Jongeren · Geen geel gevaar?

Volgens een recent onderzoek van het Centraal Plan Bureau (CPR) hoeven we ons geen zorgen te maken. Structureel gezien gaat alles goed met onze economie. Lastig is alleen dat we nu in een dipje zitten. Zo nu en dan verliezen we wat banen aan lagelonenlanden, vooral China, maar dat komt allemaal goed. Massaontslagen bij grote bedrijven zijn vervelend, maar uiteindelijk zijn de voordelen van globalisering veel groter dan de nadelen. We hoeven ons volgens het CP& nog niet al te veel zorgen te maken. Is de situatie inderdaad zo rooskleurig?

De contacten tussen de verschillende delen van de wereld worden steeds gemakkelijker, en daarmee worden ook de mogelijkheden om handel te drijven steeds groter. Enorme containerschepen, de één nog reusachtiger dan de ander, stomen de oceanen over, met steeds minder personeel aan boord, zodat de transportkosten steeds lager worden. De handel groeit ieder jaar weer. Niet dat er in het verleden geen handel was, verre van dat. Zelfs in de steentijd was er al handel. Archeologen hebben talrijke opgravingen gedaan, waarbij ze vuurstenen wapens of werktuigen vonden, die uit mijnen in Duitsland of Zuid Frankrijk afkomstig waren. En in de zeventiende eeuw was Nederland het belangrijkste handelsland van de wereld. Dat is in onze tijd alleen nog maar een periode om nostalgisch op terug te kijken, maar ondanks dat hoort Nederland nog steeds bij de economisch meest ontwikkelde landen ter wereld.

Uitholling economie

Waar het echter in het onderzoek van het CPB om gaat is de vraag of Nederland niet langzamerhand van binnenuit wordt uitgehold, omdat er de laatste twintig jaar zo veel bedrijven sluiten en hun productie overbrengen naar landen waar de lonen een stuk lager zijn dan hier Houden we nog wel voldoende werk voor alle mensen? Of is straks alle industrie, en dus min of meer de basis onder de economie, sluipenderwijs uit ons land verdwenen? Hebben we over een aantal jaar alleen nog werk voor Randstedelijke hoog opgeleide mensen? Is de steeds verdergaande automatisering een bedreiging voor de werkgelegenheid? In het onderzoek worden deze en andere vragen onder de loep genomen.

De toon van het onderzoek is geruststellend. Natuurlijk is het vervelend als je lijdend voorwerp bent van een massaontslaggolfje zult maar arbeider zijn bij Philips, die zijn productievestigingen in Nederland in hoog tempo aan het sluiten is.Vervelend als je langdurig in onzekerheid verkeert over hoe lang er nog werk voor je is. En als dan de boodschap komt dat de fabriek dicht gaat, kom je thuis te zitten. Maar geen nood, uit het onderzoek van het CPB blijkt dat er op nationaal niveau nauwelijks banen verloren gaan.Wij profiteren zelfs van de opkomst van Azië. Nederland kan zich zo nog verder specialiseren in logistiek en ook in het toerisme kunnen we vast nog wel het één en ander bijeensprokkelen. Het probleem is echter dat we de negatieve gevolgen van internationalisering heel duidelijk kunnen zien, maar de positieve niet. Dat leidt volgens het rapport tot een negatieve kijk op globalisering.

Ernst van situatie

Hoe ernstig is de situatie eigenlijk? Soms komen er bedrijven in het nieuws, bijvoorbeeld het Duitse Siemens dat het voor elkaar kreeg een langere werkweek bij gelijkblijvend loon in te voeren. Als de vakbonden niet akkoord gingen, zo dreigde Siemens, zou de productie verplaatst worden naar Hongarije. FNV Bondgenoten heeft al gepleit voor een extra heffing op bedrijven die banen naar het buitenland verplaatsen. Nieuw is dat sinds kort niet alleen de laaggeschoolde "lopende band" banen dreigen te verdwijnen, maar dat datzelfde ook geldt voor hooggeschoolde ICT banen, zoals softwareontwikkeling.Wat het gevolg voor Nederland is? Dat is nog niet duidelijk, zegt het rapport. Er worden veel vooraanstaande economen geciteerd, waarvan de één nog positiever is dan de ander. Met veel argumenten tonen zij aan dat er in Nederland in de toekomst op landelijke schaal inderdaad niet veel werkgelegenheid zal verdwijnen. "Nederland heeft een sterke economie en kan tegen een stootje.We hebben een dynamische economie en kunnen goed opereren in een veranderende internationale context", om maar enkele conclusies te noemen. Allemaal zuiver in de neoliberale leer, maar wordt het echt voor iedereen beter?

Randstad en periferie

Het is best mogelijk dat voor Nederland als geheel de steeds doorgaande verplaatsing naar lagelonenlanden niet persé hoeft te leiden tot afnemende werkgelegenheid. In Nederland, en dan vooral in de Randstad, zal wel voldoende werk blijven. Nieuwe banen zullen ook vooral in de Randstad gecreëerd worden. Maar waar de SG P-jongeren beducht voor zijn is dat de Randstad Nederland nog verder zal gaan domineren. In de Randstad zal het vast prima mogelijk zijn om, vanwege de daar geldende agglomeratievoordelen, werk te vinden. Maar hoe is de toekomst van de steden in de periferie van ons land? Welke invloed zal deze verplaatsing van werkgelegenheid hebben op steden die ver van de Randstad liggen? Wat zullen de gevolgen zijn voor Heerlen, Delfzijl, Den Helder en Terneuzen, om maar een paar voorbeelden te noemen? Zullen deze steden niet nog verder leeggezogen worden, door het gebrek aan economische basis, vanwege de steeds verder verdwijnende industrie?

In het rapport worden deze vragen niet gesteld. Het regionale niveau komt niet aan bod. Pas als het rapport dit niveau had meegenomen en duidelijk had gemaakt dat ook in de regio's buiten de Randstad de problemen van de bedrijfsverplaatsingen meevallen, was het rapport echt geruststellend geweest. Een gemiste kans.

Jacques Bazen,

Voorzitter commissie Sociaal Economische Zaken van de sectie Politiek

NBHet rapport over bedrijfsverplaatsingen en internationalisering is te lezen op: http: llapps.ez.nllpublicatieslpdfsl05BEB05.pdf

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen