Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Studiecentrum · Vrijheid van gemoed

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Studiecentrum · Vrijheid van gemoed

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Censuur is in deze tijd een beladen woord. Dat is op zich begrijpelijl< .. Censuur l< an namelijk de vrijheid van de mens beperken en dat gaat lijnrecht tegen de tijdgeest in. Een politieke partij die anno 2002 aandacht vraagt voor censuur wordt veelal gezien als een bedreiging voor de samenleving. In bepaalde gevallen kan censuur dat ook zijn. Het gaat er maar om op grond van welke overwegingen censuur wordt toegepast en met welke bedoelingen. De SGP vraagt in bepaalde gevallen aandacht voor censuur, maar heeft daarmee niet de ondergang, maar juist het behoud van de samenleving op het oog. De diepste intentie van de SGP is om de samenleving de heilzaamheid van de geboden van God voor te houden. In deze bijdrage staat de vraag centraal of ook censuur heilzaam is voor de samenleving.

Censuur en kerk

Censuur is als het goed is voor ons geen onbekend fenomeen.We kennen het vanuit het kerkelijk leven. Censuur maakt onderdeel uit van de handhaving van de kerkelijke tucht.Wie in zonde leeft, v^ordt allereerst vermaand en wanneer de persoon niet tot inkeer komt, v/ordt censuur toegepast. Deze censuur is bedoeld om de betrokkene tot inkeer te brengen en te voorkomen dat de kerk ontheiligd wordt. Censuur is dus tot heil van de kerk en haar leden.

Boekencensuur

Censuur is in het kerkelijk leven niet alleen onderdeel van de kerkelijke tucht, maar er bestaat ook een vorm van boekencensuur: de /zogenoemde approbatie. Deze bepaling is opgenomen in artikel 55 van de Dordtse Kerkorde. Daarin staat: "Niemand van de gereformeerde religie zal zich onderstaan enig boek afschrift van hem of van een ander gemaakt of overgezet, handelende van de religie, te laten drukken, of anderszins uit te geven dan het zelve voorhenen doorzien en goedgekend zijnde van de dienaren des Woords zijner classe, of Partikuliere Synode, of professoren der theologie van deze provinciën, doch met voorweten zijner classe." Deze bepaling is nu nog geldig, hoewel ik niet de indruk heb dat er in de praktijk de hand aan wordt gehouden.

Censuur en overheid

Het is niet alleen de kerk die door approbatie de vrijheid van meningsuiting aan banden legt. Ook de overheid heeft in vroegere jaren zich hiervoor ingezet. Zo hadden de Staten van Holland op 21 november 1715 bij plakkaat verboden om boeken uit te geven die niet geapprobeerd waren.

Onderzoek heeft uitgewezen dat er tijdens de Republiek 450 boeken door de overheid zijn verboden.Toch is dat niet veel, gezien de grote hoeveelheid boeken die werden uitgegeven. De praktijk was dat er genoeg mogelijkheden waren om de approbatie te ontlopen. Nederland stond in die tijd dan ook bekend als een land waar grote persvrijheid was. Desondanks heeft de overheid in die tijd een massa pornografische boeken verboden.Van boekencensuur wil de overheid nu niet meer weten. In de grondwet is de vrijheid van meningsuiting gewaarborgd en censuur past volgens de regering niet in de geest van dit grondwetsartikel.

Censuur en de SGP

Hoe staat de SGP tegenover de vrijheid van meningsuiting? Als we ons beperken tot het uitgeven van boeken, dan wil de SGP niet naar een situatie dat boeken door de overheid geapprobeerd moeten worden. Approbatie zoals dat in de tijd van de Republiek plaatsvond, is op zich niet verkeerd, maar het maakt wel uit wie approbeert en op grond van welke criteria.We moeten niet vergeten dat toentertijd de approbatie voor menig rechtzinnig predikant problemen heeft opgeleverd. Neem een boek als Slons Worstelingen van Jacobus Fruytier, het is uiteindelijk wel verschenen, maar zonder approbatie. De Heidelbergse Catechismus van Alexander Comrie mocht alleen maar verschijnen als enkele bladzijden uit het werk zouden worden verwijderd. In die tijd leverde de vereiste van approbatie dus al spanningen en problemen op. Dit betekent niet dat de overheid volgens de SGP maar helemaal niet moet toezien op de inhoud van boeken die worden uitgegeven. Het kan niet zo zijn dat met een beroep op de vrijheid van meningsuiting de meest weerzinwekkende en Godonterende boeken op de markt komen. Dat is helaas nu wel mogelijk. De SGP ziet voor de overheid een taak om normerend op te treden.

Waarom wil de SGP dat? Zoals gezegd is censuur in de kerk bedoeld tot heil van de kerk en haar leden. Zo ziet de SGP censuur op boeken ook. Censuur op weerzinwekkende en Godslasterlijke boeken is heilzaam voor de samenleving en in dat licht is censuur geen middel waarvoor we ons moeten schamen om het te noemen.

Criteria

Enkele criteria op grond waarvan censuur toegepast moet worden zijn: gezagsondermijning, zedeloosheid en Godslastering. Op laatstgenoemd criterium wil ik ter afsluiting kort ingaan. De samenleving moet ervan doordrongen worden dat Godslastering een ernstige aantasting van de eer van God, die Zich bijzonder vertoornt. Dat blijkt ook nadrukkelijk uit zondag 36 van de Heidelbergse Catechismus. In die zondag staat het derde gebod centraal en wordt in vraag 101 gesteld: "Is het dan zo grote zonde, Gods Naam met zweren en vloeken te lasteren, dat God Zich ook over diegenen vertoornt, die, zoveel als hun mogelijk is, het vloeken en zweren niet helpen weren en verbieden? " Opmerkelijk is het woordje 'zo'. Is het zó grote zonde? Hieruit blijkt dat de lastering van Gods Naam een zeer grote zonde is. Dat blijkt ook uit het antwoord: "ja gewisselijk, want er is geen groter zonde, noch die God meer vertoornt, dan de lastering Zijns Naams; waarom Hij die ook met de dood te straffen bevolen heefi" Op dit punt is censuur voor de SGP, mede gelet op de taak van de overheid in het licht van het Woord van God, een geoorloofd en noodzakelijk middel tot heil van land en volk.

J.W. van Berkum, medewerker studiecentrum SGP

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 mei 2002

De Banier | 32 Pagina's

Studiecentrum · Vrijheid van gemoed

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 mei 2002

De Banier | 32 Pagina's