Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Reformatie, kerk en staat

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Reformatie, kerk en staat

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

TEKST & UITLEG

De Reformatie is de door Gods Geest in het begin van de l6e eeuw gewerkte beeging die de kerk bevrijdde van het nellende juk van de Roomse hiërarhie. Haar uit een doolhof van dwaingen terugbracht tot de belijdenis er waarheid en terugriep tot de eenoudige gehoorzaamlieid aan het oord van God.

e eeuw waarin deze Reformatie zich aanbrak is ook de eeuw geweest van et Humanisme, dat eveneens een inloed heeft gehad die niet licht overchat kan worden. Dat Humanisme rok overigens eerder dan de Reforatie zijn sporen door de samenleing. Aan tal van universiteiten werd et geestelijk klimaat daardoor beaald en een groot deel van de culuur was grotelijks beïnvloed op het oment dat de gezegende Reformaie haar glorietocht begon.

Ander mensbeeld

anvankelijk hebben Humanisme en Reformatie elkaar, dankzij hun gezamenlijke kriiek op Rome, redelijk welwillend beordeeld. Zodra echter nadere bechouwing de wortels blootlegde en e door Woord en Geest onderween reformatoren de door het Huanisme op een voetstuk geplaatste mens een doemwaardig zondaar durfden noemen, was het gauw gedaan met de welwillendheid. De mens van het Humanisme is een zelfbewuste, zelfverzekerde mens die in staat is zelf zijn weg door het leven te vinden. Niet gehinderd door bewustheid van zonde, schuld en natuurlijke verdorvenlieid gaat hij zijn gang door het leyen en door deze wereld. Niets bindt hem aan het hoger gezag van Gods Woord en Wet. Hij wil autonoom zijn. Vandaar ook dat er rechte lijnen te trekken zijn van het Paradijs naar het Humanisme, van het Humanisme naar de Franse Revolutie (Geen God en geen Meester) en van de Franse Revolutie naar ons paarse kabinet. Het grondbeginsel van het Humanisme en de boodschap van de Reformatie, staan haaks op elkaar. Dat bracht ergernis, beschuldiging en verwijdering. Onvermijdelijk overigens; waar het anders is, klopt er iets niet. Dat was zo en dat blijft zo, tot op de dag van heden. Temeer daar de invloed van de Reformatie zich niet beperkt(e) tot de kerkelijke grenzen.

Wanneer wij het woord Reformatie gebniiken, denken we daarbij doorgaans uitsluitend aan Kerkhervorming. En inderdaad, in haar begin en in haar voortgang is zij allereerst en allermeest een kerkelijke beweging geweest. Het is in de Kerk dat zij haar geweldigste werk heeft verricht. Daar heeft zij haar diepste sporen nagelaten. Leer en leven van de Kerk werden van allerlei dwalingen en wanpraktijken gezuiverd. Heel haar belijdenis, inrichting en regering werd naar de norm van de Heilige Schrift herzien.

Reformatie is Kerkhervorming. Alle ware Reformatie .stelt altijd de Kerk centraal. En dat kerkhervormend werk van de Reformatie is van zulk een ontzaglijke betekenis geweest dat alle verdere invloed die zij heeft gehad, onmogelijk zou zijn geweest wanneer dit er niet aan zou zijn voorafgegaan. Daar mag niet aan getornd worden, ook nu niet. Oordeel èn herstel beginnen bij het huis Gods.

Meer dan kerkhervorming

aar de Reformatie mag dan allereerst en allermeest Kerkhervorming zijn geweest, zij is méér dan dat. In haar zuiverste openbaring treedt ze met haar belijdenis midden in de wereld en verkondigt zij luid en duidelijk en met een aan Gods Woord ontleende zekerheid dat al wat leeft en adem heeft gehouden is te leven tot eer van Hem

Vervolg op pagina 4 die het alles heeft voortgebracht. Geen enkel levensterrein mag aan Zijn heerschappij worden onttrokken. Alle menselijke bezigheid, door wie of waar dan ook uitgeoefend, moet staan in het teken van dienstbetoon aan de Koning der koningen. Daarom is de Reformatie geen beweging die achter gesloten deuren alleen haar invloed uitoefent op het kerkelijk erf en intussen aan en voor de wereld geen boodschap heeft. Integendeel, deze hervorming heeft niet de Kerk als instituut beroerd en gereformeerd, maar de daarvan deel uitmakende levende zielen. En daardoor werd deze Reformatie, waar ze echt was, ingedragen in heel de maatschappij. In huwelijk en gezin, zedelijk leven, dagelijks werk, wetenschap en cultuur en in de sociale en politieke toestanden.

En zo heeft deze Reformatie ook op staatkundig gebied een nieuw tijdperk ingeleid en aan ons nationale leven een ander karakter gegeven dan voor die tijd.

Wanneer we dus spreken over Reformatie, kerk en staat, dan is dat geen gelegenheidscombinatie. Geen vergezocht verband tussen twee levenskringen die wel raakvlakken hebben maar verder onafhankelijk van elkaar voortbestaan. Wij zullen dat altijd met klem moeten blijven ontkennen. Ook omdat dit het hart van staatkundig gereformeerde politiek raakt. Op Gods tijd is de Reformatie als middel gebruikt om overheid en onderdaan, ook ten aanzien van staatkundige beginselen, een boodschap te doen horen die overal waar zij is verstaan en ter harte genomen, tot rijke zegen is geweest.

En deze boodschap, deze beginselen gegrond op Gods Woord, mogen nog uitgedragen worden. Nog worden mensen geroepen deze beginselen tot meerdere erkenning te brengen. Nog mag het Hoort des Heeren Woordklinken en mag er op gewezen worden dat onze samenleving alleen dan aan de dodelijke omarming van de totale secularisatie kan ontkomen, als ze zich laat binden aan de normen van het onveranderlijk Woord Gods en als zij zich laat richten op het doel dat in de Reformatie zo duidelijk werd gesteld.

Artikel 36

We noemden het reeds. De Reformatie verkondigt dat er in heel de samenleving geen enkel gebied is dat God niet voor zich opeist en waarop Hij niet door een ieder wil zijn geëerd, gediend en gevreesd. Daarmee leert zij ons ook dat de staatkunde niet een terrein is dat wij hebben te vermijden. De gedachte dat dit terrein prijs gegeven zou mogen of zelfs zou moeten worden aan de overste dezer wereld v'mdx. nergens grond in de Schrift. De oprichters van onze partij hebben het ons, op grond van Gods Woord, anders geleerd. De staat, de overheid, het politiek terrein is voluit instelling Gods. Een terrein waarop we staatkundig gereformeerd hebben te zijn.

Ook ten aanzien van de wijze waarop gestalte gegeven behoort te worden aan de roeping ten aanzien van het publieke leven, laten de reformatoren ons niet in het ongewisse. Zeker degenen die gingen in de voetsporen van Calvijn kunnen bij hem terecht voor een duidelijke opvatting daarover. Hij zegt (Institutie IV.20.9): "Nu moeten wij in het kort op deze plaats aanwijzen, hoedanig bet ambt der Overheden, volgens de beschrijving van Gods Woord, is en waarin het gelegen is. Indien de Schrift niet leerde dat het zich uitstrekt tot beide tafelen der Wet, unj zouden het kunnen leren uit de heidense schrijvers. Want niemattd heeft gehandeld over het ambt der overheden en het geven van wetten en de Staat, die zijn uitgangspunt niet nam in de religie en de dienst der Godheid."

Dergelijke uitspraken van Calvijn liggen in al zijn werken voor het grijpen. In zijn verklaring over het boek Samuel bijvoorbeeld, merkt hij op dat koningen of welke andere overheden dan ook, "nooit hun plicht doen wanneer zij niet op de eerste plaats zorg dragen voor de dienst van God en de religie ". En in zijn preek over 1 Tim. 2:1 en 2 (over de voorbede voor de overheid) zegt hij dat de Heilige Geest door de mond van Paulus ons voorhoudt dat "Godaan de overheden gebiedt de zuivere religie te handhaven".

De Reformatieheeh dus ook de overheid op haar taak gewezen. Iedereen die in calvinistische zin reformatorisch, of gereformeerd, wil zijn of heten, moet zijn uitgangspunten daaraan toetsen en bezien of hetgeen nu beleden en uitgedragen wordt ook nog in overeenstemming is met het belijden van de Reformatie. De SGP staat, in haar handhaving van het onverkorte artikel 36 van onze NGB, op het fundament van de Reformatie en wortelt daarmee in de Schrift. Maar nooit zal genoegen genomen mogen worden met een zuiver beginsel. Het zal aankomen op de praktijk van het leven. Wij belijden het onverkorte artikel 36. Maar dragen we dat ook nog uit? Of worden ook wij daarin belemmerd door de onmogelijkheden die wij met onze (ongelovige) ogen waarnemen in deze wereld? We zien het niet meer, we weten het niet meer, we geloven het niet meer?

Reformatie. Bij God vandaan! Telkens weer en altijd langs dezelfde weg. Want elke reformatie begint met het ontdekkende werk van de Heilige Geest in ons persoonlijk leven. Dat zal Zijn uitwerking in het kerkelijk leven niet missen en de vruchten daarvan komen openbaar in het publie­

ke leven.

DN

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 2 november 1995

De Banier | 20 Pagina's

Reformatie, kerk en staat

Bekijk de hele uitgave van donderdag 2 november 1995

De Banier | 20 Pagina's