Europees Parlement · Staat van de Unie

op 11 november 2004 werd in de Tweede Kamer het debat gehouden over de Staat van de Unie van het jaar 2005. Deze Staat van de Unie is het jaarlijkse beleidsdocument van de Nederlandse regering, waarin de visie van het kabinet op Europa en de ontwikkelingen voor het komende jaar besproken wordt.

De Staat van de Unie voor het jaar 2005 bevat weer veel goede voornemens. De £U gaat werken aan het inlossen van beloften en het concretiseren van de vernieuwende stappen waartoe is besloten. Wat echter ontbreekt, is een visie op de fmaliteit van de Europese Unie. Dit debat wordt zowel op nationaal als op Europees niveau uit de weg gegaan. Het proces van verbreden en verdiepen moet blijkbaar zonder onderliggende visie doorgaan.

Om een Europese Unie goed te laten functioneren, is een bundeling van de bestaande verdragen een goede zaak. Maar deze grondwet gaat veel verder. Op grote schaal wordt het vetorecht ingewisseld voor meerderheidsbesluitvorming. Het is daarom van groot belang dat ons nationaal parlement de vinger aan de pols houdt in Brussel. De grondwet geeft nationale parlementen immers meer zeggenschap op het Brusselse beleid.

Discriminatie

Hiermee is één van de weinige posi­

tieve aspecten van de grondwet genoemd. De grondwet biedt wel veel mooie woorden, maar de praktijk is vaak zo anders. In artikel 70 wordt bijvoorbeeld gemeld dat eenieder recht heeft op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. In de plenaire vergadering van oktober in Straatsburg hebben we gezien wat deze woorden waard zijn. Kandidaat-eurocommissaris Buttigllone Is reeds op voorhand het vertrouwen ontzegd vanwege zijn godsdienstige opvattingen. In juridische termen heet dit gewoon discriminatie.

De kwestie Buttiglione kreeg ook in het kamerdebat over de Staat van de Unie veel aandacht. Rouvoet incasseerde veel kritiek op zijn opmerking dat de verdedigers van het vrije woord wel erg selectief te werk zijn gegaan. Buttiglione heeft immers ook zijn opvattingen verwoord, maar de verdedigers van het vrije woord lieten hun stem toen niet horen. Diverse politici uit het linkse kamp vielen over deze vergelijking en probeerden hun pleidooi voor het vrije woord te combineren met een afwijzing van Buttiglione als eurocommissaris Justitie. Het vrije woord is bij Van Gogh blijkbaar een andere waarde dan bij Buttiglione.

In de Staat van de Unie wordt terecht geconstateerd dat in de uitgebreide Unie goede bilaterale betrekkingen van groot belang zijn. In dit verband wordt in de Staat echter een ongelukkig voorbeeld gegeven, namelijk dat van de EU- 3. Dit samenwerkingsverband tussen Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk is omstreden. Maar al te vaak wordt deze kopgroep ingezet om hinderlijke dwarsliggers in de Raad buitenspel te zetten of eigen initiatieven voor te koken.

Band met de VS

Minstens zo belangrijk als goede betrekkingen binnen de Unie zijn solide banden met de Verenigde Staten. De uitkomst van de presidentsverkiezingen zal de bestrijders van Buttiglione ongetwijfeld niet aanstaan, maar dat doet aan deze noodzaak niets af. In een periode dat Europa christelijke opvattingen over huwelijk en seksualiteit zelfs in de privé-sfeer niet tolereert, kiest de Amerikaanse burger op overduidelijke wijze voor de ethische politiek van Bush. De Europese Unie moet zichzelf verlossen van al te krampachtig een blok willen vormen tegenover de VS.

Ook op economisch gebied moet Europa een toontje lager zingen.Van de am­ bitieuze doelstellingen van de Lissabonstrategie is nog maar weinig gerealiseerd. Deze agenda van Lissabon heeft een beleidskoers uitgezet om in 2010 Europa de meest concurrerende economie ter wereld te laten zijn. Oudpremier Kok heeft een werkgroep voorgezeten die in oktober een evaluatierapport heeft uitgebracht. Kok constateert in dit rapport terecht dat retoriek alleen niet voldoende is om in 2010 de meest concurrerende economie te worden.

Opmerkelijk is echter de kritiek van Kok op het Stabiliteitspact, dat hij zelf als premier heeft ondertekend. Het rapport Kok biedt weliswaar een heldere analyse van de economische problemen van Europa, maar is op het gebied van beleidsvoorstellen ensuggesties ronduit mager.^

Turkije

Ook de mogelijke toetreding van Turkije komt in de Staat van de Unie aan de orde. De Europese Raad van december 2005 zal hier­

over een besluit nemen op basis van het voortgangsrapport van de Europese Commissie. Dit rapport is in oktober gepresenteerd aan het Europees Parlement en adviseert de Europese Raad om de onderhandelingen met Turkije aan te vangen.

Turkije voldoet echter op veel punten niet aan de criteria van Kopenhagen, die de Europese Unie zelf heeft geformuleerd.Vooral de rechteloze positie van christenen in Turkije is zorgwekkend. Ook zal met Ankara gesproken moeten worden over het Presidium van Religieuze Aangelegenheden. Dit omvangrijke staatsorgaan controleert en bevordert de soennitische islam en ressorteert direct onder de hervormingsgezinde premier Erdogan.

De Staat van de Unie is ook dit jaar weer samen te vatten met de constatering dat Europa weigert kritisch naar het eigen functioneren te kijken. Processen als een verdere uitbreiding van de EU en de verdieping van het integratieproces worden neergezet zonder een onderliggende visie op de vraag in welke vorm de EU het meest dienstbaar is aan de lidstaten van Europa en haar burgers.

drs. 6. Belder en drs. D.J. Diepenbroek

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen