KORT EN BONDIG

KABINETSCRISIS

Er was al enige tijd spanning over de kansen van voortbestaan van 'paars II'. Er leek zv/aar v/eer op til. De Grondwetsv/ijziging inzake het correctief v/etgevingsreferendum, in tweede lezing in de Eerste Kamer aan de orde, mocht niet sneuvelen. En dan zijn er ook nog die vervelende bevindingen van de parlementaire enquêtecommissie. Er worden in dat rapport harde noten gekraakt over enkele bewindslieden. Daar kwam nog bij dat 'paars II' veel minder dan 'paars 1' glans uitstraalde. Het zal de lezers van De Banier niet zijn ontgaan dat wij regelmatig fundamentele kritiek hebben uitgeoefend op deze kabinetten.

Als er dan een kabinetscrisis ontstaat, zou je opgelucht moeten zijn. Enerzijds is dat ook zo. Anderzijds berokkent een (mogelijk langdurige) kabinetscrisis op allerlei wijze schade aan het land. Sepaalde urgente besluitvorming kan niet op tijd geschieden, allerlei bestuurlijke processen stagneren. Dat hoeft niet altijd erg te zijn, ik denk maar eens aan gemeentelijke herindelingen, Tiaar dat kan het wel zijn. Voorbeeld: de besluitvorming over en verbetering van de mogelijkheden voor het zogenaamde persoonsgebonden budget in de zorg. Dat was in mijn portefeuille het eerste onderwerp dat na de crisis van de agenda schoof en dat is voor betrokkenen een hele teleurstelling. Hoe het zij, het kabinet is demissionair. Bij een uiterst spannend debat werd in de Eerste Kamer precies één stem te- Kortgekomen voor het wetsvoorstel dat het referendum in de Grondwet bracht en waaraan Dó6 verdere deelneming aan het kabinet verbonden had. Die ene stem had WD-senator Wiegel kunnen leveren en in de ogen van de coalitie ook moeten leveren. De heer Wiegel, niet de eerste de beste in de vaderlandse politiek, weigerde dit op principiële gronden. Wij waarderen dot optreden. Immers, hij hield in een ook voor ons principieel-staatsrechtelijke kwestie de rug recht, ondanks zware politieke en mentale druk die op hem werd uitgeoefend. Naar eer en geweten en naar beste inzicht stemmen, zonder last of ruggespraak. Ook een binding aan een regeerakkoord kan nooit heersen over het geweten van iemand die in gewichtige zaken stemmen moet, zeker voor een lid van de Eerste Kamer niet.Wij zijn er blij om dat het correctief wetgevingsreferendum hiermee (zeker voorlopig) verdwenen is. Hopelijk betekent dit het definitieve einde van voortdurende pogingen om instrumenten die op de volkssoevereiniteit zijn geënt, in onze Grondwet te verankeren. fHet kroonjuweel van DÓ6, zo zij het referendum noemen, behoort in de kluis en moet daar ook maar blijven, zoals de heer Wiegel snedig opmerkte.

HOE NU VERDER?

De schuld voor de ontstane situatie ligt onzes inziens geheel bij D6ó. Je kunt wel kijken naar die ene eigenzinnige VVD-senator, maar wat heeft hij anders gedaan dan zijn werk toen hij dat wetsvoorstel beoordeelde? Er zijn zo vaak voor- en tegenstemmers en de uitkomst van een stemming heb je te accepteren. Juist daarom was het ook zo merkwaardig dat, naar bleek, het kabinet na "de nacht van Wiegel" nog zo ongeveer een dag heeft zitten nadenken over de optie om per omgaande het verworpen wetsvoorstel ongewijzigd opnieuw in te dienen bij de Tweede Kamer. Dat vertoont toch weinig respect voor een uitspraak van het parlement! Je moet niet het beeld neerzetten van het verongelijkte jongetje dat slecht tegen zijn verlies kan, hoe bitter die pil van dat verlies ook is. D6ó pruimde de uitslag niet, voegde de daad bij het veel eerder gesproken woord en stapte uit het kabinet, waarna alle bewindslieden hun ontslag aanboden aan Hare Majesteit, die dat nu overweegt en intussen haar beslissingen zal nemen over de vraag van "hoe nu verder? ".

Lijmpogingen lijken op voorhand kansarm, omdat D66 gezegd heeft daarvoor niet beschikbaar te zijn. De PvdA ziet het niet erg zitten om alleen met de VVD verder te gaan. Tja, dan zou er een andere coalitie moeten komen en dat kan in ons staatsbestel moeilijk anders dan na raadpleging van de kiezers. Nieuwe verkiezingen, nieuwe formatie, nieuw kabinet.

Staatsrechtelijk is dat een zuivere gang van zaken, maar er zijn in de gegeven omstandigheden ook enkele fors wegende nadelen. Ons land immers, is betrokken bij een gewapend conflict rond Kosovo en onze regering moet gezag hebben in dat geheel en niet, bij wijze van spreken in staatsrechtelijke zin hinkende voort moeten doordat er niet een helder mandaat ligt van kiezers en gekozenen via een in het parlement van de laatsten gebleken vertrouwen. Daarom hebben wij Hare Majesteit in overweging gegeven toch ook na te denken over wat in onze parlementaire geschiedenis een rompkabinet heet, een kabinet met een afgebakend mandaat, maar dus wel met een missionaire status, dat ook de opdracht heeft om op een goed gekozen moment ergens in het najaar, verkiezingen uit te schrijven.

Op het ogenblik dat ik dit schrijf, is nog niet te zeggen welke kant het op gaat. In elk geval lijken we weer voor verkiezingen te staan en dat vraagt een inspanning van zeer velen in en rond onze partij. Wij herinneren ons nog als de dag van gisteren hoe het vorige maal is gegaan. Wij hebben de wondere gang van zaken rondom onze derde zetel nog vers in het geheugen.

Met enige spanning kan de vraag bij je opwellen: hoe zal het deze keer weer gaan? Begrijpelijk en toch! Zo goed als wij vorig jaar na afloop hebben gezegd dat het laatste woord aan God is en dat Hij het is Die regeert, zo goed moet dat onze blijvende en doorleefde belijdenis zijn nu wij er weer voor staan. Mag ik nu al dringend vragen om steun, meeleven, trouw bij het qaan stemmen en niet in de laatste plaats in het gebed of het de Meere God behagen mag ons opnieuw te ver- . blijden door Zijn wondere daden.

20 mei 1999

Van der Vlies

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen