Uit de gemeente Duale burgemeesters? (2)

Dat het dualisme in de gemeenteraad nogal wat stof doet opwaaien hebt u in vorige nummers van De Banier kunnen lezen. Diverse raadsleden en wethouders gaven hun visie op het functioneren binnen het dualistische bestel. De Banier nr. 15 gaf een interview weer met twee SGP-burgemeesters, drs.J. van Belzen en mr. 6.J. van Putten. In dit artikel een laatste reactie. Aan het woord is burgemeester A. Noordergraaf van Hardinxveld-Giessendam.

Wat is uw eerste indruk na een aantal maanden 'duaal'? Noordergraaf: "Dualisme zou ertoe moeten leiden de burgers dichter bij het bestuur te brengen. Daar hoor of lees ik heel weinig over. Ik ervaar een ambivalente houding van de gemeenteraad. Zo van: v^ij als raad vinden het college tegenover ons. Ook duren de commissievergaderingen veel langer dan voorheen. Er gebeurt te weinig, de raad is erg detailgericht bezig. De raad als normsteller, als controleur en als volksvertegenwoordiger komt nog niet zo goed uit de verf."

Kritisch dus... "Samengevat is mijn conclusie na vier a vijf maanden: als er niet snel een omslag komt, zullen de bestuurlijke processen veel langer gaan duren en gaat dit ten koste van de bestuurlijke slagvaardigheid en daadkracht. Zodoende verliest dualisme haar waarde."

Ervaart u als voorzitter van B enW èn als raadsvoorzitter ook een 'spagaatrol'? "De rol van de voorzitter van de gemeenteraad en het college van B en W is veel meer geworden die van: bewaker van bestuurlijke processen, coördinator van het te voeren beleid, de manager en zorgdrager van de gemeente. Over de spagaatrol van de burgemeester wil ik duidelijk zijn: in het nieuwe systeem zou de burgemeester geen politieke portefeuille meer moeten beheren. Alleen de wettelijke taken, zoals politie en brandweer, kunnen aan de burgemeester worden overgelaten. Persoonlijk heb ik geen moeite met de dubbelrol van het voorzitterschap van het college en van de raad."

Collegiaal bestuur

Veel ingevoerde dualistische elementen gaan volgens de Zuid-Hollandse burgervader te ver: "Over de vraag: 'wie zit waar in de raadszaal? ', wil ik me het minst druk maken. Ik ben van mening dat we nog steeds spreken over collegiaal bestuur. Daarom hecht ik eraan dat de wethouders gewoon naast mij zitten aan de collegetafel met de griffier en wat mij betreft ook met de ge­ meentesecretaris. Ik vind het echt onzin dat hele raadszalen moeten worden omgebouwd om daardoor het dualisme mede te bewerkstelligen. Het gaat mij veel meer om de inhoud dan om de vraag: waar moeten de wethouders hun plaats innemen."

Maar wordt er dan door de duale veranderingen niet een beter debat gevoerd? "Ik heb al opgemerkt dat de raad nog teveel te gedetailleerd bezig is, hetgeen de slagvaardigheid niet ten goede komt. De positieve ervaringen van collega Van Putten (zie Banier 15) kan ik nog niet delen.Wil je echt debat in de raad hebben over belangrijke onderwerpen, dan zal er in de toekomst veel minder vergaderd moeten worden, met een veel kleinere raadsagenda waarop alleen beleidsinhoudelijke zaken aan de orde dienen te komen. Dat is pas interessant voor de burger. Wat mij betreft zijn er zeker niet meer dan zes raadsvergaderingen per jaar.Van belang is dat de burger weet waar het over gaat. Kortere procedures, eenvoudige, heldere besluitvorming. Ook hier geldt mijns inziens: 'eenvoud is een kenmerk van het ware'.

Politiek en burgers

Voor de burgemeester ziet Noordergraaf een speciale rol weggelegd, ook als het gaat om het burgerjaarverslag: "De burgemeester heeft als zorgplicht -en dus ook als taak- de eenheid van het collegebeleid te bewaken. Maar minstens zo belangrijk is de rol die de burgemeester heeft gekregen bij het versterken van de relatie tussen gemeente en burgers. De burgemeester wordt door burgers veelal gezien als iemand die op een zekere afstand staat van lokale, partijpolitieke circuits. Juist daarom geen gekozen, maar een benoemde burgemeester! Juist vanwege die relatieve objectiviteit, vormt de burgemeester een belangrijke schakel in het bereiken van het uiteindelijke doel van dualisme: meer betrokkenheid van burgers bij de lokale politiek. De burgemeester ziet toe op de kwaliteit van procedures op het vlak van de burgerparticipatie, op een zorgvuldi­ ge behandeling door het gemeentebestuur van bezwaarschriften en van klachten. Dit toezicht van de burgemeester- in de wet de 'zorgplicht' genoemd- krijgt concreet vorm in het burgerjaarverslag dat hij/zij dient uit te brengen. Daarin moet hij/zij in ieder geval rapporteren over de kwaliteit van de procedures op het vlak van de burgerparticipatie en over de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening.Tenslotte moet de burgemeester in het burgerjaarverslag rapporteren, in ieder geval over de wijze waarop het gemeentebestuur bezwaarschriften en klachten heeft afgehandeld."

Dus er moet nog veel veranderen.... "Ik denk dat gemeenten wel even tijd nodig hebben om invulling te geven aan de nieuwe rollen en instrumenten die de Wet dualisering gemeentebesturen biedt. In feite schuilt de kern van succesvol dualisme in houding en gedrag, in een andere manier van doen. De gemeente zou het dualisme van buiten naar binnen moeten invullen. De wet biedt daartoe de mogelijkheden, het is aan de gemeenten zelf om die mogelijkheden aan te grijpen."

Dit is de laatste reactie in een serie interviews op het duaal bestuur in de praktijk na de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur. Met dank aan burgemeester Noordergraaf voor de medewerking aan dit interview!

Rudi Biemond en Marco van Eckeveld

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen