Europees Parlement · Het EP en de EU

Sinds 1984 is de eurofractie van SGP en ChristenUnie actiefin liet Europees Parlement. No de laatstgetiouden verliiezingen traden Bloliland en Relder aan om deze partijen te vertegenwoordigen. Ook is Nederland dit halfjaar de voorzitter van de Europese Unie. Betelient dit dat Belder en Blokland nu ook regelmatig overleg hebben met Balkenende? Nee, de Europese Unie werkt toch weer anders dan u denkt.

De Europese Unie is een samenwerl< ingsverband van 25 lidstaten (zie kader). Die hebben tezamen een verdrag gesloten.Al enige tijd is men bezig om dit EU-verdrag te vervangen door een Europese grondwet.Voorstellen daartoe liggen sinds juli 2004 ter tafel, maar moeten nog door de Europese Raad worden vastgesteld. SGP en Christen- Unie vinden een Europese grondwet geen goede zaak.

De Europese Unie wordt in hoofdzaak bestuurd door vijf instellingen: de (Europese) Raad van Ministers, het Europees Parlement, de Europese Commissie, het Europese Hof van Justitie en de Europese Rekenkamer.Als sommige kranten schrijven over'Europa' dan blijkt nogal eens dat één van de EU-instellingen wordt bedoeld, of helemaal niet. De instellingen van de EU zijn zelfstandig ten opzichte van elkaar en het is dus onterecht om ze op één hoop te gooien.We gaan eens kijken wat hun positie en taak is.

De (Europese) Raad van Ministers

Omdat de Europese Unie gebaseerd is op een verdrag, hebben de regeringen van alle 25 lidstaten een vinger in de pap. De 25 regeringen komen daarvoor bijeen in de Raad van Ministers (kortweg: de Raad). Per beleidsterrein varieert de samenstelling van de Raad. Voor de Landbouwraad komen alle landbouwministers bijeen, terwijl alle ministers voor defensie in een vergadering van de Defensieraad bij elkaar komen (zoals onlangs in Noordwijk). Elk halfjaar rouleert het voorzitterschap van de Raad van Ministers. Zodoende komen eens in de twaalf en een half jaar alle lidstaten aan de beurt.

Dit halfjaar is Nederland EU-voorzitter Dat betekent dat Nederlandse ambtenaren extra werk moeten verzetten om de Raadsvergaderingen voor te bereiden en leiding te geven aan onderhandelingen tussen de EU-lidstaten. Aan het eind van elk halfjaar is er een Europese Top. Dan komen alle regeringsleiders van de lidstaten bijeen in een vergadering van de Europese Raad. De top staat onder leiding van de (minister)president van het land dat EUvoorzitter is. Zo zal Balkenende de Europese Top in december voorzitten.

De Europese Raad of de Raad van Ministers beslist meestal bij unanimiteit. Maar wanneer geen compromis tussen de lidstaten bereikt kan worden, komt het op stemmen aan. Elk land heeft een aantal stemmen, naar gelang de grootte en de bevolkingsomvang.Wanneer een voorstel 62% van het totaal aantal stemmen verkrijgt, is het aangenomen.

Het Europees Parlement

De 732 leden van het Europees Parlement (EP) worden sinds 1979 om de vijf jaar rechtstreeks gekozen door de burgers van de lidstaten. Elke lidstaat verkrijgt een aantal zetels, dat varieert naar gelang de bevolkingsomvang. Zo heeft Duitsland 99, Nederland 27 en Malta 4 zetels in het ER

De leden van het EP zijn niet georganiseerd in nationale delegaties, maar in politieke groeperingen of fracties. Qua functioneren zijn deze fracties niet te vergelijken met een politieke fractie in Tweede Kamer of gemeenteraad. Nationale voorkeuren of belangen spelen bij veel stemmingen een rol. Momenteel zijn er zeven politieke groeperingen: de Europese Volkspartij (christendemocraten en conservatieven, w.o. CDA), de Europese Socialisten (w.o. PvdA), de Europese Liberaal-democraten (w.o.WD en D66), de Groenen (met GroenLinks en Europa Transparant), Europees Links (w.o. de SP), de Unie voor Europa (met Franse gaullisten en Italiaanse nationalisten) en de Groep Onafhankelijkheid en Democratie, waarin de eurofractie van Christen- Unie-SGP participeert. Leden van het EP die niet in een fractie zitten, worden automatisch ingedeeld bij de"Niet-ingeschrevenen". Zij hebben minder rechten en faciliteiten dan leden die wel ingeschreven zijn bij een EP-fractie.

Het Europees Parlement komt elke maand in voltallige vergadering bijeen in Straatsburg, terwijl de vakcommissies (Vervoer, Milieu, Economie, Buitenland, etc.) in Brussel vergaderen. Het Parlement beslist samen met de Raad van Ministers over de Europese begroting en over Europese regelgeving op beleidsterreinen zoals Economie, Handel, Milieu en Vervoer. Over de meeste andere beleidsterreinen heeft het EP een adviserende bevoegdheid (Landbouw, Visserij, Buitenland, Ontwikkelingssamenwerking, etc).

De Europese Commissie

De Europese Commissie telt 25 leden en vergadert wekelijks in Brussel. Elke lidstaat levert één Commissaris. De Commissarissen worden benoemd voor vijfjaar door de Raad van Ministers, terwijl het Europees Parlement met de benoeming moet instemmen. Dit najaar treedt een nieuwe Europese Commissie aan, onder leiding van de Portugees Barosso.Voor Nederland is mevrouw N. Kroes kandidaat-commissaris voor het concurrentiebeleid. De Europese Commissie is een college, wat inhoudt dat een Commissaris geen beslissingen op z'n eentje kan nemen. De Commissarissen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het beleid en moeten hun beslissingen, onafhankelijk van welke lidstaat of belanghebbende dan ook, nemen. De Europese Commissie geeft leiding aan het ambtelijk apparaat van de EU, in totaal zo'n 20.000 ambtenaren. In onze optiek is het onterecht om de EC te presenteren als voorloper van een Europese regering. Met name de huidige voorzitter van de EC, de Italiaan Prodi had nogal eens die neiging, vermoedelijk om zijn eigen aspiraties als (toekomstig) Europees president te onderstrepen.

Lidstaten Europese Unie tussen haakjes het jaar van toetreding

België (1958) Cyprus (2004) Denemarken (1973) Duitsland (1958) Estland (2004) Finland (1995) Frankrijk (1958) Griekenland (1981) Hongarije (2004) Ierland (1973) Italië (1958) Letland (2004) Litouwen (2004) Luxemburg (1958)Malta (2004) Nederland (1958) Oostenrijk (1995) Polen (2004) Portugal (1986) Slovenië (2004) Slowakije (2004) Spanje (1986) Tsjechische Republiek (2004) Verenigd Koninkrijk (1973) Zweden (1995) De Europese Commissie heeft tot taak voorstellen te doen voor EU-regelgeving, waarover vervolgens de Raad van Ministers en het Europees Parlement een besluit moeten nemen.Verder ziet de Commissie erop toe dat EU-regelgeving correct wordt uitgevoerd door de lidstaten of andere instellingen.

Het Hof van Justitie

In Luxemburg zetelt het Hof van Justitie van de Europese Unie. Elke lidstaat levert één rechter die voor de periode van zes jaar wordt benoemd. Deze rechters zijn onafhankelijk in de uitoefening van hun taak. Zij toetsen beslissingen van de andere EU-instellingen aan de Europese verdragen. Ook houdt het Hof toezicht op de naleving van de verdragen door de lidstaten. De belangrijkste taak van het Hof van Justitie is ervoor te zorgen dat EU-regelgeving in alle lidstaten op dezelfde wijze wordt toegepast.Wanneer vragen rijzen over de toepassing van EU-regels, dan is het Hof de enige instantie om een officiële interpretatie te geven.

De Europese Rekenkamer

Ook deze EU-instelling is gevestigd te Luxemburg en bestaat uit 25 leden, uit elke EU-lidstaat één. De taak van de Europese Rekenkamer is de ontvangsten en bestedingen van EU-gelden te controleren. Ambtenaren en accountants van de Rekenkamer gaan daarbij op onderzoek uit om na te gaan hoe de lidstaten omspringen met Europese subsidiegelden en of zij daarbij de regels wel correct hanteren. Ook controleert de Rekenkamer elk jaar de rekeningen van de andere EU-instellingen, waaronder de Europese Commissie en het Europees Parlement. Gedurende de laatste vijf jaar geniet het werk van de Europese Rekenkamer een grotere belangstelling en lijkt de Europese Commissie schoorvoetend gehoor te geven aan haar aanbevelingen.

Hoe komt Europese regelgeving tot stand?

De procedure waarlangs een nationale wet totstandkomt is al erg ingewikkeld. Laat staan de EU-regelgevIng. Daarom volgt hier een sterk vereenvoudigde weergave. Allereerst neemt de Europese Commissie het initiatief. Zij schrijft een voorstel - gebaseerd op een artikel in het EU-verdrag - en raadpleegt daartoe meestal vertegenwoordigers van de lidstaten en mogelijke andere belanghebbenden. Nadat de Europese Commissie het voorstel heeft vastgesteld, gaat het naar de Raad van Ministers en het Europees Parlement. Nu zijn er twee opties: 1) wanneer het EP alleen maar adviesrecht heeft, mag de Raad van Ministers de eindbeslissing over het voorstel nemen, nadat het EP een advies heeft uitgebracht; 2) wanneer het EP medebeslissingsrecht heeft, mag het wijzigingen indienen op het voorstel van de Commissie, waarna de Raad van Ministers een Gemeenschappelijk Standpunt inneemt.Vervolgens mag het Parlement in tweede lezing met wijzigingsvoorstellen komen, indien deze de steun verkrijgen van minstens 366 EP-leden. Daarna is de Raad van Ministers weer aan zet: accepteert hij de voorstellen van het ER dan kan de nieuwe EU-regelgeving afgekondigd worden. Wanneer de Raad het niet eens is met het ER dan komt een bemiddelingscomité bijeen dat een compromis uitbroedt. Wanneer minstens 366 leden van het EP dit compromis aanvaarden, is de zaak rond. Zo niet, dan is er geen besluit genomen en kan de Europese Commissie van voren af aan beginnen.

Wat merkt de burger van Europese regelgeving?

De meeste EU-regelgeving is gegoten in de vorm van een richtlijn. Dat is een kaderwet gericht tot de EU-lidstaten. De nationale regeringen moeten die EU-kaderwet omzetten in nationale wetgeving, en wel zo dat de doelstellingen van de EU-kaderwet worden gerealiseerd. In de praktijk krijgen burgers dus te maken met een nationale wet. Maar volgens schattingen gaat 40 tot 60% van de Nederlandse wetten terug op een Europese richtlijn. In de landbouwsector ligt dit percentage vermoedelijk nog hoger, terwijl dit bij de ruimtelijke ordening of bij de onderwijswetgeving veel lager is.

Invloed eurofractie CU-SGP?

Heeft het nu wel zin om als SGP in het Europees Parlement vertegenwoordigd te zijn via de eurofractie ChristenUnie- SGP? Kan er met twee van de 732 leden wel enige invloed van betekenis worden uitgeoefend?

In de eerste plaats willen we hierbij aantekenen dat het de SGP niet primair om de machtsvraag gaat, als zij in een politiek orgaan participeert. In veel gemeenteraden is de SGP ook met maar een zetel vertegenwoordigd - en in die gevallen twijfelen we ook niet aan het nut of de zin ervan. Het is de SGP vooral te doen om invulling te geven aan het christelijke adagium dat we 'wel in, maar niet van de wereld zijn'. Midden in de verwarde maatschappij is het onze roeping om Christus present te stellen. Dat kan door een opmerking, een kritische vraag, een wijzigingsvoorstel of - gewoon - door er als christen-politicus te zijn. In het Europees Parlement kijken nogal wat mensen ervan op dat er Nederlandse leden zijn die te werk gaan volgens een politiek program dat gebaseerd is op de Bijbel. Het is van vitaal belang dat tussen allerlei meningen van liberalistische of socialistische aard - hoe bescheiden ook - een bijbels verantwoord geluid doorklinkt.

In de tweede plaats lukt het van tijd tot tijd om eigen voorstellen of wijzigingen (deels of volledig) geaccepteerd te krijgen. Denk aan onze initiatieven voor vervolgde of verdrukte christenen in Pakistan, Noord-Korea, China en andere landen.Via een amendement dat met één stem verschil werd aangenomen, wisten we een voorstel van GroenLinks voor een liberaal Europees drugsbeleid te torpederen. In de Europese begroting staat nu een krediet voor onderzoek naar verbetering van de palliatieve zorg - om zo de vraag naar euthanasie te verminderen. Nog een voorbeeld: door middel van contacten kwamen we aan de weet dat een Nederlandse abortuskliniek actief'cliënten' in Parijs aan het werven was. Daarover stelden onze Kamerleden vervolgens vragen aan de Nederlandse regering. Deze paar voorbeelden zijn niet bedoeld om onszelf een veer op de hoed te zetten, maar om te laten zien dat een vertegenwoordiging van SGP (en Christenunie) in het EP zinvol en nuttig is. In de komende vijf jaar hopen we - met Gods hulp - het mandaat dat de kiezers ons gegeven hebben op een consciëntieuze wijze in te vullen.

Namens de eurofractie ChristenUnie-SGP, drs JA. Schippers en drs 6. E, elder

Informatie over de Europese Unie, het Europees Parlement, de eurofractie kunt u vindenvia links op de website www.eurofractie.nt ofvia ons kantoor (adres zie colofon).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen