De Unie en de SGP

TEKST & UITLEG

In de vorige Banier hebben v/e een beschouwing gewijd aan de vergevorderde plannen tot unievorming van GPV en RPF. Daarbij v/erd uitgebreid ingegaan op de voorgestelde grondslagformulering van deze unie. Allereerst en allermeest is dat natuurlijk een zaak van de direct daarbij betrokken partijen. Toch heeft dat uiteraard ook onze belangstelling. Als van de SGP nu of in de toekomst samenv\^erking wordt gevraagd, dan staat onze houding daartegenover bepaald niet los van het al dan niet hebben en hanteren van overeenkomsten in grondslag en doelstelling. Het moet verre van ons zijn, de vraag naar onze houding ten opzichte van deze unie te negeren of vanuit een bepaalde mate van hoogmoed alle toenadering bij voorbaat af te wijzen. De vraag is logisch en legaal %n daarom ook een helder antv/oord waard.

WELWILLEND ONTHAAL

Over het algemeen waren de reacties op het vormen van de GPV/RPFunie opvallend positief. Niet alleen over het feit op zich, want welke buitenstaander zou daar wat op tegen moeten hebben, maar ook met betrekking tot het electoraal effect werd door meerderen de verwach­ ting uitgesproken dat er van deze bundeling van partijen een wervende kracht zal uitgaan die goed is voor forse zetelwinst bij de eerstkomende verkiezingen. En in het verlengde daarvan werden zelfs al modellen bedacht voor nieuwe coalitieverhoudingen en regeringsverantwoordelijkheid voor de unie. Met name het CDA was nogal scheutig met positieve geluiden en symbolische omarmingen. Niet helemaal onbegrijpelijk, want met dergelijke innigheden kun je op z'n minst proberen de indruk te wekken dat de afstond zo gering is, dat het geen zin heeft de overstap te maken. Maar dat even terzijde,

hiet kost ons als partij geen enkele moeite de vorming van deze unie op zich positief te beoordelen. Het is duidelijk dat de principieel-inhoudelijke verschillen tussen deze partijen klein zijn. Zo klein, dat gescheiden optrekken naar de achterban niet meer is uit te leggen. Zeker niet nadat het GPV de kerkmuren die jarenlang de toegankelijkheid belemmerden, ging slechten. Deze unievorming vereenvoudigt en verduidelijkt de kaart van politiek Nederland en daar hebben wij geen enkele moeite mee.

NAAM-VAL?

Anders is het met de beoordeling van een aantal zaken die hiermee rechtstreeks verband houden. De belangrijkste daarvan is in het reeds eerder genoemde Banier-artikel ruimschoots aan de orde gekomen: de unie-fundering. We gaan daar nu niet verder op in. Deze fundering draagt in onze ogen duidelijk het karakter van een voor meer dan één uitleg vatbaar compromis en dat is in een grondslagformulering levensgevaarlijk.

Maar er is meer. fHoewel niet alles even belangrijk is, hebben zaken die ogenschijnlijk los van elkaar staan, soms toch meer met elkaar te maken dan op het eerste gezicht lijkt. Wat dacht u van de naam van de nieuwe unie. Daarover is nog geen besluit genomen. "Over de keuze daarvan laten beide partijen zich de komende tijd adviseren door 'imago-deskundigen', maar zoveel is al wel duidelijk dat de nieuwe naam niet meer het adjectief 'gereformeerd' of 'reformatorisch' zal bevatten". In samenhang met wat gezegd is over de grondslag, mag het dan weliswaar correct zijn dat deze aanduidingen niet meer ge­ bruikt worden, wij betreuren dat wel. Niet in het minst bij politieke partijen proberen we toch ook in de naamgeving aan te geven wie we zijn! We konden elkaar daarop, ook in samenwerkingsverbanden, aanspreken. Dat raken we kwijt en dat is geen winst.

En wat de uitspraken over de verwachte electorale winst betreft is hf. geen kwestie van misgunnen als wc daar toch wat kanttekeningen bij plaatsen. Van alle eerder uitgespro ken hooggespannen en in zetelaan tallen uitgedrukte winstverwachtingen is tot nu toe niets terecht gekomen. Het is ook niet duidelijk waar deze stemmen vandaan zouden moeten komen. Niets wijst er op de grote winst verwacht mag worden uit het bestaande electoraat. Uit nu nog niet stemmende evangelische kiezers dan? Het zou kunnen zijn dat er uit die hoek nog een aantal mensen gemobiliseerd kan worden maar de vraag naar het gereformeerd gehalte van de unie zal zich dan nóg sterker opdringen. Er zijn nu al gemeenten in ons land waar als gevolg van deze ontwikkelinge het vervolg van jarenlange samenwerking onder spanning staat.

Daarbij ligt er ook het nuchtere feit dat het GPV, landelijk bezien, de laatste jaren te maken heeft met ee afkalvend kiezerscorps. Eveneens landelijk bezien, zal dat op het me ment dat de huidige fractievoorzitte van het GPV in de Tweede Kamer, de heer G.J.Schutte, bij volgende verkiezingen niet meer beschikbaa is, dat proces versnellen. Voor het GPV ligt er m.i. dus ook een zekere praktische 'noodzaak' voor deze unie. En datzelfde geldt niet mindei voor de RPF. De groei was er feitelijk uit! En deze unie kan een nieuwe impuls betekenen en voor een aantal mensen een zekere aantrekkingskracht hebben.

EEN SCHIP OP HET STRAND

Maar ook daarbij kan een blik in de geschiedenis verhelderend werken En de voorbeelden die daarbij vooi handen zijn, geven nu niet direct aanleiding tot hooggespannen verwachtingen, Het meest sprekende voorbeeld is wellicht het CDA. De geschiedenis daarvan laat zich wellicht het eenvoudigst en tevens het duidelijkst onder woorden brengen met het bekende gezegde: 'Een schip op het strand, is een baken in ^.ee'. Niet alleen getalsmatig een fiasco, maar ook principieel-inhoudelijk heeft deze verzameling van vaagheden meer bijgedragen aan de afbreuk van ons christelijk erfgoed dan aan de handhaving daarvan. En ook dat zal de bedoeling van de betrokkenen bij dat proces : !iet geweest zijn. Natuurlijk niet. De bedoelingen waren goed, maar de grondslagformule werd een flauw compromis, voor meerdere uitleg vatbaar en de honger naar getal en macht droeg bij aan een onverantwoordelijke mate van compromisiiereidheid. Dat gevaar is, zij het in pnindere mate, nadrukkelijk aanwezig bij deze nieuwe unie. Nogmaals, wij schrijven dat niet omdat het voor ons een zaak van vreugde ; ; ou zijn als dat werkelijkheid zou worden. Integendeel! Ondanks alle verschil, was en is er met de unieoartners altijd veel gemeenschappelijks ten aanzien van principiële onderwerpen. Daar waar, met behoud van eigen identiteit en zonder afbreuk te doen aan de doelstelling van onze partij, in gemeenschappelijkheid meer bereikt kon worden dan alleen, is de samenwerking niet geschuwd. En dot houden we graag zo!

NAGELSCHRAP

Na al het bovenstaande naderen we een voor buitenstaanders heel voor de hand liggende vraag. De vraag namelijk naar de positie van de SGP in dit geheel. Daarnaar werd ook in de eerste reacties op het nieuws nadrukkelijk gevraagd. Met daaraan verbonden de vraag of de SGP wilde reageren op de woorden van de RPF-voorzitter die de mogelijkheid opperde om met de SGP in gesprek te gaan nadat in eigen 'unie-huis' alles zo'n beetje op orde was. Op die vraag is toen geantwoord dot het van hoogmoed zou getuigen als de SGP niet eens het gesprek aan zou willen gaan. Alle vormen van samenwerking zijn op zich bespreekbaar. Ook daarin heeft de partij een traditie. Ook ds G.hl.Kersten heeft de samenwerking gezocht! Op grond van argumenten die nu nog opgeld doen. Bundeling van krachten, toen tegenover 'rood' en nu tegenover 'paars'; strijden voor het behoud van het protestantchristelijk karakter van ons volksleven, de nood der tijden en vult u maar aan.

Maar één ding moet daarbij recht overeind blijven. En dat is de onaangetaste grondslag en doelstelling van onze partij. We hebben het dan over ons beginsel, niet over ons beginselprogram; we hebben het dan over hét beginsel. Gegrond op Gods Woord en daarom naar onze stellige overtuiging terecht vastgelegd in onze partijdocumenten dat deze artikelen niet gewijzigd kunnen worden.

Aantasting van de grondslag is aantasting van het beginsel en als terwille van samenwerking, zetelwinst, regeringsverantwoordelijkheid of welk ander wenkend perspectief dan ook, daarvan een nagelschrap moet worden afgedaan, don houdt het op. In dat geval zal de SGP wil ze staatkundig gereformeerd blijven, zolang als er mogelijkheden zijn om in zelfstandigheid dat beginsel uit te dragen, dat ook hebben te doen. En laat de Volkskrant dan maar schrijven: '.... de Staatkundig Gereformeerde Partij blijft eenzaam achter als laatste kerkelijke partij'. Kerkelijk is de SGP als partij nog nooit geweest en als ze door genade mag vasthouden aan het Woord, dan is ze misschien wel eenzaam, maar dan is ze niet alleen. Zo is die opmerking over de 'nagelschrap' bedoeld. Dat sluit een gesprek niet uit, maar kadert het wel in.

En als dan (nu nog) RPF-fractievoorzitter Van Dijke daarvan zegt dat de SGP daarmee 'zelf deuren op slot gooit', doet hij daarmee geen recht aan het totaal van de reactie.

DE NOOD DER TIJD

Een en ander betekent niet dot wij ons onbewogen mogen onttrekken aan de wurggreep van de 'nood der tijden'. Die nood moet nood én schuld worden. Niemand, geen SGP-er ook, kan zich daarvan afmaken. Maar waar brengt ons die nood? Gaan wij langs eigen gekozen wegen op zeteljacht, krachten bundelen, een vuist maken? Het zal niet baten. Wat één is, hoort één te zijn. En in hoeverre GPV en RPF dat zijn, is allereerst en allermeest hun zorg. Maar een eenheid forceren waar geen grond voor is, zal ons het doel doen missen.

Met behoud van de eigen identiteit wordt op verschillende manieren en op vele plaatsen samengewerkt. Ook dat staat niet los van de nood der tijden en is overigens zo oud als de partij zelf. Wij hebben daar ook zuinig op te zijn. hiet mag ook duidelijk zijn dat de unie-vorming, in welke fase dan ook, de goede verstandhouding op de niveaus waarop we die met GPV en RPF hebben, absoluut niet heeft verstoord.

Wat wij onveranderbaar noemen, wordt zo genoemd omdat het op Gods Woord is gegrond en niet omdat wij het vinden. En als het daarover gaat wil de SGP blijven staan waar ze staat. En wie op grond daarvan een toenemende verwijdering constateert, maakt kennelijk zelf de afstand groter.

DN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen