UIT HET EUROPEES PARLEMENT

OOSTENRIJKS VOORZITTERSCHAP

Dit afgelopen halfjaar is Oostenrijk voorzitter geweest van de Europese Unie. Tijdens de december-zitting van de plenaire vergadering van het Europees Parlement werd het Oostenrijks voorzitterschap samen met de top van de Europese regeringsleiders in Wenen geëvalueerd. Aon dit debat deed ook Europarlementariër Blokland (SGP-GPV-RPF) mee. Hij wees er in zijn bijdrage op dat het te betreuren valt dat de regeringsleiders het op de top op financieel gebied niet eens konden geworden. De financiering en de lastenverdeling binnen de EU bleken te moeilijk te zijn en werden daarom vooruitgeschoven naar een extra Europese top volgend jaar maart. De Europese Raad heeft zich daarmee opgezadeld met een loodzware agenda voor 1999. Blokland sprak de hoop uit dat er in maart 1999 in ieder geval een beslissing over het Agenda 2000-akkoord zal komen. Als deze beslissing niet tijdig wordt genomen, zou de toetreding van nieuwe lidstaten tot de EU vertraagd kunnen worden. Toetredingslanden mogen echter niet de dupe worden van het onvermogen om tot overeenstemming te komen tussen de Europese lidstaten. Verder sprak Blokland zijn teleurstelling uit over het uitstel van het afschaffen van tax-free winkelen aangezien daarover al in 1991 was besloten. Tot slot wees hij op de plannen van één Europese defensiemacht. De Eurofractie SGP-GPV-RPF is hiervan geen voorstander, aangezien op dit gebied de NAVO deze defensietaak veel beter kan vervullen.

PAKISTAN

In juni j.l. nam het Europees Parlement (op initiatief van SGP-GPV-RPF) een resolutie aan waarin Pakistan werd opgeroepen om de bestaande blasfemiewetgeving te matigen, danwei in te trekken. Bovendien legde de Europese Commissie de goedkeuringsprocedure stil voor een samenwerkingsovereenkomst tussen Pakistan en de Europese Unie. Precies één week na de wereldwijde herdenking van de 50ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) behandelde het Europees Parlement haar in- en externe mensenrechtenbeleid. Daarnaast kwamen zoals gewoonlijk op donderdagmiddag een aantal urgente mensenrechtenkwesties aan de orde. Op de agenda van het EP stond voor de tweede maal dit jaar de situatie van religieuze minderheden in Pakistan. De blasfemie-wetten in Pakistan veroorzaken nog steeds grote (rechts)ongelijkheid tussen de verschillende (religieuze) bevolkingsgroepen.

Europarlementariër Van Dam (SGP- GPV-RPF) had samen met een aantal socialisten en christen-democraten een ontwerpresolutie ingediend. waarin de Pakistaanse senaat werd opgeroepen tegen een voorgestelde grondwetswijziging te stemmen. In zijn bijdrage wees Van Dam op de geschiedenis van Pakistan. Binnen dit land heeft de islam altijd een belangrijke plaats gehad. Bij de oprichting van de staat in 1947 was één van nadrukkelijke doelstellingen: eindelijk de gelegenheid om het islamitische gedachtengoed te reconstrueren. Toch konden in Pakistan christenen lange tijd in redelijke vrijheid leven. De laatste jaren is dit snel veranderd. No de regering Bhutto trad premier Sharif aan wiens partij een grote meerderheid heeft in de Nationale Assemblee. Het is zijn doel om van Pakistan een ware moslimstaat te maken met de daarbij behorende rechtspraak en herinvoering van de doodstraf. Aan het begin van zijn regeringsperiode gaf Sharif te kennen dat hij graag de titel Amir ui Momnins (leider van de moslimwereld) wilde verdienen. In 1991 kreeg Sharif de meerderheid van het parlement achter zijn amendement op de grondwet om de sjaria (de islamistische wet) basis voor alle toekomstige wetgeving van het land te maken. Deze sjaria heeft vérstrekkende gevolgen. Iemand die de Koran beledigt, wordt veroordeeld tot levenslang. Wie via geschrift, woord of illustratie of andere actie Mohammed onteert, wacht de doodstraf. Als getuigenverklaring kan justitie genoegen nemen met ooggetuigenverklaringen van vier moslimmannen of twee moslimman- nen en vier moslimvrouwen. Een ooggetuigenverklaring von een nietmoslim heeff geen juridische waarde. Voor een niet-moslim is het vrijwel uitgesloten dat er vier moslims worden gevonden die ten gunste van hem willen getuigen.

Deze sjaria maakt het leven van niet-moslims in Pakistan steeds moeilijker. Toch gaat het Sharif nog steeds niet ver genoeg. Onlangs heeft de Nationale Assemblee het zogenaamde '15e' amendement op de grondwet aangenomen. Het is niet moeilijk een meerderheid te verkrijgen voor een dergelijke moslimwet, aangezien in de National Assembly slechts 10 van 210 zetels voor religieuze minderheden zijn vrijgemaakt. Via dit amendement zal de sjaria nog strikter worden nagevolgd binnen het juridisch systeem. Dat betekent in de praktijk dat iedereen bij de wetgevende macht moslim moet zijn en daardoor dat door deze grondwetswijziging alle niet-moslim advocaten en rechters hun banen verliezen. Bovendien geeft dit 15e amendement de federale regering van Pakistan absoluut gezag. In januari zal dit amendement in de Pakistaanse senaat aan de orde komen. Oppositie-partijen hebben hun zorgen geuit over de gevolgen van deze grondwetswijziging.

Oud-premier en huidig oppositieleidster Benazir Bhutto heeft ervoor gewaarschuwd dat dit amendement kan leiden tot een totalitaire islamitische overheersing zoals de Taliban in buurland Afghanistan laat zien. In de huidige resolutie over Pakistan roept het EP de Pakistaanse senaat op om het bedreigende 15e amendement te verwerpen.

De grondwetsherziening kan niet los worden bezien van de sociale problemen waarmee Pakistan nog altijd kampt. Er heerst grote armoede en er is een enorm verschil tussen arm en rijk in het land. Kinderarbeid is aan de orde van de dag. Juist ook deze armoede draagt ertoe bij dat de blasfemie-wetten zo 'levensbedreigend' zijn voor religieuze minderheden. De blasfemiewetten zijn uitermate geschikt om leden van deze minderheden in de vol te lokken. Er zijn gevallen bekend dat deze godsdienstwetten zijn gebruikt om persoonlijke vetes te beslechten. Een aantal christenen werd beschuldigd van het lasteren van de naam van Mohammed als gevolg van burenruzie.

Van Dam wees er in het debat over Pakistan verder op dat dit land zich serieus voor de mensenrechten in haar land in moet zetten. In ieder geval moet zij ervoor zorgen dat iedere burger in haar land, moslim of niet, een eerlijke rechtsgang gegarandeerd krijgt. Via een resolutie kan het EP op het vlak van politieke besluitvorming het ethisch appel van de UVRM honoreren. Mensenrechten doen immers een beroep op staten om ten aanzien van burgers zekere grenzen in acht te nemen. In dat kader is er voor de Eurofractie SGP-GPV-RPF alle reden dat het EP Pakistan nogmaals oproept zich daarmee serieus bezig te houden.

RESERVE EU- BEGROTING VAN DE RAAN

Tijdens de december-zitting werd de EU-begroting voor 1999 definitief vastgesteld. Bij de behandeling van de begroting in eerste lezing, enkele maanden geleden, was het vooral de extra reserve van 8, 5 miljard gulden, die de aandacht trok..Van Nederlandse zijde stemden toen alleen Blokland en Van Dam tegen de reserve. Minister Zalm trok fel van leer tegen de Nederlandse europarlementariërs die dit voorstel steunden. Het Parlement heeft nu bij de definitieve vaststelling van de begroting, alsnog besloten af te zien van de megareserve.

Met het aanleggen van een extra reserve beoogde het Parlement bij de ministerraad ruimere bevoegdheden voor de vaststelling van de begro­ ting af te dwingen. Het Parlement wil ondere andere mogelijkheden creëren om te schuiven met overschotten tussen bepaalde onderdelen van de begroting. Om de reserve van tafel te krijgen, heeft de Raad inmiddels toegezegd in het financiële kader voor de periode 2000-2006 "elementen van flexibiliteit" op te nemen.

Tijdens het debat over dit onderwerp wees Van Dam erop dat hij reeds in eerste lezing ernstig gewaarschuwd had tegen de aanleg van een reserve. Volgens hem gaf het Parlement een volstrekt verkeerd signaal af dat leidt tot maximalisatie van de uitgaven in 1999 en daarna. "De Europese Unie mag zich niet onttrekken aan de begrotingsdicipline die ze zelf van de EMU-landen vraagt."

Verder noemde Van Dam de verklaring van de Raad "een boterzachte toezegging". De Raad heeft immers geen enkele toezegging gedaan over de aard en omvang van de flexibiliteit. Het is dus absoluut niet duidelijk of het Parlement inderdaad de bevoegdheid krijgt om te schuiven met middelen tussen verschillende onderdelen van de begroting. Het Parlement kan echter weinig anders doen dan met deze vage toezegging akkoord gaan. Van Dam wees erop dat het Parlement bij handhaving van de megareserve een veroordeling van het Hof riskeert. Hij concludeerde dat het Parlement met een zeer zwak compromis genoegen moet nemen: "Of we daarvoor onze geloofwaardigheid op het spel moesten zetten, waag ik te betwijfelen. We moeten dit soort stunts maar niet herhalen".

Van Dam benadrukte overigens dat wat hem betreft het Parlement geen extra bevoegdheden moet krijgen om te schuiven met overschotten. In de huidige financiële bepalingen zijn de verschillende begrotingsonderdelen volledig gescheiden. Voor elke onderdeel geldt een afzonderlijk uitgavenplafond. "De begrotingsdiscipline vereist strikte handhaving van deze maxima", aldus Van Dam.

Namens de Eurofractie,

Heleen van den Berg .^

Bert-Jan Ruissen \

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen