Doelwit · Minderheidsstandpunten (II)

In de vorige Doelwit hebben we een begin gemaakt met een artikel over het innemen van een minderheidsstandpunt. In deze afevering vervolgen we het betoog door in te gaan op zakelijke en principiële argumenten voor het innemen van een minderheidsstandpunt en de communicatie van een minderheidsstandpunt. Regelmatig worden wethouders aan het woord gelaten.

Zakelijk/principieel

Aan het innemen van een minderheidsstandpunt kunnen verschillende soorten argumenten ten grondslag liggen, zowel zakelijke als principiële. Het is goed te bedenken dat ook collegeleden van andere partijen v^el eens een minderheidsstandpunt innemen.Tijdens een bespreking in het SGP-wethoudersoverleg kwam men tot de conclusie dat, wanneer er op principiële punten wel eens een minderheidsstandpunt wordt ingenomen, op het gebied van zakelijke onderwerpen beter wat meer soepelheid betracht kan worden. Wethouder Van Gelder uit Liesveld: "Als het over materiële zaken gaat, neem ik niet snel een minderheidsstandpunt in. Blijf er over praten en probeer met argumenten elkaar te overtuigen! Dit werkt niet altijd bij principiële zaken. Standpunten liggen veelal bij voorbaat vast, tenminste, als je praat met bekende personen. Wees dan maar gelijk duidelijk. Bij ons kan dit nog zonder ruzie met elkaar te maken. Wees wel in alle gevallen duidelijk en laat het vastleggen." Wethouder Stoop uit Hendrik-ldo-Ambacht geeft aan vaker om principiële argumenten een minderheidsstandpunt in te nemen, maar het gebeurt ook wel eens om zakelijke redenen of op basis van een combinatie van zakelijke én principiële argumenten."In de achterliggende 2/2 jaar heb ik twee keer om zakelijke redenen tegengestemd in het college. Eén keer tegen extra kredieten voor de bouw van een jongerencentrum, omdat ik kort daarvoor bij een eerdere (extra) kredietaanvraag als fractievoorzitter van de SGP/CU forse kritiek had geleverd en ik graag consistent wilde blijven; één keer op een ook zakelijk gevoelig punt, namelijk tegen de aanmelding voor de Drechtsteden-

kandidatuur voor de Floriade 2012. [...] Ik heb (ook) om prin­

cipiële redenen tegen aanmelding voor de Floriade gestemd (I keer bij aanmelding, I keer bij indiening van het zogenaamde bidbook), vanwege de verwachte aantasting van de zondagsrust in de periode dat de Floriade open is." Wethouder Barten uit Barneveld geeft aan dat in die gemeente met name op levensbeschouwelijke gronden minder­ heidsstandpunten worden ingenomen. Dat is als volgt vastgelegd in het collegeakkoord: "Par, I. I: In het collegeprogramma is het beleid voor de periode 2002-2006 op hoofdlijnen vastgesteld. De fracties van CDA, SGP en Pro'98 hebben hierover overeenstemming bereikt. Het programma laat de fracties vrij te handelen overeenkomstig hun levensbeschouwelijke uitgangspunten. Par. 1.2: De leden van de SGP in de raad en het college maken bij het vaststellen van de begroting en bij stemmingen over voorstellen een voorbehoud met betrekking tot de volgende levensbeschouwelijke onderdelen: subsidies voor toneelverenigingen, subsidies aan sportverenigingen, sociaal-culturele verenigingen en/of stichtingen en niet-kerkelijk jeugdwerk, waarbij de zondag in het geding is, subsidies voor emancipatie-activiteiten, subsidies voor kinderopvang. Het voorbehoud wordt fractiegewijs gemaakt of individueel bij hoofdelijke stemming, overeenkomstig het bepaalde in het Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de gemeenteraad."

Communicatie intern

Vaak wordt aan het begin van de collegeperiode een aantal afspraken gemaakt hoe er met minderheidsstandpunten wordt omgegaan. Wethouder Lambooij: "Omdat ik bijzonder hecht aan de politieke herkenbaarheid van met name door mij ingenomen minderheidsstandpunten hebben wij reeds bij de collegevorming de volgende afspraken gemaakt. Wanneer een collegelid een min­

derheidsstandpunt inneemt, be­

paalt hij of zij zelf op welke wijze daarmee wordt omgegaan: I) het collegelid volstaat met een melding in de notulen van b& w dat hij/zij een minderheidsstandpunt heeft ingenomen; 2) idem, waarbij de motivering van het minderheidsstandpunt wordt toegevoegd; 3) wanneer het een stuk betreft waarbij verdere besluitvorming door de raad nodig is, dan geldt het onder I en 2 gestelde ook voor het raadsvoorstel."

in Barneveld komt het minderheidsstandpunt op de openbare besluitenlijst van B& W. In een raadsvoorstel worden in tegenstelling tot het verleden minderheidsstandpunten in het kader van de dualisering echter niet meer vermeld.Wethouder Barten benadrukt het belang van eerlijke opereren in het collegiaal bestuur: "Ik heb de ervaring dat het geaccepteerd wordt als je duidelijk maakt wat de diepere achtergrond is van je besluit en dat je er zorgvuldig en eerlijk mee omgaat. Duidelijk en eerlijk zijn is in de politiek niet altijd gemakkelijk maar wordt wel gewaardeerd. Het is volgens mij ook de enige manier om overeind te blijven. Zeker van SGP-ers wordt verwacht dat hun handel en wandel is overeenkomstig hetgeen zij belijden."

Heldere communicatie over het innemen van een minderheidsstandpunt richting de gemeenteraad is ook van het allergrootste belang. Wethouder Westerbroek geeft een voorbeeld: "De wethouders van de SGP en CU waren binnen het College tegen de adoptie van de mogelijkheid finishplaats van de Olympia's Ronde te zijn. Argumenten: hoewel het een doordeweekse dag betreft, zijn er bij het geheel twee zondagen betrokken; is het (semi)-beroepssport en een landelijke activiteit. Ook zijn er zakelijke argumenten tegen. Je

moet dat helder communiceren om te voorkomen dat het uitgelegd wordt als een actie ter beschadiging van een persoon of als een verkiezingsstuntje.

Als een wethouder eenmaal beëdigd is, is hij uitvoerder van beleid. Het hangt van de mate van autorisatie van

de begroting door de Raad af, hoeveel beleidsvrijheid er voor het College overblijft. De Raad stelt de begroting op programmaniveau vast. Binnen die programma's is meestal nog wel ruimte voor nieuw beleid, of uitruil van oud voor nieuw beleid. Daar moeten goede afspraken over worden gemaakt. Mede naar aanleiding van genoemd voorbeeld is afgesproken dat nieuw beleid, dat politieJc gevoelig ligt, goed gecommuniceerd wordt met de Raad. Een wethouder die een minderheidsstandpunt inneemt, doet er verstandig aan dit even mee te delen aan de politieke leider van zijn partij, de fractievoorzitter. Zijn standpunt staat overigens ook in de besluitenlijst van B& W. De pers en oppositie zijn heus wel zo bij de hand dat dat wordt opgepikt. Het is dan aan de fractie hoe daar verder mee om te gaan. In het Nunspeetse voorbeeld is in de commissie samenleving en naar de pers duidelijk gemaakt dat de fractie haar wethouders steunt in het bezwaar en in de commissie Algemeen beleid is de kwestie een casus geweest om met elkaar te praten over de autorisatie van de begroting."

Extern

Het zou in strijd zijn met het collegialiteitbeginsel als minderheidsstandpunten heel actief door het college zelf zouden worden gecommuniceerd.Wethouder Stoop over de gang van zaken in Hendrik-ldo-Ambacht: "Het minderheidsstandpunt wordt altijd vastgelegd in de (openbare) B& W-notulen.Als het raadsvoorstellen betreft, wordt het minderheidsstandpunt ook verwoord in het raadsvoorstel. We hebben afgesproken dat het minderheidsstandpunt vervolgens niet actief naar buiten gecommuniceerd wordt, tenzij de betrokken wethouder absoluut prijs stelt op vermelding van zijn minderheidsstandpunt in de richting van de pers. Ik vind het zelf zuiver om - bij een ingenomen minderheidsstandpunt - enkel het meerderheidsstandpunt/besluit van het college actief te communiceren middels een persbericht of een persconferentie.

Overigens roept dat wel eens vragen op van mijn achterban. Daarvan het volgende voorbeeld: bij de aanmelding voor de Floriade heeft de pers mijn minderheidsstandpunt opgepikt en breeduit in de krant vermeld. Bij de stemming over het al dan niet indienen van het Bidbook Floriade 2012 heeft de pers geen aandacht geschonken aan mijn minderheidsstandpunt, maar op grond van het opgestelde persbericht gesteld dat'het college voor het Bidbook gestemd heeft'. Dat leidde vervolgens tot vragen vanuit de achterban in mijn richting en die van onze fractievoorzitter in de trant van 'heeft onze wethouder nu niet tegengestemd'. De verontruste bellers werden gerustgesteld, maar mij is hierdoor wel gebleken dat er nadelen kunnen kleven aan de afgesproken code 'enkel meerderheidsstandpunten worden actief gecommuniceerd'."

Verantwoordelijkheid

In het duale bestel is het artikel in de Grondwet gehandhaafd dat de gemeenteraad aan het hoofd van de gemeente staat (art. 125 lid I). Hoewel door de dualisering van het gemeente- en provinciebestuur de verantwoordelijkheden tussen de verschillende organen zijn veranderd, zijn collegeleden verantwoordelijk voor de door het college genomen besluiten. Om bij de gemeente te blijven: raad en college vormen samen met de burgemeester het gemeentebestuur Collegeleden zijn geen puur technische uitvoerders van de besluiten van de raad geworden, ze zijn nog steeds bestuurders. In de raad laat de fractie een SGP-geluid horen en de raadsfractie is in de eerste plaats kaderstellend bezig. Maar ook in het college zit een SGP-er als SGP-er, met handhaving van het principe van collegiaal bestuur. Collegeleden moeten dus ook zelf invulling geven aan hun politieke verantwoordelijkheid. In sommige gevallen kan dat betekenen dat een minderheidsstandpunt wordt ingenomen. Het is belangrijk hiervan verantwoording af te leggen aan collega's, raad, burgers en daarmee dus ook aan de eigen achterban. Mits je het niet te vaak doet, kan het je politieke herkenbaarheid ten goede komen.

Het innemen van een minderheidsstandpunt mag echter nooit gaan fungeren als een soort'bewijs van echtheid'. Het kan niet zo zijn dat aan het aantal ingenomen minderheidsstandpunten wordt afgemeten of je wel een echte SGP-er bent. Het gaat om je integrale optreden als collegelid, zowel binnen als buiten het gemeente- of provinciehuis. Leer en leven!

Rudi Biemond rbiemond@$gp.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen