Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Jongeren · Sociaal Ieenstelsel

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Jongeren · Sociaal Ieenstelsel

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

In de zomermaanden haalden twee berichten omtrent het leengedrag van studenten de krant. Het Centraal Planbureau riep de politiek op studenten meer te laten betalen voor hun onderwijs. Het gevolg is een toename van de hoogte en het aantal leningen. Enkele weken later bleek uit cijfers van de Informatie Beheer Groep dat steeds meer oud-studenten te maken kregen met de deurwaarder.

Het Centraal Planbureau motiveerde haar oproep door er op te wijzen dat een jaar wetenschappelijk onderwijs afgestudeerden gemiddeld 7 tot 9 procent meer loon zal opleveren. Volgens het CPB is er dus ruimte voor een verhoging van de private bijdrage aan het hoger onderwijs. Een verhoging van de bijdrage van de student kan de toegankelijkheid van het onderwijs negatief beïnvloeden. Om dit te voorkomen stelt het CPB een sociaal leenstelsel voor.

Het huidige stelsel

Op dit moment krijgen studenten een basisbeurs en een ov-studentenkaart. Afhankelijk van het gezinsinkomen en het aantal studerende kinderen, kunnen studenten ook nog een aanvullende beurs ontvangen.Als studenten binnen IO jaar een afsluitend getuigschrift hebben behaald, hoeven ze de basisbeurs, de ov-studentenkaart en de eventuele aanvullende beurs niet terug te betalen. Het wordt een gift van de overheid. De Informatie Beheer Groep biedt studenten tegelijkertijd de mogelijkheid tegen een laag rentetarief geld te lenen. Studenten zijn verplicht deze extra studielening na hun studie terug te betalen.

Het sociaal leenstelsel

In een sociaal leenstelsel wordt elke toelage die de overheid verstrekt, beschouwd als een lening. Omdat de basisbeurs en de aanvullende beurs, die in het huidige stelsel nog een gift van de overheid zijn, nu een lening worden, wordt de studieschuld van nieuwe studenten veel hoger. Pas als blijkt dat studenten niet in staat zijn de studieschuld terug te betalen, wordt de lening omgezet in een gift. De gift wordt niet op voorhand gegeven (ex ante), maar pas als blijkt dat de student na zijn studie over onvoldoende middelen beschikt om zijn studielening te kunnen terugbetalen (ex post). Het'sociale' element van het leenstelsel

is dus dat straks alle afgestudeerden terugbetalen naar inkomen.Wie door een mislukte studie of vanwege andere oorzaken een laag inkomen heeft, hoeft

zich dan weinig zorgen te maken over zijn studieschuld. Over de vraag wie het risico van niet terugbetalen op zich neemt, zijn twee opties denkbaar. De eerste variant is dat de overheid dit risico draagt en de kosten uit de algemene middelen dekt. Het risico van het niet-slagen van de studie of van een laag toekomstig inkomen wordt zodoende verschoven van studenten naar de samenleving als geheel. In de tweede variant worden de risico's door de studenten zelf gedragen. Het CPB heeft een dergelijk stelsel voorgesteld. Bovenop het rentepercentage komt dan een risico-opslag of een solidariteitspremie, zodat het risico door de onderlinge solidariteit van studenten wordt gedekt en niet door de overheid.

Geen inkomenspolitiek

De SGP-jongerenorganisatie plaatst een aantal kritische kanttekeningen bij de voorstellen van het CPB. Met de komst van een sociaal leenstelsel verwordt het terugbetalen van de lening tot inkomenspolitiek. Wie later meer verdient, moet meer terugbetalen. Het is de vraag of het deze kant op moet. Het aanwenden van het studiefinancieringsstelsel voor inkomensnivellering is niet verstandig. De overheid moet met de inrichting van het belastingstelsel inkomenspolitiek bedrijven. Daar is het studiefinancieringsstelsel niet voor nodig.

Bezuinigingsmaatregel

De SGP-jongerenorganisatie staat positief tegenover het prikkelen van studenten om sneller en efficiënter te studeren. De invoering van de prestatiebeurs (en de daarmee gepaard gaande verkorting van de periode dat studenten een beurs krijgen van 5 naar 4 jaar) is een goed middel gebleken om studieprestaties te verbeteren en de voortijdige uitval tegen te gaan. De kans dat studenten voor I februari van het eerste studiejaar stoppen met hun opleiding is met 2% gedaald. Ook halen studenten 5% meer vakken dan degenen die hun studie begonnen zijn voor de invoering van de prestatiebeurs in 1996. Het is de vraag of invoering van het sociaal leenstelsel net zo bijdraagt aan een verbetering van de prestaties. Is het niet gewoon een bezuinigingsmaatregel om de overheidsbijdrage aan het hoger onderwijs te verlagen in plaats van een middel om de prestaties te verbeteren?

Leenangst

Tenslotte kan ook bezwaar worden aangetekend tegen het 'verplichte' karakter van de lening. Op dit moment kan de student namelijk nog studeren zonder een studieschuld op te bouwen. In het voorgestelde stelsel lijkt dit onmogelijk te worden. De SGP-jongerenorganisatie is hier niet blij mee. Er wordt te weinig rekening gehouden met de terechte leenangst onder studenten. Uit onderzoek is gebleken dat 27% van de middelbare scholieren en studenten aangeeft niet te gaan studeren als de studiefinanciering alleen uit een lening bestaat of als er helemaal geen vorm van studiefinanciering bestaat.We roepen de politiek op de leenangst van studenten serieuzer te nemen dan de leenstimulans van het CPB.

De discussie rondom de inrichting van een studiefinancieringsstelsel zal na het zomerreces opnieuw worden opgepakt. De SGP-jongerenorganisatie rekent erop dat staatssecretaris Rutte de uitkomsten van de Commissie Uitgangspunten Nieuw Studiefinancieringsstelsel (commissie-Vermeend) serieus neemt. Ontwikkelingen als internationalisering, vraagsturing en bachelor-masterstructuur vragen om een adequaat antwoord. Om dit te bereiken ligt aanpassing van het huidige stelsel meer voor de hand dan vervanging door het sociaal leenstelsel. Oud-studenten krijgen al vaak genoeg bezoek van de deurwaarder.

Gert van Veldhuizen (jeugdwerkadviseur SGP-jongeren)

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 september 2004

De Banier | 24 Pagina's

Jongeren · Sociaal Ieenstelsel

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 september 2004

De Banier | 24 Pagina's