Een ongenode gast

Over reclame is het laatste Nvoord (ook in de Tweede Kamer) niet gezegd. In de afgelopen jaren zijn mensen ongevraagd geconfronteerd met nodeloos grievende reclame, waar alle perken van maatschappelijk fatsoen, respect voor andere levensovertuigingen en toleranties te buiten zijn gegaan. De SGP blijft aandacht vragen voor deze ongenode gast.

Voor een christen geldt de opdracht in het publieke leven de Naam van God te belijden. De christen-politicus staat in het bijzonder voor de opdracht de mensen duidelijk te maken dat een normen-en v^^aardenpa-

troon van groot belang is. Dat geldt in het algemeen ten opzichte van het overheidsgezag maar ook ten opzichte van maatschappelijke en economische normen. De SGP probeert dienaangaande haar steentje bij te dragen.

MEER DAN ALLEEN SGP-ERS

Het is een misvatting te denken dat alleen SGP-ers zich gekrenkt voelen omdat ze ongevraagd geconfronteerd worden met aanstootgevende en godslasterlijke reclame. Het geldt iedereen die naar het Woord van God wil leven en voor wie Jezus Christus, de Zoon van God, de belangrijkste plaats in hun leven inneemt. Of doet het ons persoonlijk en als christenen niets (meer), wanneer (on)bewust met de Zoon van God gespot wordt?

We raken hier een teer punt. We kunnen vaststellen dat (helaas) een groot gedeelte van onze bevolking de inhoud van de Bijbel niet (meer) kent, laat staan er naar wil leven. Dat kan er toe leiden dat onbedoeld mensen worden gekrenkt in hun diepste gevoelens. Ook in het algemeen geldt dat, wanneer je van iemand houdt, of eerbied voor iemand hebt, en je ziet of hoort hem of haar door de modder halen, je je dan diep gekrenkt voelt omdat het voorwerp van je liefde wordt getroffen. Laat staan als adverteerders met reclame-uitingen gaan choqueren waarbij het allerheiligste niet ontzien wordt. De indruk bekruipt me soms dat juist de christelijke godsdienst of levensovertuiging het moet ontgelden. Gelukkig voor de Islam is tot op heden dergelijke reclame hun bespaard gebleven. Aan de andere kant denk ik dat ze vast en zeker zullen reageren wanneer ze in hun godsdienst worden gekrenkt.

DISCUSSIE IN/MET RECLAMEBRANCHE

Voor het studiecentrum van de SGP was de aanstootgevende en godslasterlijke reclame aanleiding met de publikatie 'Krenkende reclame' te komen. In deze studie worden concrete maatregelen bepleit om dergelijke reclame-uitingen te laien verdwijnen.

Het doel van de publikatie was net de reclamebranche in gesprek ; s komen. Dat is gelukt. Het commentaar 'Krenkende reclame' heeft de d cussie in de reclamebranche over oanstootgevende reclame opgeroepen. Naar aanleiding van de vele rejcties heeft het studiecentrum op ^ sept. jl. een discussiebijeenkomi met de reclamebranche gehad Perscentrum Nieuwspoort.

De bedoeling was niet het met t kaar eens te worden, moor duic ^lijk te maken dat er een groep in de samenleving is die door bepaalde - eclame-uitingen in haar diepste g-: voelens wordt getroffen. Deze rr: risen gaan niet allemaal de barricaden op maar willen de koninklijl-; weg bewandelen. Zo zijn SGP-e s geen straatvechters of wereldver 'veraars. Aan de andere kant staar ze voor hun opvatting.

Ons gevoelen is dat ook in de reclamebranche wordt onderkend do er teveel normoverschrijdingen zijn geweest. Men voelt aan dat daard or een deel van de maatschappij er vervolgens de politiek ontevrede wordt.

Uit onderzoek blijkt dat er onder de bevolking draagvlak is voor beperkende maatregelen, zoals de spoedprocedure en openbaarheid van aanbevelingen. Uiteraard zijn er voorstanders en tegenstanders. De voorstanders van een strakker beleid omvatten ongeveer 35% van de bevolking en de tegenstanders tekenen voor 38%. Ook al zijn percentages arbitrair, duidelijk is, dat mensen zich ergeren aan bijvoorbeeld de verlaging van de moraal en reclame die het geloof belachelijk maakt.

SUBJECTIVITEIT

Toch aanvaardt de Reclame Code Commissie (RCC), die beoordeelt of de reclame-uitingen aanvaardbaar zijn, nog steeds reclame-uitingen die grievend zijn voor christenen, zoals zeer recent een reclamespotje met een kerstlied. In de officiële stukken van de RCC staan criteria genoeg, maar de RCC maakt onvoldoende duidelijk hoe zij in de praktijk de meetlat aanlegt, want bij de beoorde'ing van een klacht v^ordt aan 'subjectieve criteria invulling gegeven door hetgeen maatschappelijk aanvaard is'. Dat is de zwakke s^ 'iokel in het geheel. Hopelijk ontsfjat bij de RCC de bereidheid intern disciplineversterking aan te brengen, want RCC moet daadkrachtiger gaan functioneren omdat ze als mosterd na de maaltijd komt. Versterking van de instrumenten van zelfregulering is op zijn minst nodig.

OVERHEIDSOPTREDEN

Beter nog zou het zijn als de overnoid via wetgeving zelf haar verantvvoordelijkheid neemt, maar dat c': , et ze (nog) niet. De recente brief von de minister van justitie is teleurstellend. Het kabinet erkent in de brief dat hier een duidelijke problematiek ligt, iets wat lange tijd overigens ontkend is.

Maar verder bevat de brief nauwelijks meer dan een opsomming van oe grondwettelijke en strafrechtelijke bepalingen terzake en is op dat punt een aardige samenvatting van onze studie over krenkende reclame.

Een belangrijke zin in de brief is: 'Het bestaande systeem van zelfregulering functioneert naar mijn oordeel goed'. De SGP is het daar niet mee eens. In onze studie "Krenkende reclame' is verwoord dat het systeem van zelfregulering onvoldoende waarborgen biedt om diverse bevolkingsgroepen tegen krenkende reclame te beschermen. Op zijn minst had de minister hierop in moeten gaan. Zij legt zich te gemakkelijk neer bij de in de loop van de tijd via jurisprudentie ontwikkelde, zeer terughoudende opstelling van Openbaar Ministerie en strafrechter. De minister schiet tekort in haar opdracht als ze zich beperkt tot deelname aan het debat, zoals in de kabinetsbrief staat.

NORMSTFI I INr

Gelet op de beperkingen aan zelfregulering stelt de SGP voor een wettelijke regeling te treffen. Dit geeft de overheid gelegenheid haar verantwoordelijkheid in te vullen, ook in de normstelling. Ook als in eerste instantie wordt gekozen voor zelfregulering, houdt daarmee de rol van de overheid nog niet op. Dat blijkt uit een ander geval.

In de brief van staatssecretaris Simons d.d. 21 mei 1990. (Handelingen II, 1989-1990, 19 243, nr. 1 3). wordt melding gemaakt van het bereiken van overeenstemming tussen de alcoholbranche en de overheid, waarbij de RCC een speciale functie wordt toegekend. Gelet op deze zelfregulering kiest de staatssecretaris ervoor 'vooralsnog' zelf niet met regels ter zake te komen. Wel zal jaarlijks worden getoetst of de zelfregulering voldoende is. De overheid kon selectiviteit dus niet ontzegd worden. In dit verband is interessant dat Officieren van Jus­ titie 'goede smaak en fatsoen' toetsen. Denk bijvoorbeeld aan het verbod van de plasseksposter van het Groninger museum in Amsterdam. De normstelling mag naar mijn oordeel niet worden bepaald door wat de meerderheid van de bevolking ervan vindt, of wat het oordeel of de wil van de markt is, maar door goede smaak en fatsoen te funderen in ethische uitgangspunten. Voor ons is Gods Woord norm en toetssteen .

In het Kamerdebat naar aanleiding de kabinetsbrief zal de SGP-fractie opnieuw aandacht vragen voor aanscherping van de regels en de handhaving daarvan op het gebied van krenkende, aanstootgevende en anderszins kwetsende reclame-uitingen en met concrete voorstellen komen want ongenode gasten horen niet aan tafel.

Drs.J.Mulder, directeur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen