Studiecentrum · In de ban van integratie

"Politiek gezien wil het CDA ook aan de islam alle rechten geven die christenen en bijvoorbeeld humanisten in onze samenleving toekomt. In die zin is er sprake van een positieve bejegening, maar dat neemt weer niet weg dat wij buitengewoon alert zijn op risico's van extremisme. Ik ben het met Sini eens die stelde dat de islam geen echte democratische traditie heeft. De uitdaging is om die te ontwikkelen."

Dat zei dr. A. Klink, directeur van het wetenschappelijk instituut voor het CDA op de bijeenkomst in Nijkerk op 19 september 2003. Hij was één van de inleiders op de drukbezochte Guidoconferentie van het studiecentrum van de SGP over het thema 'In de ban van integratie'.Behalve dr. Klink leidden drs. P. Overeem (universiteit Leiden), drs. A.A. van der Schans (SGP-wethouder in de gemeente Bodegraven) en mr. C.G. van der Staaij het thema terzake kundig in.

Achtergrond

Nederland is hard op weg een veelkleurig land te worden. In de grote steden wordt/is de aanwezigheid van veel allochtonen van niet-westerse afkomst een probleem. Binnen een aantal jaren is bijv. in Rotterdam meer dan 70% van de leerlingen van basisscholen van allochtone afl< omst. Dit stelt de overheid voor een grote opdracht en onder grote verantwoordelijkheid. Deze ontwikkeling raakt ook de SGP, die met artikel 36 NGB in de grondslag voor spanningsvolle beslissingen komt te staan. Het is te simpel om op basis van het genoemde artikel het probleem af te doen. De insteek van de Guido-conferentie was bewust bezinnend en praktisch opgezet, want SGP-ers kunnen niet volstaan met tegenstemmen en de samenleving aan haar lot overlaten, SGP-ers zijn geen predikanten maar bestuurders. Het integratievraagstuk vraagt spitsroeden lopen.

Integratie

Integratie lijkt een eenvoudig proces, maar is het niet. Het stelt voor diverse vragen: Waarom moet ik integreren? Waarin of met wat moet ik integreren? Welke waarden en normen moet ik overnemen en welke mag ik publiekelijk uitdragen? Waarden en normen zijn nauw verbonden met godsdienst. En juist daar komen de problemen, omdat godsdienst uit het publieke domein wordt verbannen. We zijn samen op weg naar een scherpe discussie, waarin de botsing van grondrechten opnieuw zal plaatsvinden. Hier en daar hoor je immers al dat vrijheid van godsdienst een vrijbrief blijkt voor afwijzen van praktijken van homoseksuelen, om maar iets te noemen. Ook intern speelt de integratievraag. Zijn wij als gereformeerde gezindte, zeg SGP geïntegreerd met onze reformatorische scholen en zorginstellingen? Moeten ook moslims eigen scholen hebben of juist niet? Ook moslims kunnen zich immers op grondrechten beroepen.

Klink stelde dat het ontwikkelen van de democratische traditie voor de toekomst van onze rechtsstaat van groot belang is."Dat bereiken we niet als we moslims geen recht op bijvoorbeeld eigen scholen geven, etc. Dan verhinder je moslims om hun geloof op een constructieve manier te verknopen met onze samenleving en met de democratie.We bereiken dat ook niet door een alles ontziende tolerantie of onverschilligheid.Als er in moskeeën of islamitische scholen zaken niet door de beugel kunnen, moet daaraan paal en perk worden gesteld. De overheid is gehouden om te zorgen voor rechtvaardige samenlevingsverhoudingen, voor een maatschappij die menselijke ontplooiing mogelijk maakt in die zin dat mensen via het dragen van hun verantwoordelijkheden moreel en geestelijk kunnen groeien. Daarbij horen fundamentele vrijheidsrechten en die gelden ook voor moslims. Dat is en blijft een belangrijke bouwsteen van het christen-democratisch denken."

Rol godsdienst

De SGP wikt en weegt.Wat SGP-ers met moslims gemeen hebben is de grote betekening van godsdienst in de samenleving, of we dat nu willen of niet. Klink: "Religie raakt de diepste motieven van mensen en kan bovendien niet verengd worden tot de privésfeer. Dat is ook helemaal niet erg, integendeel. De joodse en christelijke religie zijn van buitengewoon grote betekenis voor ontstaan en behoud van de democratische rechtsstaat. Ik wijs op de vrijheid van godsdienst, de gewetensvrijheid, etc: fenomenen die samenhangen met de verinnerlijking van het geloof in met name het Nieuwe Testament. Toen Jezus de wet radicaliseerde en om innerlijke omkering vroeg, was wel duidelijk dat het zwaard, de macht etc. in dat domein niets te zoeken hadden: een basis voor vrijheidsrechten en voor de integriteit van de persoonlijke levenssfeer. Godsdienst is cultuurscheppend en altijd van maatschappelijke betekenis. Wie dat probeert te ontkennen en probeert om godsdienst en bijvoorbeeld politiek te scheiden (Frankrijk, Turkije) loopt risico's. Godsdienst kan ook gemakkelijk misbruikt worden: om mensen op te zwepen, om ethische rigorisme op te leggen, om met de religieuze boodschap in de hand te ander moreel de ogen uit te krabben etc. De overheid mag en moet erop toezien dat het belijden en uitdragen van een godsdienst binnen de kaders van de rechtsstaat blijft."

Referaten in Zicht

Met Klink is het laatste woord niet gezegd. Zijn opvatting is hier aangestipt, want hij heeft ook een aantal praktische zaken genoemd, die overigens voor het overgrote deel ook in het SGP-verkiezingsprogramma staan. De discussie maakte duidelijk dat het vraagstuk van hoge actualiteit is en we er met z'n allen niet uit zijn.Voortgaande bezinning en discussie is noodzakelijk, ook met allochtonen.Vandaar dat de referaten van de inleiders in Zicht worden geplaatst. De info op deze pagina is bedoeld als aansporing om de bijdragen van de overige inleiders te raadplegen. Het aanschaffen van een proefnummer van Zicht levert niet alleen de teksten maar nog meer bijdragen over hetzelfde thema (070-3456226).

J. Mulder, directeur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen