Meditatie · Wie is wijs?

Zij hebben het Woord des HEEREN verworpen, wat wijsheid zouden zij dan hebben? '

Jeremia 8: 9b

Nederland wordt dommer! Zo hebben wij de afgelopen tijd veelvuldig kunnen horen en lezen. Een uitspraak, die er niet om liegt. En dat het hier maar niet om een loze kreet gaat, maar een goed onderbouwde analyse is van enkele vooraanstaande wetenschappers moet ons te meer tot nadenken stemmen. Het is immers niet om het even wie wat zegt?

Evenals dat moet worden gezegd van de vraag, die boven deze meditatie staat. Wie is wijs? Zij v/ordt door de dichter van psalm 107 gesteld aan het einde van zijn indrukv/ekkende belijdenis van Gods wonderlijke trouwe zorg. Wie is wijs? Is kennelijk een vraag, die in alle tijden gesteld kan worden.Want wij leven in een krankzinnige wereld. Waar de tegenstellingen tussen goed en kwaad, heilig en onheilig, recht en onrecht, zich al scherper gaan manifesteren.Trouwens ook dat is al eerder in onze geschiedenis opgemerkt! Al voor de Tweede Wereldoorlog schreef de bekende historicus Huizinga het boek In de schaduwen van morgen, waarin hij zijn verontrusting uitsprak over het verval van allerlei waarden en normen in de moderne samenleving. Hij sprak

daarin o.a. over een bezeten wereld. Wat zou Huizinga, die in 1945 stierf, van onze tijd hebben moeten schrijven? Wij kunnen er slechts naar raden, maar zeker is, dat zijn verontrusting nog sterker en zijn toon nog kritischer zou zijn geweest. Met de voortgang van de tijd is de wereld er niet beter op geworden.

Kennis van de geschiedenis bevestigt de werkelijkheid, zoals wij die om ons heen ervaren. Kennis van het Woord geeft ons echter alleen het antwoord om in een tijd vol verwarring en verleiding niet om te komen in een wereldsituatie, die zichzelf rijp maakt voor een totale ondergang. Nu kunnen optimisten ons natuurlijk tegenwerpen, dat die tijden er eerder zijn geweest. En daarmee hebben zij in zekere zin nog gelijk ook. Het neemt evenwel de verontrusting niet weg. Ook in de tijd van de profeet Jeremia was er reden tot grote zorg. Jeremia moest immers in striemende bewoordingen de schuld van Gods volk in zijn dagen aanwijzen. In niet mis te verstane woorden heeft hij ook de verschrikkelijke gevolgen ervan aangewezen en met grote bewo­ genheid het onvermijdelijke oordeel van God moeten aankondigen als bekering zou uitblijven, en het volk zich zou blijven verharden ondanks de roepstemmen, die onder de regering van Josia en Jojakim geklonken hadden.

Zij hebben het Woord des HEEREN verworpen, wat wijsheid zouden zij dan hebben? Wat blijkt hier de hoge actualiteit van het Woord van God. Niet voor niets wordt het wel het boek van de hoogste levenswijsheid genoemd.Vanuit het geopende Woord leert de Heilige Geest ons verbanden zien, die wij anders over het hoofd zouden zien. Het woord van onze tekst werpt een bijzonder licht over de tijd, waarin wij le­

ven. Zij legt het verband met het verleden en geeft een verrassend perspectief op de onbekende toekomst. Of om het met de woorden van de Prediker te zeggen: 'Hetgeen er geweest is, dat zal er zijn en hetgeen er gedaan is, dat zal er gedaan worden; zodat er niets nieuws is onder de zon. Is er enig ding, waarvan men zou kunnen zeggen: Ziet dat, het is nieuw? Het is alreeds geweest in de eeuwen, die vóór ons geweest zijn'. Zo geeft het woord van Jeremia inzicht in het tijdloze oorzakelijke verband, dat er bestaat tussen het loslaten, het verwerpen, van Gods Woord en het gemis van de ware wijsheid, die wortelt in de vreze van Gods Naam. En daarmee wordt ons een onthullende diagnose gegeven van het geestelijke klimaat van onze samenleving.

Waar Gods Woord terzijde wordt ge­ steld, daar ontstaat verwarring en verloedering. Slechts twee trefwoorden waarmee onze samenleving getypeerd zouden kunnen worden.

Op het door het Platform Waarden en Normen gehouden congres van jl. I I september is met veel meer andere woorden de decadentie van onze samenleving in beeld gebracht. Echter wel met dit grote verschil, dat één van de inleiders zijn uitgangspunt nam in de Heilige Schrift en de andere in de wetenschap (wijsheid) van de filosofie en de sociologie. Hoe zeer is op deze bewuste dag de scheiding der geesten openbaar gekomen! Want op de vraag hoe ons land en volk ooit zo ver op drift kon komen en geestelijk gezien aan lager wal is geraakt, is goed beschouwd slechts één antwoord afdoende.

Wij hebben Gods Woord tot aan de rand van onze samenleving verdrongen en daarmee de ziel uit haar midden weggenomen. Met andere woorden gezegd: alleen het leven uit- en naar het levende Woord van God maakt een samenleving eerst écht tot een samenleving. Dat geldt zowel in het groot als

in het klein.Vandaar, dat één van de opmerkingen die op het voornoemde congres gemaakt is, dat een samenleving niet zonder een bezielend verband kan, mij uit het

hart gegrepen is. Een opmerking, die ons tot nadenken stemmen moet. En ons niet minder tot persoonlijk onderzoek wil bewegen. Het Woord van God behoort immers richtinggevend te

zijn op alle terreinen van ons leven! Wie God verlaat, heeft smart op smart te vrezen. Daarvan zien wij niet alleen schrijnende voorbeelden in de gezinnen, als de kiemen van de samenleving in het algemeen. Maar niet minder in het kerkelijke- en het maatschappelijke leven. Ook in de warrige wereld van de politiek zal weinig duidelijkheid ontwaard worden als Gods Woord gesloten blijft. En daarmee wordt het mes, het Woord van God als een scherpsnijdend zwaard, op ons eigen hart gezet. Welke plaats neemt het in ons leven in?

Is het voor ons niet alleen het Woord dat ons wijs kan maken tot zaligheid. Maar kennen wij het ook in de kracht van de persoonlijke godzaligheid, waardoor het Woord ook mag spreken in allerlei

Vervolg op pagina 4 praktische verbanden van het leven. De godzaligheid is immers tot alle dingen nut, hebbende de belofte van het tegenwoordige en van het toekomende leven. Hierin ligt de veelvuldige wijsheid van God verklaard, die in bijzondere zin gestalte heeft gekregen in het leven van de Heere Jezus Christus. De kerk en 'de politiek' wist geen raad met Hem. En hebben Hem tenslotte verworpen. En met Hem de ware wijsheid verloren.

Met alle gevolgen van dien. Israël is er bijna door ten onder gegaan. Bijna, want nog blijken de genadegiften en de roeping Gods onberouwelijk te zijn. Gloort hier niet de enige hoop, die Nederland nog rest? Een land dat ooit het Israël van het westen genoemd werd?

Nog mag het Woord er een bescheiden plaats innemen. Zo zeer in ieder geval, dat de stem van Gods Woord

nog gehoord wordt in onze volksvertegenwoordiging. Waar God Zijn heil- en troostrijk Woord nog wil laten klinken. Mijn leer zal u, o mens, naar 't recht doen hand'len. En wijzen u de weg, dien gij zult wand'len; Ik zal u trouw verzeilen met mijn raad. Terwijl mijn oog op u gevestigd staat

Ameide, ds.J.H. van Dijk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen