Europees Parlement · Kloneren

De discussie rondom het l< loneren van mensen wordt weer nieuw leven ingeblazen. De huidige regering heeft de ratificatie van een Europees verdrag over kloneren stopgezet. Dit omdat Nederland, in de paarse periode, een voorbehoud bij het verdrag gemaakt had. Het verdrag verbiedt therapeutisch kloneren, maar het voorbehoud destijds wilde daar wel ruimte voor houden. De eurofractie Christen- Unie-SGP vindt dat de regering dit voorbehoud inderdaad moet schrappen, om zo het verdrag onverkort over te nemen. Inclusief het verbod op therapeutisch kloneren. Dat verbod is namelijk om verschillende redenen noodzakelijk.

Allereerst is de term 'therapeutisch kloneren' misleidend. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen reproductief kloneren en therapeutisch kloneren. Bij het gekloonde schaap Dolly hanteert men de term reproductief kloneren; daarmee suggererend dat er ook een niet-reproductieve vorm van kloneren is. In de discussie wordt het creëren van een genetisch identiek embryo inderdaad niet-reproductief kloneren of therapeutisch kloneren genoemd. Beide termen zijn verwarrend en niet correct. De eerste stap in de voortplanting, de 'reproductie', het tot stand brengen van een embryo, vindt plaats bij zowel therapeutisch als bij reproductief kloneren. Het gekloneerde embryo is een identieke reproductie van de genetische ouder, toen die nog een embryo van enkele dagen oud was. Kloneren is per definitie reproductief De term niet-reproductief kloneren is dus een contradictio in terminis.

Verschil

Er is geen principieel verschil tussen het zogenaamde therapeutisch kloneren en het reproductief kloneren. Wel een gradueel verschil. Het enige verschil tussen beide vormen van kloneren is dat bij het therapeutisch kloneren het kloneringsproces op een bepaald moment van de embryonale ontwikkeling afgebroken wordt. Uit het embryo worden de stamcellen gehaald en het embryo is daarmee vernietigd. Als dit embryo niet was vernietigd, maar teruggeplaatst in de baarmoeder, had het kunnen uitgroeien tot een baby.Therapeutisch kloneren betekent eerst het tot stand brengen van menselijk leven, om dit vervolgens te vernietigen. Het is dan ook oneigenlijk te suggereren dat therapeutisch kloneren niets anders is dan een middel om wat stamcellen te oogsten.

Therapeutisch kloneren is ethisch omstreden en wetenschappers zijn niet eenduidig over de noodzaak ertoe. Bij ethisch omstreden onderzoek moet het beginsel van subsidiariteit gelden: geen ethisch bezwaarlijk onderzoek, als er minder bezwaarlijke alternatieven mogelijk zijn. Er zijn in de kwestie van stamcelonderzoek alternatieven, namelijk het onderzoek met menselijke somatische stamcellen (de zogenoemde adulte stamcellen). Recent onderzoek wat uitgevoerd is door het Nederlandse Lindeboom instituut in samenwerking met het Israëlische'Business Ethics center of Jerusalem' is hoopgevend. Uit tientallen wetenschappelijke publicaties blijkt dat de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen met adulte stamcellen een heel scala aan mogelijkheden van behandelingen van degeneratieve ziekten kunnen bieden, die niet afhankelijk zijn van onderzoek waarbij menselijke embryo's vernietigd worden. Dit wetenschappelijke inzicht "seems to indicate that embryonic stem cells are not essential for medical progress."

Europees geld

Binnen de Europese Unie zijn er over dit onderwerp eveneens uitspraken gedaan. De meningen over therapeutisch kloneren liggen binnen de Europese unie niet zo divers als in het artikel gesuggereerd wordt.Tijdens de debatten van het afgelopen jaar over financiering van wetenschappelijk onderzoek (waaronder onderzoek met menselijke embryo's) is duidelijk naar voren gekomen dat er geen Europees geld komt voor onderzoek naar therapeutisch kloneren. Bovendien blijkt uit een survey van de Europese Commissie over de meningen van nationale ethische commissies in de lidstaten over menselijke embryonale stamcellen, dat de overgrote meerderheid van de lidstaten therapeutisch kloneren bij wet verboden heeft. Alleen in het Verenigd Koninkrijk en België is dit momenteel wel toegestaan.

Onder de bevolking is het therapeutisch kloneren evenmin breed geaccepteerd. De cijfers die uit het genoemdeTNS- NIPO onderzoek komen, worden namelijk niet ondersteund door andere onderzoeken. Een groot Europees onderzoek (The acceptance of therapeutic and reproductive cloning by the public, public opinion survey in 30 Euro­ pean countries, begin 2003, uitgevoerd door EOS Gallup Europe) laat zien dat de Nederlandse verhouding tussen voor- en tegenstanders van therapeutisch kloneren 48 procent tegen 51 procent is. In dit onderzoek zijn de rollen dus omgedraaid en is de meerderheid van de Nederlandse bevolking dus tégen therapeutisch kloneren. In de hele Europese Unie bleek het percentage voorstanders op 55 procent te liggen. Het onderzoek heeft naast de vijftien lidstaten ook de opinies in de toetredingslanden onderzocht: daar bleek slechts 44 procent het eens te zijn met therapeutisch kloneren. De vraag die men voorgelegd kreeg, spreekt overigens van therapeutisch kloneren als de identieke reproductie van menselijke cellen. Op deze wijze wordt helemaal uitgevlakt dat therapeutisch kloneren gaat over het creëren van beginnend menselijk leven om het vervolgens te vernietigen.

Verdrag voor de Rechten van de Mens

Hopelijk is de bereidheid tot het onverkort ratificeren van het Europees verdrag een teken van een kentering in het Nederlandse beleid, In een artikel in de Volkskrant van 21 november 2001 schreven wij dat de Nederlandse regering steeds verder wil gaan dan de Europese consensus, Europese uitspraken negeert, en haar eigen koers vaart. Dit ging over het beleid van de vorige regering. Deze regering had een truc toegepast om onder een bepaling in het Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Biogeneeskunde van de Raad van Europa uit te komen. In deze bepaling staat: "The creation of human embryos for research purposes is prohibited." De Nederlandse embryowet zou hiermee niet overeenkomen. Maar in plaats van de embryowet aan te passen aan dit internationale verdrag, wilde de regering bij toetreding tot het verdrag een voorbehoud maken bij voornoemde bepaling en zo een belangrijk punt uit het verdrag omzeilen. Nu lijkt het erop dat onder het huidige kabinet deze constructie die destijds toegepast is om onder het verbod op therapeutisch kloneren uit te komen, teruggedraaid gaat worden. Dit is niet alleen positief omdat het een breed gedragen lijn binnen de EU is, maar ook, en dat is het voornaamste, vanwege de ethische overwegingen.

Bas Belder en Hans Blokland zijn leden van het Europees Porlemer)t voor de eurofractie ChristenUnie-SCP

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen