Verkiezingen Waterschap Hollandse Delta

op Tweede Kerstdag 2004 kwam de verwoestende kracht van het water tot uiting bij de zeebeving in Azië. Duizenden vonden de dood als gevolg van een tsunami. Water kan levensbedreigend zijn, dat hebben we ook in ons land vaak ervaren. Kwam de dreiging van het water hier vooral van de zeekant, in de jaren negentig is gebleken dat de waterdreiging ook vanuit het zuid-oosten kan komen via de grote rivieren. Water raakt de veiligheid van onze woonomgeving. Daarom vraagt het onderhoud van de dijken veel aandacht en nauwgezet toezicht.Water kan niet alleen een bedreiging voor ons leven vormen, het is ook van levensbelang! Water heeft een grote invloed op ons woon- en leefklimaat. Schoon en gezond water in rivieren, meren, singels en sloten is van levensbelang voor mensen, dieren en planten. Om zorg te dragen voor een goede waterkwaliteit en de waterkwantiteit te beheersen zijn er in ons land Waterschappen. Met een campagne onder de leus 'Schoon water en droge voeten'is geprobeerd de aandacht van burgers te trekken voor de verkiezingen voor de Waterschapsbesturen. Als we de opkomstcijfers bezien, dan is dat niet zo erg goed gelukt!

Verkiezingen voor nieuwe Waterschappen

In de achterliggende maanden zijn alle Zuiveringsschappen (die verantwoordelijk waren voor de waterkwaliteit) opgeheven en gefuseerd met één of meer Waterschappen (die verantwoordelijk waren voor de waterkering en de waterkwantiteit) tot nieuwe, zogenaamde 'all-in-waterschappen'.Voor Zuid-Holland-Zuid betekende dat de vorming van het nieuwe Waterschap Hollandse Delta met ingang van I januari 2005. Het Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden is opgesplitst in 3 delen, het grootste deel (ruim 80%) van het bedrijf is opgegaan in een fusie met een viertal waterschappen: Waterschap Goeree-Overflakkee, Waterschap De Brielse Dijkring, Waterschap De Groote Waard (Hoeksche Waard en Dordrecht) en Waterschap IJsselmonde. Waterschap Hollandse Delta gaat over een gebied met ca. 1 miljoen inwoners in 21 gemeenten. In de organisatie zijn 525 medewerkers werl< zaam en de begroting beloopt een totaalbedrag van afgerond € 140 miljoen.

Het kiessysteem

Het nieuwe waterschapsbestuur wordt rechtstreeks gekozen. Daarbij is sprake van een 'personenstelstel': kandidaten stellen zich op persoonlijke titel kandidaat en zijn zelf verantwoordelijk voor de campagne die ze willen voeren. Alle 'gewone' bewoners van het gebied kunnen een stem uitbrengen voor de categorie 'ingezetenen'. Huiseigenaren kunnen daarnaast een kandidaat kiezen voor de categorie 'gebouwd'. En landeigenaren (boeren, tuinders) kunnen de kandidaat van hun voorkeur aangeven voor de categorie 'ongebouwd'. De be-stuursleden voor de categorie 'bedrijfsgebouwd' tenslotte worden indirect gekozen via de Kamer van Koophandel Rotterdam.

Het nieuwe waterschapsbestuur zou gaan bestaan uit 36 leden, verdeeld over de vier genoemde categorieën: ingezetenen (15), gebouwd (9), ongebouwd (7) en bedrijfsgebouwd (5), waarbij er op basis van inwoneraantal een onderscheid gemaakt was tussen kieskring West (Goeree-Overflakkee en Voorne- Putten) die 16 bestuursleden mag leveren en kieskring Oost (IJsselmonde incl. delen van Rotterdam, Dordrecht en de Hoeksche Waard) met 20 bestuurszetels.

De uitslag van de verkiezingen

Op 13 oktober 2004 werd de definitieve uitslag van de gehouden (schriftelijke) verkiezingen bekend. In totaal hadden zich voor de 4 categorieën 103 personen kandidaat gesteld. De opkomst bleek nog lager te zijn dan al verwacht was. In de campagne was men uitgegaan van een opkomstpercentage van 20%, in de praktijk bleek dit voor Hollandse Delta nog niet eens gehaald te worden. Voor district West bedroeg de gemiddelde opkomst 22, 3%, terwijl in Oost (met veel meer inwoners) de opkomst bleef steken op 18, 3%, gemiddeld een totaalscore van slechts 19, 4%.Voorafgaande aan de verkiezingen was totaal onduidelijk hoeveel stemmen een kandidaat nu eigenlijk zou moeten halen om gekozen te worden. Dat zou pas blijken op de dag van de uitslag.Als voorbeeld geef ik u inzicht in de stemmenaantallen voor de grootste categorie, de ingezetenen, de categorie waarvoor ik zelf ook gekozen ben. In district West waren er 17 kandidaten voor 6 zetels. De kandidaat die het hoogste aantal stemmen vergaarde werd gekozen met 4879 stemmen, nr. 6 kwam binnen met 2602 stemmen. In district Oost waren er 32 kandidaten voor 9 zetels. De kandidaat die het hoogste aantal stemmen vergaarde werd gekozen met 6558 stemmen, nr. 9 kwam binnen met 3855 stemmen.

Opmerkelijke uitslag

Ik wil enkele dingen noemen die opvallen bij een nadere analyse van de uitslag. Allereerst dat er zich maar 3 inwoners van Dordrecht kandidaat hadden gesteld voor de categorie ingezetenen. De Dordtse kandidaten werden alle 3 gekozen en wel als nummer 1, 2 en 3. Uit Rotterdam hadden zich 9 inwoners kandidaat gesteld voor de categorie ingezetenen. Geen van de Rotterdamse kandidaten werd echter gekozen! Hoewel er geen opkomstpercentages per gemeente zijn vrijgegeven, wordt er in de 'wandelgangen' wel gezegd dat de opkomst in de Rotterdamse deelgemeenten die vallen onder het gebied van Hollandse Delta extreem laag was. De lage opkomst en het relatief grote aantal Rotterdamse kandidaten (leidend tot stemverdunning) hebben er per saldo dus voor gezorgd dat geen enkele Rotterdammer (ook niet voor een van de andere categorieën) in het bestuur gekozen is en dat terwijl de wateropgave binnen het stedelijk gebied zeer fors is! Tenslotte is de uitslag opmerkelijk voor de zogenoemde 'groene kandidaten'. Onder de slogan 'Kies voor natuur in uw waterschapsbestuur' hadden I I kandidaten zich gebundeld op een 'groene lijst', die ondersteund werd door natuur- en milieuorganisaties.Gezamenlijk voerden de groene kandidaten een forse campagne, maar uiteindelijk werden er toch maar 5 van de I I kandidaten gekozen!

Gekozen SGP'ers

Voor zover mij bekend werden er 7 SGP'ers gekozen in het waterschapsbestuur Het betreft de heren J. Klepper en A. van der Wende uit Ouddorp, J.H. Kalle uit Herkingen, J. Lagendijk en M.Veldhoen uit Ridderkerk, A.J. Herweijer uit Klaaswaal en ondergetekende. Hoewel je feitelijk niet op politieke partij gekozen wordt is het toch wel opmerkelijk dat het nieuwe bestuur voor zo'n 20% gevormd wordt door staatkundig gereformeerden.

De start van een onvolledig bestuur en... nieuwe verkiezingen!

Op 3 januari 2005 is het nieuwe bestuur van Waterschap Hollandse Delta geïnstalleerd. 34 bestuursleden legden de eed of de belofte af, I lid was met kennisgeving afwezig en... I plaats bleef leeg. En dat niet zomaar U hebt het ongetwijfeld via de media gezien of gehoord: I van de kandidaten (de heer Bremer te Rotterdam) pleegde fraude met de handtekeningenlijst ter ondersteuning van zijn kandidatuur De kiescommissie stelde aan het bestuur van het Zuiveringsschap (die besliste over de toelating van kandidaten) voor de heer Bremer niet te benoemen in het

bestuur Bremer vocht dit besluit vervolgens aan bij de Raad van State. De Raad van State oordeelde dat de heer Bremer terecht niet toegelaten was tot het bestuur en sprak vervolgens uit dat de verkiezing voor de vacante plek opnieuw gehouden moet worden! Aan de totale verkiezingscampagne voor Hollandse Delta was € 900.000 uitgegeven. Nu wordt de nieuwe organisatie verplicht in het voorjaar nieuwe verkiezingen te organiseren voor I bestuurszetel. Naar verwachting kost dit'verkiezingscircus' zo'n € 300.000. En dat voor een frauderende kandidaat die in zijn campagne stelde zich sterk te maken voor matiging van de waterschapstarieven voor huiseigenaren! U mag raden wie er uiteindelijk gaan opdraaien voor deze extra kosten! 't Is echt ongelofelijk.

Samenstelling en herkomst van het bestuur

In het op 3 januari geïnstalleerde bestuur zijn slechts 8 echte nieuwkomers in de waterschapswereld.Van de 35 bestuursleden zijn er namelijk 27 die bestuurder waren van één van de voormalige waterschappen of het zuiveringsschap: 7 leden zijn afkomstig van de Brielse Dijkring, 7 van Goeree-Overflakkee, 6 van de Groote Waard, 4 van IJsselmonde en 3 van het Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden. Onder hen waren 8 personen lid geweest van het Dagelijks Bestuur van het Zuiveringsschap of het college van Dijkgraaf en Heemraden van één van de waterschappen.We kunnen dus wel spreken van een grote mate van bestuurlijke continuïteit tussen de oude waterschappen en het nieuwe waterschapsbestuur

De verkiezing van heemraden

Het dagelijks bestuur van een waterschap wordt gevormd door het college van Dijkgraaf en Heemraden (D& H). De dijkgraaf wordt benoemd door de Kroon. De heemraden worden gekozen door het algemeen bestuur Zij zijn qua positie vergelijkbaar met wethouders. Alleen zijn wethouders in het duale stelstel geen lid meer van de gemeenteraad, de waterschapsbesturen zijn echter niet gedualiseerd en daarom blijven gekozen heemraden ook lid van het algemeen bestuurTijdens de eerste vergadering op 3 januari is, na een discussie over het aantal heemraden, uiteindelijk een vijftal heemraden gekozen.

De heemraden worden per categorie gekozen. De grootste categorie, die van ingezetenen, levert 2 heemraden, de andere categorieën (gebouwd, ongebouwd, bedrijfsgebouwd) leveren elk I heemraad. De verkiezing was het sluitstuk van een uitgebreide kandidaatstellingsprocedure met bijbehorende individuele campagnes en lobby-activiteiten. Als nieuw waterschapsbestuurder was ik verbaasd over het aantal bestuursleden dat zich kandidaat stelde voor heemraad en daarmee aangaf zichzelf geschikt te achten voor deze vrij zware bestuurlijke functie. Binnen mijn eigen categorie ingezetenen stelden 7 van de 15 leden zich kandidaat voor heemraad, van een andere categorie hoorde ik dat zich zelfs 75% van het aantal leden kandidaat had gesteld.

Elke categorie heeft op basis van in december binnen de categorie gehouden verkiezingen een niet-bindende voordracht van I of 2 kandidaten aan het algemeen bestuur gedaan. Uiteindelijk is er een vijftal heemraden gekozen, waarvan er 3 reeds heemraad waren in éénvan de voormalige waterschappen (2 uit de Groote Waard, I van het Zuiveringsschap) en 2 ervaring hebben als algemeen bestuurslid van een waterschap (I uit Goeree-Overflakkee en I uit de Brielse Dijkring). Ook een SGP'er krijgt zitting in het college, omdat de heer J. Klepper uit Ouddorp gekozen is tot heemraad voor de categorie gebouwd.^

Waterschapsverkiezingen in de toekomst

In de toekomst (2008? ) zullen de waterschapsverkiezingen waarschijnlijk in heel ons land op dezelfde dag gehouden worden. Het kabinet overweegt een wijziging van de waterschapswet, waarbij het'personenstelstel' vervangen wordt door een 'lijstenstelsel'. De vraag is of deze wijziging zal leiden tot meer betrokkenheid van de burgers bij waterschapszaken.Voorlopig zitten de huidige bestuurders er bij leven en welzijn. Op hen rust de taak op een verantwoorde manier invulling te geven aan de zorg voor schoon water en droge voeten. Hopelijk doen zij dat met de Scheppingsopdracht - het bouwen en bewaren van de aarde - als uitgangspunt!

TA. Stoop, Hendrik-ldo-Ambacht

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen