Doelwit · De Wet BIBOB

In een aantal Doelwit-artikelen in 2003 is reeds ingegaan op de integriteit van bestuurders zelf, de ambtelijke organisatie en integriteitsaspecten bij inkopen en aanbesteden (mede naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek van de Commissie Bouwfraude).' Rondom de Amsterdamse oud-wethouder Oudkerk is de hele discussie over integriteit van openbare bestuurders op een heel ander terrein in de media uitgebreid voor het voetlicht gekomen. Het blijkt dat er in de Nederlandse cultuur wel erg graag met het vingertje naar een ander (en niet in de laatste plaats: naar de overheid) wordt gewezen. Of dat nu altijd terecht is of niet, het blijft een feit dat de overheid het goede voorbeeld moet geven. Daarom gaat het er niet alleen om dat de overheid zelf zuiver handelt. Ook de betrouwbaarheid van de partners van het openbaar bestuur is van belang voor het gezicht van de overheid zelf.

Op I juni 2003 is de Wet Bevordering IntegriteitsBeoordelingen door het Openbaar Bestuur (BIBOB) in werking getreden. Deze wet biedt bestuursorganen een instrument om de integriteit van de overheid te bevorderen door middel van het tegengaan van ongewenste facilitering door de overheid van criminele organisaties. De wet vormt een extra intrekkings- of weigeringsgrond bij het verlenen van vergunningen of subsidies en kan worden gebruikt bij uitsluiting van ongewenste gegadigden in het aanbesteden van projecten. Het is voor het bestuursorgaan van belang dat de betrokkene in dit soort situaties een integere partij is en dat het bestuursorgaan er enigermate zeker van kan zijn dat betrokkene met de vergunning of de subsidie geen strafbare feiten zal gaan plegen of geld zal witwassen.

De Wet BIBOB kan in uiteenlopende gevallen waarin het bestuursorgaan te maken heeft met een begunstigde buiten het openbaar bestuur gebruikt worden. In de Wet BIBOB en het bijbehorend besluit wordt duidelijk gemaakt op welke zaken de wet betrekking heeft. Meer informatie hierover is ook te vinden op de website van het Ministerie van Justitie: www.justitie.nl/bibob. Een bestuursorgaan kan zelf op basis van de Wet BIBOB de aanvraag van een vergunning of subsidie intrekken of weigeren. Het bestuursorgaan moet dan wel hard kunnen maken dat de ernst van de feiten voldoende is voor weigering of intrekking. De plicht om een besluit grondig te motiveren is vastgelegd in de Algemene Wet Bestuursrecht. Omdat een bestuursorgaan niet altijd voldoende middelen (wettelijke toegang tot informatie) heeft om een vermoeden tegen een aanvrager te bevestigen, kan het voor advies hierover contact opnemen met het bureau BIBOB. Indien nodig kan dit bureau een onderzoek uitvoeren.

Bureau BIBOB

Om de onderzoeken naar partijen waarmee de gemeente te maken heeft bij het aanvragen van vergunningen, verlenen van subsidies en uitbesteden van projecten uit te voeren, is een onafhankelijk bureau opgericht. Dit bureau BI­ BOB valt onder het Ministerie van Justitie en heeft een wettelijke grondslag in artikel 8 t/m 25 van de Wet BIBOB. Het bureau heeft in tegenstelling tot bestuursorganen toegang tot niet-openbare bronnen zoals de Belastingdienst en de Dienst Justitiële Informatie en heeft dus meer wettelijke mogelijkheden om informatie te verzamelen. Op verzoek van een bestuursorgaan geeft het bureau BIBOB op basis van de verzamelde informatie een advies over de mate van gevaar of de ernst van de feiten en omstandigheden in geval van een beschikking (vergunning- of subsidieverlening). Bij het uitvoeren van onderzoeken naar gegadigden bij een aanbesteed project speelt ook de Europese regelgeving voor aanbesteden een rol.

Reikwijdte

De Wet BIBOB heeft betrekking op verschillende vergunningen en subsidies (zie schema I). Zowel de rijksoverheid, de provincies als de gemeenten kunnen met de wet te maken krijgen.Voor de gemeenten betreft het met name vergunningen voor horeca, seksinrichtingen, coffeeshops, speelautomatenhallen, bouw en milieu, dus bevoegheden van het college van burgemeesters en wethouders. Het bureau BIBOB heeft per beleidsterrein al diverse handboeken uitgegeven die ingaan op het ontwikkelen en implementeren van het Bl- BOB-instrumentarium voor gemeenten.

Weigering vergunning

Tot slot een praktijkvoorbeeld. De gemeente Rotterdam heeft eind vorig jaar als eerste gebruik gemaakt van de mogelijkheid om op basis van een onderzoek van het bureau BIBOB een horecavergunning te weigeren. Men vermoedde dat in de horecagelegenheid strafbare feiten gepleegd zouden gaan worden en dat de gelegenheid met 'crimineel' geld zou worden opgezet. Bureau BIBOB stelde een onderzoek in naar de achtergronden van de aanvrager van de vergunning en op die manier kon het vermoeden van de gemeente bevestigd worden en met het advies van het bureau in de hand de vergunning geweigerd.

Meer informatie over de Wet BIBOB: Bureau BIBOB, tel. 070-370 4600 Informatiepunt Lokale Veiligheid, tel. 070-3 8020 ofwww.ilv.nl Steun- en Informatiepunt Drugs en Veilighe tel. 070-373 8020 ofwww.sidv.nl

Rudi Biemond

' Zie De Banier, rubriek Doelwit, nr. 3 tim 6 2003.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen