezag boet allerwege in, nationaal en internationaal. Een hoog tempo van veranderingen; mondialisering en trends in de richting van een wereld- of monocultuur, het zijn signalen met een apocalyptische dimensie. De ontwikkelingen hebben iets onontkoombaars, wij jagen er achter aan en worden er door opgejaagd. De Babelcultuur verdringt de .Jeruzalem-cultuur" op ontstellende wijze. Dat betekent overigens niet dat er meewarig naar christenen moet worden gekeken omdat zij in zo deerniswekkende omstandigheden verkeren nu zij in de strijd der geesten op verlies lijken te staan. Het is voor Gods Kerk uiteindelijk ook een bemoedigende ontwikkeling. Immers dwars door de wereldweeën en het eindgericht heen, breekt het Koninkrijk Gods zich definitief baan. De hoofden mogen worden opgeheven tot God in Christus. Hij heeft onze tijden in Zijn hand; de toekomst is des Heeren. Tot Hem mogen wij vluchten met onze pijn, zorgen, zonden en noden. Het „komt, ga met ons" mag ook in het politieke debat hartelijk en welgemeend klinken, opdat men opgeheven zou worden uit de beklemming van de zichtbare en tastbare dingen. Alleen dan kunnen hedendaagse ideologieën en modieuze stromingen het hoofd worden geboden. Dat is verreweg het beste voor land en volk, dat is ook persoonlijk ongekend zegenrijk. Dat te (blijven) negeren is letterlijk en figuurlijk eeuwig zonde!

Wij zullen er allen over geoordeeld worden! En wij willen best als SGP'ers als eerste de hand in eigen boezem steken!

Vervolg op pagina 8 Neo-liberaal

en paarse draad in de voorliggende stukken is de vraag hoe de rol van Nederland in de dynamiek van het v/ereldgebeuren is te versterken. Kunnen de dominee en de koopman samen optrekken? Materiële welvaart voor hier en daar mag worden bevorderd, maar het geestelijke welzijn mag niet worden veronachtzaamd. De mentaliteit van kortetermijn-genoegdoening moet worden doorbroken. Het moderne levensgevoel kan geen leidraad zijn, een neo-liberaal klimaat is niet hét antwoord. Correcties zijn nodig. Daarop wensen wij de overheid te blijven aanspreken; bescheiden en beslist tegelijk.

Natuurlijk, dat de koppeling voor het eerst na jaren gehanteerd wordt, is goed. Een man, een man; een woord, een woord. Nu de i/a-ratio onder de grens zit moet de belofte worden ingelost. Natuurlijk, dat de overheidsfinanciën verder op orde worden gebracht; hard nodig, prima. De staatsschuld is veel te hoog, deze moet met prioriteit omlaag. Natuurlijk, dat de arbeidsdeelname van de bevolking wordt bevorderd en de werkloosheid bestreden, heeft onze instemming.

Als 1,3 mld mensen ter wereld onder de armoedegrens leven en het ons nu juist weer beter gaat, moet niet hetzelfde of minder, maar juist méér aan ontwikkelingshulp worden gedaan. Van ons mag de norm op 0,9% BBP worden gesteld.

Als zeer velen - ouderen en jongeren - gebukt gaan onder een gevoel van onveUlgheid op straat mogen wij daarin niet berusten. Politie, justitie, celcapaciteit, verdienen scherper prioriteit. Als het gaat om de drugsproblematiek, kunnen we vaststellen dat het imago van Nederland drastisch is verslechterd: het drugsparadijs van Europa. De drugsnota, als antwoord daarop, is veel te soft. Overlast door verslaafden mag natuurlijk nooit onze enige drijfveer tot handelen zijn, we moeten tevens het welzijn van onze verslaafde medemens op het oog hebben. De criminaliteit - in omvang dan wel niet, maar in ernst wel toegenomen - moet de kop worden ingedrukt. Het is niet alleen een kwestie van meer geld, dat zij toegegeven, maar als het nodig is - en de minister van Binnenlandse Zaken heeft er ja­ ren ook zelf om gevraagd - dan zijn wij bereid dat uit te trekken, niet in de laatste plaats ook in verband met de nog altijd voortdurende sterkteproblematiek van de politie in de landelijke gebieden. Is het kabinet bereid tot een extra impuls? Bijvoorbeeld een landelijk kader voor de wijkveiligheids- en leefbaarheidsplannen

Het adagium "werk, werk en nog eens werk" lijkt, lees ik allerlei commentaren goed, te zijn doorgeslagen in "markt, markt en nog eens markt". De vraag naar het sociale gezicht van het kabinet wordt gesteld. Hoe wordt nu verder omgegaan met de hete hangijzers van de privatisering van de Ziektewet, meer marktwerking in de WAO en dergelijke? Zijn de gemelde risico's aanleiding tot herbezinning? Voor de eerder voorgenomen heroriëntatie in 1996 op de sociale zekerheid worden in de stukken al wat omtrekkende bewegingen gemaakt. Hoe moeten wij de betreffende passages lezen? Het zal toch niet zó zijn, dat bestendige maatschappelijke signalen, net als bij de wijziging van de Winkeltijdenwet (nog los van principiële kritiek) gewoon maar terzijde worden geschoven? Dat toch zal het nodige draagvlak voor wél nodige ingrepen niet versterken.

Minima

e SGP-fractie heeft de regering altijd gesteund in het werkgelegenheidsdebat. Loonkostenmatiging, lastenverlichting, banenplannen. Wij blijven dat doen. Toch klinkt het verwijt dat dat debat gevangen zit in een verouderd denkpatroon. Efficiencyverbetering levert niet automatisch welvaartsgroei op en naarmate de welvaart voor velen stijgt, lijkt het moeilijker de noodzakelijke solidariteit met de minima op te brengen. Het antwoord zou zijn een simultane flexibilisering van pro- duct- en arbeidsmarkt, die een hoog banendividend belooft.

De winstgroei is vooral geconcentreerd bij industrie en export, op het buitenland georiënteerd. Daar wordt geïnvesteerd, in het binnenland nemen de banen niet navenant toe. Daarom moet, zonder in consumentisme te vervallen, de mogelijkheid van binnenlandse bestedingen worden vergroot. Wreekt zich hier niet dat een speciaal beleid voor middenen kleinbedrijf te weinig uit de verf komt? Wat wordt hier aan gedaan? Blijven ook geen voorhanden kansen liggen? Bijvoorbeeld in de sfeer van de monumentenzoi^? Hoezeer ook in het vooruitzicht gesteld, een harde toezegging is er nog altijd niet. Als er extra geld komt, dan... (na nogal wat andere zaken) een extra impuls voor monumentenrestauraties. Te mager, mij dunkt! Ik denk ook aan gepresenteerde plannen voor achterstallig onderhoud aan natuur, bos en landschap.

Een testcase op het punt van de spanning economie-ecologie is hoe met de boeren en tuinders wordt omgegaan. En voor onze exportbalans én voor de kwaliteit van het platteland is een gezonde agrarische sector van groot belang. Een renderende bedrijfsvoering moet mogelijk blijven, niet in de laatste plaats omwüle van juist milieu-vooruitgang. Die positie komt in gevaar als zelfs de koplopers de nu voorgestelde normen amper of niet kunnen halen, 't Is als een auto die je opeens 1 op 40 wilt laten rijden. Moet niet heel serieus aan regionale differentiatie worden gedacht? Waar blijven de positieve prikkels, het belonen van beheersprestaties? Wat zijn van de voorstellen, zoals deze nu in omloop zijn, de werkgelegenheidseffecten? De ministers Sorgdrager (handhaafbaarheid) en Zalm (geld voor warme sanering) moeten vóór aanstaande vrijdag nog een duwtje hebben. Bij dezen. De tuinbouw zit in een crisis. De regering gaat - terecht - meewerken aan een Plan van actie. Wat houdt dit in? Welke termijnen? Het is de hoogste tijd.

Er zit ons nog iets dwars. Het verkeer en de industrie lijken er makkelijker af te komen dan de boeren. Er is toch ook een fors CO^-emissie-probleem? De doelstellingen worden ook hier niet gehaald, een ernstige kwestie. Als nu eens begonnen werd om de maximvun snelheden op onze wegen echt te gaan handhaven? En wat te denken van het vliegverkeer?

Gidsland

en kwestie die ons bijzonder hoog zit, is de normvervaging in ons land. Godslasterlijke reclame-uitingen (de Godheid, dood en eeuwigheid, het scheppingsverhaal met Adam en Eva); grens-overschrijdende dubbelzinnigheden op sexueel gebied tot in (officiële) voorlichtingscampagnes toe. Geweld en kinderporno in de media. De vingers waren in deze zaal nog nauwelijks omlaag bij het wegstemmen van onze motie, die vroeg om een normerende overheid langs de elektronische snelweg, of rond Internet ont-

Vervolg op pagina 10 stond verontrusting over de toegang tot het net van kinderporno en racisme. Blijven wij rustig slapen? Is dat de consequentie van ons liberale klimaat? In de NRC van zaterdag jongstleden werd vastgesteld dat Nederland een gidsland geworden is dat, niet gehinderd door nationaal moreel verzet van betekenis, internationaal bekend staat als één van de belangrijkste exportcentra voor kinderporno. Wij tekenen dat verzet dan nu toch opnieuw aan! De grenzen van de tolerantie van burgers zijn op dit terrein bereikt. Hun geduld is op. Wij moeten aan het werk, daadkrachtig. Een soort Deltaplan tegen de verloedering in onze samenleving. Is de regering bereid initiatief te nemen? De overheid heeft de roeping losbandigheid in te tomen, zeker als zelfregulering tekort schiet. Het kan toch nimmer zo zijn dat christenen maar weg moeten zien te komen met hun overtuiging? Wij verklaren toch geen bevolkingsgroepen "geestelijk vogelvrij"? Wij schamen ons er wel eens voor dat het buitenland de waarschuwende vinger moet opheffen over wat in ons land blijkbaar kan en mag. Recente voorbeelden: het drugsbeleid en de notitie leefvormen. Het moderne levensgevoel kan toch niet élke tol vragen?

Van deskundige zijde werd de voorgenomen decentralisatie van delen van het onderwijsveld een revolutie op kousevoeten genoemd. Ik dacht: dus tóch! Onverwachts steun voor ons standpunt. Het kabinet is gewaarschuwd. De tendens van schaalvergroting moet worden gestopt. De implicaties van de vrijheid van onderwijs moeten ook door paars gerespecteerd worden. Een impuls voor het basisonderwijs is hard nodig.

Wat betreft de ouderenzorg staan grote veranderingen op stapel. Een knelpunt is de privacy in de verpleegsfeer. In de Bijlmerbajes heeft men meer privacy dan in de verpleeghuizen! Wat wordt daar concreet aan gedaan? Wij verwelkomen de beleidsbrief over terminale zorg en zouden een strakkere normering van medische experimenten willen verwelkomen.

De buitenlandsector komt later uitvoering aan de orde aan de hand van de herijkingsnota. Het nieuwe accent op de bilaterale diplomatie spreekt ons aan, evenals de omslag in denken over de grote instituties. Een enkele vraag voor dit moment: waar ligt de prioriteit, bij de verdieping of de verbreding van de Europese Unie? Moeten de Midden- en Oosteuropese landen in het eerste geval in hun instabiele omstandigheden nog langer in de wachtkamer? Wat is concreet de inzet van ons land bij de beoogde veranderingen terzake van de Verenigde Naties?

Ik rond af Het kabinet zal, gelet op het daarin gebundelde vakmanschap, in elk geval wel goed op de winkel weten te passen. Als dan deze winkel toch ook maar niet op zondag open gaat! Wij bidden U wijsheid en Gods zegen toe."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen