Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De kat van Kok

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De kat van Kok

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ze verdragen elkaar niet echt, de 'koningin der aarde' (dat is de pers) en het Koninklijk Huis. Vorige week is Nederland daar weer pijnlijk mee geconfronteerd. Uitlatingen van kroonprins Willem- Alexander over een kwestie waar zijn hart vol van is, zijn van links tot rechts bekritiseerd. Premier Kok zag zich zelfs genoodzaakt om op een ingelaste persconferentie een kat uit te delen door de constitutionele puntjes op de i te zetten.

Vooropgesteld moet worden dat de V oorden van de kroonprins vanuit iTienselijk oogpunt alleszins begrijpelijk zijn. Hij moet toezien dat Jan en alleman allerlei zin en onzin uitstrooien over hemzelf, zijn familie, zijn vriendin en haar familie. Wat de prins eveneens ziet is dat bepaalde media alle hoeken en gaten van Nederland en Argentinië uitkammen op zoek naar lieden die likkebaardend voor de camera wilen debiteren waarom de Argentijnse connectie niet deugt. En kamerleden waar niemand het bestaan van ofwist, blijken opeens voorpaginanieuws omdat ze Maxima niet zien ziften als koningin.

JOURNAILLE

Geen wonder dat Willem-Alexander wel eens getergd is en daarom popelt om ook eens een duit in het zakje te doen. Die verleiding is des te groter als de kroonprins als het ware uitgelokt wordt door de pers zelf. Zo ging het dus vorige week. De prins was in Amerika voor een werkbezoek. Onderdeel van het programma was, als altijd, een gesprekje met de meegereisde journalisten. Weliswaar mochten er alleen vragen gesteld worden over het programma van het werkbezoek, maar aan die afspraak liet (althans een deel van) het journaille zich niets gelegen liggen. En toen ging het dus mis, want de Prins van Oranje kon de verleiding niet weerstaan om antwoord te geven op vragen over de 'kwestie-Zorreguieta', waarna diezelfde pers verontwaardigd neerpende dat de prins over de schreef was gegaan door te antwoorden op vragen van de pers over de 'kwestie-Zorreguieta'. Daarin zit iets dubbels.

Feit is echter ook dat de paar woorden die de prins sprak - zacht gezegd- niet gelukkig gekozen waren. Hij poogde de pers voor te houden dat het voor een evenwichtige berichtgeving goed is om niet eenzijdig bronnen te raadplegen (iets waar inderdaad veel voor te zeggen is), maar het pakte door de verwijzing naar een brief van ex-dictator Videla uit als een poging vader-Zorreguieta te verdedigen tegen aantijgingen omtrent zijn verleden. Gevolg: de om meerderlei redenen minder gewenste discussie kreeg een nieuwe, en krachtige impuls.

Veel beroerder was echter dat "s Konings eerste erfgenaam' door zijn ontboezemingen een paar passen zette naast de zorgvuldig bewaakte rood-oranje loper. Dat was extra pijnlijk omdat de eerstverantwoordelijke bewindsman op dit punt, premier Kok, juist altijd wél op die loper bleef, ondanks druk vanuit zijn eigen partij en van de coalitiepartners. De constitutionele dorpelwachter was er dan ook direct bij om de kroonprins snel weer op het juiste staatsrechtelijke spoor te zetten.

Deze 'affaire' is overigens niet goed voor de verhouding tussen het hof en de media. Het is een publiek geheim dat de bewoners van paleis Noordeinde en Huis ten Bosch geen hoge hoed op hebben van de pers. De uitspraak van koningin Beatrix dat "de leugen regeert" zegt genoeg en is blijkens eerdere, soortgelijke uitspraken, diep geworteld. Ook uit andere bronnen is bekend dat de Oranjes een haat-liefde verhouding hebben met (een deel van) de Nederlandse pers. Willem-Alexander gebruikte ooit als kind de uitdrukking 'het schorrie-morrie van de pers'. Dat had hij vast niet zelf bedacht. In een tijd waarin het streven erop gericht is de monarchie te moderniseren en er in dat kader ook een opener opstelling van vorstelijke personen en van de de Rijksvoorlichtingsdienst wordt verlangd, kan dit in toenemende mate problemen op gaan leveren.

Daar komt bij dat journalisten die willen scoren minder dan voorheen geneigd (zullen) zijn rekening te houden met persoonlijke gevoeligheden en staatsrechtelijke regels. Als gevolg van het verder vervagen van de grens tussen privé en publiek wordt het privé-domein van de leden van het Koninklijk Huis gaandeweg kleiner, iets waar de Oranjes altijd erg allergisch voor zijn. Er is bovendien niet veel inzicht voor nodig om te begrijpen dat in de slag om de kijker-lezer-luisteraar waarden als zorgvuldigheid en terughoudendheid snel zullen sneuvelen, om over de overlevingskansen van staatsrechtelijke regels en constitutionele zuiverheid maar te zwijgen.

ANIMO

Dit alles zal de toch al moeizame relatie tussen 'Majesteit' en de media extra belasten. Hier wreekt zich het feit dot de eisen die een constitutionele monarchie stelt niet altijd parallel lopen met die van beet- en weetgrage journalisten en, in hun verlengde, een nieuwsgierig volk. Of dit moet leiden tot het beperken van de contacten van het Koninklijk Huis met de pers, het afschaffen van de formele en informele gesprekjes, zoals is gesuggereerd? Het is een mogelijkheid waar zeker na de recente ervaringen, leden van het Koninklijk Huis misschien wel oren naar hebben. De gebeurtenissen van vorige week zullen de vorstelijke animo om de media opener tegemoet te treden niet bepaald hebben vergroot.

Tóch zou het een brevet van onvermogen zijn als dat de eindconclusie is van Koks kat. Veel beter zou het zijn indien beide partijen zich houden aan enkele eenvoudige spelregels - persvertegenwoordigers dienen zich te houden aan gemaakte afspraken en codes; leden van het Koninklijk Huis moeten zich niet laten verleiden tot uitspraken in delicate kwesties. Openheid én een moderne monarchie gaan alleen samen als beide partijen zich van die regels bewust zijn én zich ernaar gedragen. Alleen dan kunnen de koningin der aarde en het Koninklijk Huis blijvend door één deur.

Menno de Bruyne

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 maart 2001

De Banier | 20 Pagina's

De kat van Kok

Bekijk de hele uitgave van donderdag 15 maart 2001

De Banier | 20 Pagina's