Met de euro het schip in

UIT HET EUROPESE PARLEMENT

Begin juni lag een heuse "Euro-boot" afgemeerd aan de Rotterdamse Westerkade. Aan boord van dit schip v^as een tentoonstelling te bezichtigen over de geschiedenis van het geld in Europa, met als uitloper de komst van de euro. Deze maand doet de drijvende expositie diverse steden aan in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk. Volgens planning eindigt de trip in Straatsburg, waar de boot op 15 juli aanlegt. Misschien ziet het hoofdbestuur, dat dan aldaar op bezoek hoopt te zijn, kans om even het schip in te gaan.

De stroomopwaartse tocht van de Euro-boot is een makkie in vergelijking met de introductie van de euro. De Wool en de Rijn zijn nu niet bepaald wilde rivieren. Inmiddels is in Europa v/ei een stevige monetaire storm opgestoken. Op de financiële markten is de Amerikaanse dollar de lachende derde bij al het geharrewar over de Economische en Monetaire Unie (EMU). Frankrijk wil dat Spanje en Italië ook van meet af aan in de EMU horen. Duisenberg, president van De Nederlandsche Bank, deed een duit in het euro-zakje, door in een Franse financiële krant te spreken over een soepeler hanteren van de EMU-toetredingsnormen. Dat deed in de Nederlandse Tweede Kamer het nodige stof opwaaien.

Volgens Blokland leidt een brede, soepele EMU tot een zwakke euro. En die is onwenselijk, omdat dan het gevaar dreigt van hogere inflatie, dalende investeringen en stijgende werkloosheid. In het debat tijdens de juni-zitting te Straatsburg vond Blokland dat uitstel van de EMU de meest logische conclusie zou zijn. Maar daar wil de Europese Commissie niets van weten. Ze zegt dat uitstel onmogelijk is. De komst van de euro is onvermijdelijk geworden, zo heet het in Commissie-jargon, "Een uitspraak die het gevolg is van onverantwoord ge­ drag, " aldus Blokland. "Eerst de EMU promoten en als blijkt dat ze niet haalbaar is, zeggen dat er geen andere keus rest dan toch door te gaan. Als in beide gevallen een ramp dreigt, heeft het openbaar bestuur klaarblijkelijk een scheve schaats gereden."

Inmiddels is de discussie over de EMU en de euro alweer een fase verder. Frankrijk en Duitsland kibbelen over de aanpak van de werkloosheid op Europees niveau. De Duitsers zien daar niets in. Evenmin kunnen de Franse wensen omtrent een 'Europese' economische regering als tegenwicht voor het 'eenzijdige monetaire' beleid, onze Oosterburen bekoren. Hoe het allemaal afloopt op de Europese Top in Amsterdam, weten we als deze tekst wordt gepubliceerd, hiet lijkt ere dot de Fransen voor een groot d e\ hun wensen zullen inslikken, om' if ze de EMU niet durven te blokke ren. Voor veel politici geldt de ijveren wet dat de integratie van Eu' •- pa moet doorgaan. In hun optie: , 5 de EMU min of meer een middel ^m stilletjes via de achterdeur de Eu' J- pese Politieke Unie binnen te ha; n. Een ontwikkeling die voor de Eu"> fractie een reden te meer is om c3 EMU af te wijzen.

DEMOCRATISCH TEKORT

In de week voorafgaanc aan de Eurotop in Amsterdam w d- de het EP een debat aan de betrfkkingen tussen het Europees Parlement en de parlementen in de lic; taten van de EU. Centraal stond he ze naamde 'democratisch tekort' in ' . Europese Unie. Met dot 'tekc wordt het probleem bedoeld de 'ie bevoegdheden van het Europe - bestuur in de afgelopen jaren zi 'oegenomen, maar daar geen ac 'juate parlementaire controle tege jver staat. Op tal van gebieden ne nt Brussel besluiten, die noch de : de nationale parlementen noch dc'' het EP gecontroleerd kunnen wc sen. De oplossing van dit probie-m ligt volgens de Eurofractie vc al in een versterking van de rol vc , de nationale parlementen in de E', pese besluitvorming.

Ee verslag van de Vlaamse europc ementariër Annemarie Neyts- U', ebroeck vormde de inzet van he debat in het EP. Volgens haar is he- kernprobleem dat het EP ten ae zien van veel beslissingen van de -oad van Ministers alleen maar he 'echt heeft om te adviseren en n' over medebesiissingsbevoegdhe .: . beschikt. Vanv/ege het feit dat d' onderhandelingen in Brussel achten .toesloten deuren plaatsvinden en er -ook bij meerderheid van stemm-.; : besluiten v/orden genomen, he ben de nationale parlementen d vijls ook het nakijken. Deze situo; -- kon verbeteren als de nationale pe' ementen hun regeringen beter cc ifoleren en het EP en de nationale . ariementen meer gaan samenw- -en. Het 'democratisch tekort' kc' volgens Neyts het beste v/orden opeeheven door de versterking van df evoegdheden van het EP. M. dit laatste v/as de Eurofractie he .--iet eens. Van der Waal stelde in it debat dat de "versterking van de democratie in de Unie in de eerste "jloats gezocht moet voorden in de pwaardering van de rol van de nc onole parlementen binnen het £'- pese bestel. Als europarlementc .-rs zullen we moeten erkennen dc de burgers zich nog altijd het m''-st verbonden voelen met hun natie- ale parlementen omdat het dicht b nen staat en geworteld is in de hi: orie en traditie van het eigen IQ d". Met een aantal ideeën uit het rc: port-Neyts om de nationale parlenenten beter bij de Europese besltr/orming te betrekken, zoals de tijcige toezending van Europese ws*gevingsvoorstellen en beleidsdocunenten, kon de Eurofractie doarorr- wei instemmen.

Tegelijkertijd constateerde Van der Waal dat in het rapport te weinig rekening werd gehouden met de gebrekkige democratische legitimiteit van het EP. De burger kan zich moeilijk herkennen in een EP, waarin de verschillende nationale politieke stromingen moeilijk doordringen en waarin alleen al de taalbarrière een echt politiek debat onmogelijk maakt. "Een goed functionerende democratische vertegenwoordiging van zo'n groot aantal burgers, talen en culturen door het EP in Brussel en Straatsburg zal per definitie problematisch blijven", aldus Van der Waal. Versterking van de bevoegdheden van het EP maakt de afstand tussen de Europese politiek en de burger niet kleiner. Daarin zal de Europese politiek alleen slagen, als de EU zich beperkt tot die taken die ten opzichte van een nationale aanpak een duidelijke meerv/aarde hebben. Positief is dat het Nederlandse voorzitterschap met het oog op de Eurotop het voorstel had gedaan om in een apart protocol bij het Verdrag van de EU de rol van de nationale parlementen te regelen. Een kritische herziening van het Europese takenpakket, de beste bijdrage aan de verkleining van het 'democratisch tekort', zit er op de Eurotop in Amsterdam echter niet in.

VERLAGING

GRAANSUBSIDIES Als gevolg van de gekkekoeienziekte maakt de rundvleessector moeilijke tijden door. De consumptie van rundvlees heeft een flinke knauw gekregen, terwijl de produktie gelijk bleef. Daardoor zijn er grote overschotten ontstaan. Om de ziekte te bestrijden en het evenwicht op de rundvleesmarkt te herstellen, zijn ingrijpende en kostbare maatregelen nodig. Verwacht v/ordt dot de BSE-crisis de Europese Unie in 1998 zo'n 3 miljard gulden gaat kosten, die uit het landbouwbudget moeten komen.

De Commissie wil echter een forse stijging van de landbouv^uitgoven in 1998 koste wa\ kost voorkomen. Om aan de EMU mee te kunnen doen, moeten de nationale regeringen immers bezuinigen. De Europese Unie moet deze inspanningen van de Lidstaten ondersteunen, zo is de algemene opvatting. Dat kan door een zuinige begroting op te stellen, v/aardoor de afdrachten van de Lidstaten aan Brussel tot een minimum worden beperkt. Vandaar dat de Europese Commissie de landbouwuitgaven in 1998 slechts met 0, 5% wil laten stijgen. Deze bezuiniging is echter onvoldoende voor de middelen die nodig zijn om de BSE-crisis te kunnen financieren.

De extra uitgaven voor de BSE moeten dan maar gefinancierd worden via bezuinigingen op andere landbouwposten, vindt de Commissie. Daarbij is haar oog gevallen op de inkomenstoeslagen in de graansector. Deze directe inkomenssubsidies zijn ingevoerd bij de hervormingen van het landbouwbeleid in 1 992 als compensatie voor de verlaging van de graanprijs. In werkelijkheid zijn de graanprijzen echter minder gezakt dan destijds werd aangenomen. Daarom kan er best wat af van de inkomenstoeslagen, zo is de redenering.

Het Europees Parlement wijst de voorgestelde korting op de graansubsidies nadrukkelijk van de hand. Zo worden landbouwers gestraft die geen enkele schuld hebben aan de BSE-crisis, aldus rapporteur Funk. Hij stelde in plaats daarvan voor, de te verwachten financiële meevallers in 1 997 te gebruiken om de begroting van 1998 te ontlasten. Van der Waal steunde deze aanpak: "Het is niet billijk de rekening van de EMU-criteria en de BSE-crisis door de landbouw te laten betalen." Dat de graanboeren in bepaalde lidstaten momenteel beter worden bedeeld dan was voorzien, valt niet te ontkennen. "Maar we moeten niet vergeten dat dit hoofdzakelijk het gevolg is van een waardevermindering van de betreffende nationale munten. In landen met een harde munt, waaronder Nederland, is zelfs sprake van ondercompensatie, " aldus Van der Waal. In de Raad is de besluitvorming over de voorgestelde verlaging van de toeslagen in de akkerbouw nog niet rond. In zijn reactie op het landbouwdebat stelde minister Van Aartsen, als voorzitter van de Raad, dat aan een strakke begrotingsdiscipline niet te ontkomen valt. Veel landbouwministers hebben echter grote moeite met de bezuinigingsvoorstellen voor de akkerbouw. Het is daarom zeer de vraag of dit voorstel van de Commissie aanvaard zal worden.

Bert-Jan Ruissen en Jon Schippers

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen