Jeugdbeleid is ’in’ (1)

Iedere gemeentebestuurder ervaart dat het jeugdbeleid 'in' is. Bij het opstellen van menig beleids- of collegeprogramma in 1998 is het jeugden jongerenbeleid zelfs als speerpunt gekozen. Het gemeentelijk beleid staat daarbij overigens niet op zichzelf. Vanuit 'Den Haag' zijn ook veel initiatieven ontplooid om het jeugdbeleid beter vorm te geven. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de projectgroep 'Ontwikkeling lokaal preventief jeugdbeleid', die in oktober 1995 werd ingesteld om gemeenten te stimuleren tot en te ondersteunen bij de ontwikkeling van hun preventief jeugdbeleid.

In dit artikel v/ordt, na v/at algemene opmerkingen over de plaats van en de standpuntbepaling ten opzichte van het jeugd- en jongerenbeleid, een kort overzicht gegeven van het voorzieningenaanbod voor de jeugdigen. In een volgend artikel zal worden ingegaan op punten als hangplekken, jongerensoos en dergelijke.

Van onderop

Dat het jeugdbeleid hoog op de agenda staat, wordt overigens niet alleen ingegeven door regie van hogerhand. Ook van onderop v/ordt de druk groter het onderwerp hoge prioriteit te geven. Wie kent niet het probleem van de jongeren, die graag een hangplek voor zich opeisen of een of andere speelvoorziening, als een skate- en/of skeelerboon gerealiseerd willen krijgen?

De problematiek van de jeugd/jongeren goot niet alleen de gemeente­bestuurder aan, maar raakt vaak iedere burger van een gemeenschap. In die zin kan bovendien van een (zij het andersoortige) problematiek gesproken worden. Discussies over de aanleg van een voorziening voor jongeren hebben namelijk vaak een hoog 'nimbygehalte' (nimby = not in my backyard/niet in mijn achtertuin).

Jeugd en jongeren: een probleem?

Aan de andere kant moet ervoor worden gewaakt het jeugd- en jongerenbeleid alleen als een 'probleem' te zien. Dat kan namelijk een constructieve bijdrage aan dat beleid in de weg staan. Voor SGP-bestuurders is bij het jeugd- en jongerenbeleid sprake van een extra dimensie. Zij ervaren het jeugd- en jongerenbeleid soms als een soort molensteen om de hals. Daar zit een kern van waarheid in: het is voor een christenpoliticus bepaald niet eenvoudig in het jeugd- en jongerenbeleid een begaanbare weg te gaan. Veel voorstellen die in het kader van het jeugdbeleid gedaan worden of activiteiten die georganiseerd worden, kunnen moeite oproepen bij de SGP-gemeentebestuurders. Moeilijk ook in die zin, dat er door SGP-ers in veel gevallen geen alternatieven te bieden zijn. Tóch moet ook een SGP-er zijn standpunt bepalen. Ik bedoel dan overigens niet zozeer het herhalen van de zaken die voor SGP-ers herkenbaar zijn, als wel de concrete keuzes die in de gemeentepolitiek gemaakt moeten worden.

Betrokkenheid ouders bij jeugd- en jongerenbeleid

Als we het hebben over voor SGPers herkenbare zaken, don denken we aan uitgangspunten als de overtuiging dat de zorg voor de jeugd allereerst een taak van de ouders is. In het gezin moet de basis worden gelegd voor het normaal functioneren van jongeren in de samenleving. Maar met het herhalen van alleen dit standpunt, kan niet meer worden volstaan. Bovendien kan worden opgemerkt dot andere partijen datzelfde uitgangspunt onderschrijven. Het punt is alleen dat het juist in het gezin vaak 'fout' gaat! Een voorbeeld, aan de werkelijkheid ontleend, kan dat illustreren. Onlangs werd na middernacht een 12-jarige jongen, die met leeftijdsgenoten om 02.00 uur (!) op straat rondhing, door de politie netjes thuis bezorgd, omdat de politie er vanuit ging dat 1 2-jarigen op dat tijdstip op hun bed hoorden. Een opvatting die niet gedeeld werd door de ouders (!) die dot ook helder aan de agenten overbrachten. Moraal van het verhaal is dat opvoeding en gezin, en vooral ook de houding van de ouders, van eminent belang zijn voor de jeugd. Bij het ontwikkelen van jeugd- en jongerenbeleid moeten dus ook de ouden betrokken worden. De ervaring leerwel, dat dit geen gemakkelijke opgave is.

Oplossingsrichting

Dit voorbeeld laat tevens zien, dat het verwijzen naar de ideale gezin situatie en de zorg van de ouders voor hun kinderen (punten waarop de SGP - terecht! - op tamboert) geen daadwerkelijke oplossing biedt. Met andere woorden, het moet niet alleen bij een analyse (waarvoor de lezing van A.A.M. Kinneging op het congres van 22 september jl. een prachtig handvai biedt) blijven. Ook moet een oplo singsr/c/)f/ng gevonden worden, waaraan de SGP-ers, als bestuurders, eveneens een reële bijdrage moeten leveren. Een oplossingsnc fing, want een echte oplossing die alle jeugdproblemen de gemeente uithelpt, is er niet. Ook wat dat betreft, was de heer Kinneging du delijk toen hij inging op de situatie zoals die ontstaan was. Kernachtif is zijn standpunt samen te vatten als: 'Eens fout, altijd fout'. Als het eenmaal fout is gegaan, komt het Kinnegings optiek nooit meer goed Zo opgevat is het beleid dat de overheden op de rails zetten, allee maar een 'pappen en nathouden'.

SGP-ers zullen er dus niet aan ontK men ook concrete keuzes te maker: waarbij het tegenstemmen niet bijr J vanzelfsprekend uitgangspunt moe' zijn. Daarmee wil ik niet zeggen, dat een bestuurder zonder slag of stoot met alle voorstellen in het kader van het jeugdbeleid moet instemmen. Uiteraard niet. Maar juist omdat SGP-ers warm voorstan- ders zijn van jeugd en gezin moet de betrokkenheid van SGP-bestuurders blijken. Zet bijvoorbeeld als SGP-bestuurder in op punten v/aartegen geen onoverkomelijke principiële bezwaren ingebracht kunnen worden. Een dergelijke houding blijft door andere partijen niet onopgemerkt en kan ook - in ieder geval - meer begrip en respect voor het 'eigen' geluid gekweekt worden, zodat door anderen niet meer gezegd worden, dot de SGP overal 'teugen' is. Bovendien kan bij andere partijen ook sprake zijn van meningen waarbij aangesloten kan //orden. Onlangs pleitte tijdens de jaarlijkse algemene beschouwingen een collega-raadslid van de PvdA in Barendrecht voor correctie van de tongeren wanneer zij overlast veroorzaakten: "ook van jongeren mag worden verwacht, dat zij zich aan afspraken en regels houden".

Overzicht jeugd- en jongerenbeleid

Na deze algemene inleidende opmerkingen, volgt nu een overzicht van de terreinen die het jeugd- en iongerenbeleid bestrijken. Voor dit overzicht is dankbaar gebruik gemaakt van Cahier 161 van het Sociaal en Cultureel Planbureau, Lokaal jeugdbeleid. Een inventariserend onderzoek, door Rob Gilsing (Den Haag 1999). Dit interessante onderzoek is door het SCP uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Onder andere wordt aandacht besteed aan de omvang van het voorzieningenaanbod voor de jeugd en de mate waarin het gemeentelijk jeugdbeleid is ontwikkeld. In het rapport wordt het voorzieningenaanbod voor jeugd en jongeren in drieën opgesplitst: o. algemeen preventieve voorzieningen; b. gericht preventieve voorzieningen, en c. curatieve voorzieningen. Voor de omschrijvingen van deze categorieën maken wij gebruik van de gebruikte beschrijvingen in het genoemd rapport.

Ad a: Algemeen preventieve voorzieningen

"Het algemeen preventieve aanbod is gericht op de participatie van jeugdigen in de maatschappij en - door voorwaarden te scheppen - op de ondersteuning van jeugdigen in de groei naar de volwassenheid. Dit aanbod is gericht op alle jeugdigen, niet ter bestrijding van lokale problemen, maar om voorzieningen voor jeugdigen in het algemeen aan te bieden" (Lokaal jeugdbeleid, p. 37). Bij algemeen preventieve voorzieningen kan gedacht worden aan de volgende soorten voorzieningen:

- peuterspeelzaalwerk - kinderopvang - kinder- en jongerenwerk - speel-, sport- en rondhangvoorzieningen - sportparticipatie - cultuurparticipatie - jongerenhuisvesting - jeugdgezondheidszorg - informatievoorziening aan jeugdigen - lokaal onderwijsbeleid, anders dan onderwijsachterstandenbeleid - mogelijkheden voor jongerenparticipatie in het jeugdbeleid.

Ad b: Gericht preventieve voorzieningen

"Het gericht preventieve aanbod is erop gericht door middel van een samenhangend, herkenbaar en bereikbaar aanbod de ontwikkeling van specifieke groepen jeugdigen optimaal te doen verlopen ter voorkoming van achterstanden dan wel problemen van en met jeugdigen. Het gaat om het voorkómen van problemen bij jongeren die een ver-­ hoogd risico lopen om in een achterstandspositie te raken" (Lokaal jeugdbeleid, p. 44). Hierbij kan gedacht worden aan

- opvoedingsondersteuning - onderwijsachterstandenbeleid - aanpak jeugdwerkloosheid - veiligheid (hierbij kan weer een onderverdeling gemaakt worden in: 1. verkeersveiligheid; 2. de handhaving van de openbare orde en 3. de bestrijding van criminaliteit).

Ad c: Curatieve voorzieningen

"Het curatieve aanbod is gericht op de oplossing van problemen en ter voorkoming van erger" (Lokaal jeugdbeleid, p. 46). Van het curatieve aanbod van voorzieningen maken onder andere de volgende deel uit:

- maatschappelijke opvang - jeugdhulpverlening/bureau jeugdzorg - ambulante verslaafdenzorg.

Integraal jeugdbeleid

Bovenstaande onderverdeling laat zien hoe breed het jeugd- en jongerenwerk is. Dat vereist van gemeenten een integrale aanpak. Het één moet aansluiten op het ander. Veel gemeenten hebben dat integraal jeugdbeleid vorm gegeven in nota's, waarin veel eindjes aan elkaar worden geknoopt en tot één geheel (van jeugd- en jongerenbeleid) gesmeed worden.

P. van Vugt

(Indien iemand wil reageren op dit of volgende artikelen, dan kan hij zijn reactie sturen naar Voorlichting & Vorming, fax: 070-3456226 of e-mail: voorlichting@sgp. nl.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen