VAN HET EUROPEES PARLEMENT

EEN HANDVEST GRONDRECHTEN VOOR DE EUROPESE UNIE

Op 2 oktober jl. vond in Brussel een feestelijke bijeenkomst plaats. Vertegenwoordigers van nationale regeringen en parlementen, de Europese commissaris Vitorino en diverse euroDorlementariërs vierden het feit de." zij vrijwel zeker klaar waren me* hun werk. In het begin van hun v^erk was dat allesbehalve zeker, zo groot waren de tegenstellingen. Na negen maanden intensief vergaderen was het echter toch gelukt en dor was voor de meeste de reden tof een (bescheiden) feestje. Welk orgaan was hier aan de slag en welk werk hadden zij afgerond?

WAAR GAAT HET OVER?

Het orgaan dat zijn werkzaamheden heeft afgerond, heet de Convintie. Deze Conventie heeft een H jndvest voor grondrechten van de Europese Unie (kortweg Handvest) opgesteld. In dit fHandvest staan allerlei soorten grondrechten opgesomd, die gelden voor de burgers van de Europese Unie. In De Banier -an 11 mei schreven wij al het één f.n ander over dit document. In die ti'd werd er nog volop aan gewerkt e'• was nog niet duidelijk hoe dit Handvest er nu uiteindelijk uit zou komen te zien. Inmiddels zijn de werkzaamheden dus afgerond en ligt er een ontwerp-tekst. Deze gaat nu naar de regeringsleiders, die er verder naar zullen kijken.

INHOUD

Wat staat er allemaal in dit Handvest? Dat is niet makkelijk onder één noemer te brengen. Er staat namelijk van alles in. Om een greep te doen: de menselijke waardigheid wordt genoemd, het recht op leven, verbod op de doodstraf, het verbod van marteling en het verbod van sla­ vernij, de bescherming van persoonsgegevens, het recht te huwen en recht om een gezin te stichten, de vrijheid van wetenschap, de vrijheid van onderneming, recht op onderwijs, milieubelangen, asielrecht, en rechten van gehandicapten, kinderen en ouderen. Deze opsomming is maar heel beperkt, want in totaal staan er in het Handvest 50 artikelen met 'grondrechten' van de burger. Met name staan er ook nog een aantal bepalingen in over rechten in een werksituatie, zoals het recht op onderhandeling en bescherming tegen onredelijk ontslag.

WAAROM EEN HANDVEST?

Dat is dus nogal wat. Waarom heeft men zo'n alomvattend document laten samenstellen?

Voor het opstellen van dit Handvest zijn een heel aantal redenen aan te geven. De belangrijkste is waarschijnlijk wel dat de Europese regeringsleiders aan hun volken wilden laten zien dat Europa ook iets goed doet voor haar burgers. Het idee was dat als men aan de burgers laat zien, welke rechten allemaal door de Europese Unie worden erkend, hij vanzelf positiever gaat denken over de Europese Instellingen. De inwoners van de lidstaten blijken namelijk helemaal niet zo positief over de Europese Unie en haar Instellingen te denken als de regeringsleiders en de Europese Instellingen wel zouden willen. Verder wilden de regeringsleiders ook graag een document hebben waarmee zij buiten de Europese Unie een goede sier kunnen maken. In handelsovereenkomsten met landen als China wordt nu al vaak als voorwaarde gesteld dat zo'n land de mensenrechten moet respecteren. Als zo'n land nu vraagt waar de Europese Unie voor staat, kunnen de regeringsleiders dat dan gelijk duidelijk maken.

Verder denkt men dat de Europese Unie steeds verder één zal worden. Als de instellingen van de Europese Unie meer macht hebben, moet hun ook duidelijk zijn dat zij de rechten van mensen moeten respecteren.

HET HANDVEST: EEN NODELOZE PR-EXERCITIE

Deze redenen lijken op het eerste gezicht wellicht overtuigend. Naar ons idee zijn zij dat echter niet. Wij vinden het niet zo'n goed idee dat er een Europees Handvest van grondrechten opgesteld wordt. Ten eerste is het naar onze mening naïef om te denken dat burgers positiever over instellingen van de Europese Unie gaan denken als zij prachtige verklaringen over rechten van burgers afleggen. Met enkel 'verklaren' zijn deze instellingen er niet. Zij zullen veel meer moeten doen om burgers positiever over hun functioneren te doen denken. Een effectieve bestrijding van fraude en openheid over gemaakte fouten zijn wat dat betreft veel wezenlijker.

Ten tweede miskennen veel bepalingen in het Handvest dat de Europese Unie helemaal geen staat is, maar een internationale organisatie. Wat heb je eraan als de Europese Unie verklaart dot het verboden is om te folteren? Helemaal niets, want de instellingen van de Europese Unie hebben geen enkele bevoegdheid waarin zij op de één of andere manier zouden kunnen folteren. Dit zelfde geldt bijvoorbeeld voor de garantie van kosteloos basisonderwijs. Dit soort bepalingen zijn dus niet voor instellingen van de Europese Unie bedoeld, maar richten zich in feite tot de lidstaten. Dat is een probleem. Want niemand die enigszins bekend is met de gong van zaken in de EU kan zich voorstellen dat de Europese Unie wel allerlei rechten wil noemen zonder zich er meer te bemoeien. Zo dreigen dus via een achterdeur allerlei, vaak met uitstek 'nationale' zaken op Europees niveau getild te worden. Wij zijn tegen zulke achterdeur-politiek.

Verder zijn de rechten die in het Handvest genoemd worden, vaak al uitgebreid beschreven in de grondwetten van lidstaten en in internationale verdragen, waarbij lidstaten zich aangesloten hebben. De Europese Unie hoeft dus helemaal niet nog eens duidelijk te maken waar zij voor staat op het gebied van de bescherming van grondrechten.

Onze conclusie is dat het Handvest overbodig is. Bestaande problemen kunnen heel goed op een andere manier worden opgelost. Naar ons idee is dit Handvest dus de zoveelste dure, maar ook (en dat is kwalijker) nutteloze PR-exercitie van de Europese Unie.

Namens de Eurofractie, Marleen Schouten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen