UIT HET EUROPEES PARLEMENT

MENSELIJKE GENETICA

In reactie op een Brits wetsvoorstel om het creëren van menselijke embryo's voor medisch onderzoek toe te staan, heeft het Europees Parlement in september 2000 een resolutie over het klonen van mensen aangenomen. Hierin v/ordt gewezen op het belang van de eerbiediging van de menselijke waardigheid en het menselijk leven. Naast het 'reproductief klonen', wordt ook het zogenoemde 'therapeutisch klonen', het aanmaken van menselijke embryo's voor wetenschappelijke doeleinden, sterk veroordeeld. Verder blijkt dat het Europees Parlement over verschillende medisch-ethische thema's nog geen duidelijk standpunt inneemt; en dat een eventuele tijdelijke commissie deze vraagstukken moet onderzoeken, rekeninghoudend met de al uitgevaardigde resoluties In januari 2001 heeft het Europees Parlement de tijdelijke commissie "Menselijke genetica en andere nieuwe technologieën in de moderne geneeskunde", daadwerkelijk ingesteld. Deze commissie bestaat uit 36 europarlementariërs waaronder, namens de Eurofractie ChristenUnie-SGP, de heer Blokland. De tijdelijke commissie heeft een viertal taken. Ten eerste, het inventariseren van de nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden in de menselijke genetica. Ten tweede, het onderzoeken van de ethische, juridische, economische en sociale problemen die deze ontwikkelingen met zich mee brengen. Ten derde, het onderzoeken of in het licht van deze ontwikkelingen optreden vereist is. Ten laatste, het opstellen van richtsnoeren met betrekking tot het onderzoek op het gebied van de menselijke genetica en de toepassingen daarvan.

Om deze doelen te bereiken heeft de commissie gekozen voor de zogeheten 'geïntegreerde aanpak'. Dit houdt in dat de onderwerpen vanuit verschillende invalshoeken zullen worden benaderd: hoorzittingen met deskundigen. contact met het publiek via de website (http: //www.europarl.eu.int/genetics/default.htm). ontmoetingen met vertegenwoordigers van de nationale parlementen en overleg met maatschappelijke organisaties, zoals patiëntenverenigingen, natuurbeschermingsorganisaties, religieuze organisaties, etc.

De eerste fase van de tijdelijke commissie bestaat uit het houden van tien hoorzittingen. In de maanden januari tot en met mei zijn acht hoorzittingen met deskundigen op het gebied van wetenschap en ethiek gehouden. Deze hoorzittingen gingen over thema's als prenataal onderzoek, het gebruik van menselijke embryo's, het gebruik van genetische informatie etc. Overigens is op voorstel van de Eurofractie prof. Jochemsen, van het Lindeboominstituut uitgenodigd door de tijdelijke commissie. Hij heeft daar gepleit voor de volledige beschermwaardigheid van het menselijk embryo. De negende hoorzitting was een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de nationale parlementen van de lidstaten van de Europese Unie en de kandidaat landen. Hier werden standpunten uitgewisseld tussen de nationale parlementen, en kreeg elk land de gelegenheid om de stand van wetgeving toe te lichten. Door afwezigheid heeft het Nederlandse Parlement hier een kans gemist op discussie met andere Unie-landen. Ook had het Nederlandse Parlement de Europese Unie op de hoogte kunnen stellen van de wetgeving over het gebruik van menselijke embryo's voor onderzoek, de 'embryowet', die in Nederland in het najaar behandeld wordt. De tiende, en laatste hoorzitting zal 9 juli gehouden worden. Tijdens deze sessie zullen maatschappelijke organisaties gehoord worden.

De tweede fase van de tijdelijke commissie menselijke genetica is het uitbrengen van een rapport. Dit rapport, met als doel het uitzetten van beleidslijnen, wordt opgesteld aan de hand van de resultaten van het beraad van de tijdelijke commissie over de medische, ethische, juridische, economische en maatschappelijke risico's en mogelijkheden van de nieuwe ontwikkelingen in de menselijke genetica. De eerste versie van dit rapport zal eind augustus klaar zijn. Dan volgt een periode waarin wijzigingsvoorstellen ingediend kunnen worden, waarna eind november in de plenaire vergadering over het rapport gestemd zal worden.

De ethische dilemma's die ten grondslag liggen aan de discussie ove- menselijke genetica, worden gevormr' door conflicterende principes: het genezen en voorkomen van ziekten en de vrijheid van onderzoek enerzijds, en het principe van de menselijke waard-gheid en het waarborgen van de • i!igheid van patiënten anderzijds.

STAMCELLEN

Een voorbeeld van zo'n nieuwe technologie in de moderne geneeskund' waar het dilemma tussen besche; waardigheid van het leven en her villen genezen van patiënten naar v-ren komt, is het gebruik van embryon . e stamcellen. No de bevruchting ge ' een eicel delen in meerdere celler De cellen die ontstaan na deze eerste delingen, hebben allemaal nog he* vermogen om uit te groeien tot een ^'-ns, en dus tot alle verschillende weefsels van het menselijk lichaam (spierw ifsel, hersenweefsel etc). Deze emb zonale stamcellen zouden in de toekomst gebruikt kunnen worden voor there pieën. Stel iemand krijgt een hartconval. Een deel van het hartspierwee'sel sterft af, dit weefsel 'doet het niet meer'. Als embryonale stamcellen : o gestuurd zouden kunnen worden cjtzij hartspiercellen worden, zouden we het hart weer beter kunnen laten kloppen, door deze levende hartspierceller i het geinforcteerde deel te brenge-. Deze cellen gaan dan meekloppe . met het hart, en de gevolgen van het ! arct verdwijnen. Deze elegante therep-, , heeft echter de vernietiging van ee '^ menselijk embryo als consequentie Voor diegenen die het menselijk Ie en vanaf de conceptie als schepsel van God zien, is dit onacceptabel. Do-fom hebben wij gewezen op het gebrj < van volwassen stamcellen. Er is nog veel onderzoek nodig om uit te zoeken waar deze cellen zich bevinden e- hoe deze gestuurd kunnen worden ric^'ing een specifiek weefsel, moor er zijr, veelbelovende resultaten geboekt

Dit is slechts een van de vele morele dilemma's die aan de orde gekonen zijn, maar waar de tijdelijke commissie nog lang niet over uitgepraat is. Het is van belang om tijdens de debatten die nog gaan komen een christelijk geluid te laten horen, en te wijzen op ai'ernatieven die moreel wel acceptabel zijn.

Matthijs van den Berg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen