Europees Parlement · Afvalexport

Tijdens de laatste plenaire vergadering in Straatsburg heeft het EP in overgrote meerderheid ingestemd met nieuwe wetgeving over import en export van afval. De heer Blokland is sinds zomer 2003 rapporteur van dit onderwerp. Het bereikte resultaat is onder andere dat landen meer mogelijkheden hebben om ongewenste afvaltransporten tegen te houden. Daarnaast zal de handhaving aanzienlijk verbeterd gaan worden.

Het transporteren van afval is heel normaal en noodzakelijk.Alles wat we weggooien wordt ingezameld en naar een verwerkingsinstallatie gebracht, waar het op een milieuvriendelijke manier kan worden verwerkt. De laatste tien jaar blijkt echter dat er steeds meer afvaltransporten over lange afstanden plaatsvinden, zelfs over nationale grenzen heen en naar landen buiten de EU. In de loop der jaren is er een Europese afvalmarkt ontstaan, met een levendige internationale handel in afval.Vooral

voor de nieuwe lidstaten, maar ook voor veel

landen buiten de EU, kan dit een

probleem vormen omdat het binnenkomende afval niet op een

milieuvriendelijke manier kan worden verwerkt. Een ander probleem is dat de hoeveelheid vrachtverkeer aanzienlijk toe­

neemt. In Nederland bijvoorbeeld, heeft 15% van het vrachtverkeer te maken met afval. Met andere woorden, al deze (vaak onnodige en onwenselijke) afvaltransporten leveren een behoorlijke bijdrage aan het fileprobleem. Omdat in Nederland een hoge heffing geldt voor het storten van afval, is er de laatste jaren enorm veel afval naar Duitse stortplaatsen gebracht. De Nederlandse stortbelasting was juist bedoeld om het recycleren van afval te bevorderen, maar door de ongebreidelde exportmogelijkheden van afval wordt recycling ernstig bemoeilijkt.

Verdrag van Basel

Bovenstaande problemen zijn voldoende reden om te komen tot duidelijke regels voor afvaltransporten, alsmede de handhaving van deze regels. Op mondiaal niveau is er zo'n 15 jaar geleden in Basel een verdrag gesloten om de export van afval aan banden te leggen. Het uitgangspunt bij dit verdrag is, dat landen hun eigen verantwoordelijkheid nemen voor de verwerking van afval. Zo is er bijvoorbeeld een verbod om gevaarlijk afval naar derde wereldlanden te sturen. Het verdrag van Basel is in 1993 vertaald in Europese wetgeving.

In juni 2003 heeft de Europese Commissie een voorstel inge­

diend om deze wetgeving te herzien. De heer Blokland is namens het Europees Parlement benoemd als rapporteur over dit onderwerp. In november 2003

heeft het Europees Parlement het rapport Blokland in eerste lezing goedgekeurd. In dit rapport stonden onder andere voorstellen om de lidstaten meer mogelijkheden te geven om afval­

transporten tegen te houden, met name als deze transporten voor het milieu geen toegevoegde waarde hebben. Pas in juni 2005 heeft de raad van milieuministers zijn stand­

punt naar het Europees Parlement gestuurd. Uit het standpunt van de Raad bleek dat ongeveer de helft van de voorstellen van de heer Blokland overgenomen waren. Omdat een aantal belangrijke voorstellen niet door de Raad was geaccepteerd, is er toch gekozen voor een tweede lezing. In oktober zijn er in de milieucommissie 90 aanvullende amendementen aangenomen. Om snel tot een akkoord met de Raad te komen, heeft de heer Blokland het initiatief genomen met de Raad over deze amendementen te onderhandelen. De belangrijkste discussiepunten tijdens deze onderhandelingen waren de controle en handhaving van de wetgeving, alsmede het probleem van afgedankte schepen.

Handhaving

De naleving van de huidige wetgeving schiet ernstig tekort. Er vinden veel illegale afvaltransporten plaats. In juni 2005 bleek dat 100% van de gecontroleerde Franse afvaltransporten niet in orde was. In oktober 2005 bleek uit een controle van zeecontainers door het Britse milieuagentschap dat 75% van de afvaltransporten illegaal was.Voor het Europees Parlement was goede handhaving met controles een hard punt in de onderhandelingen. Uiteindelijk is de Raad ermee akkoord gegaan dat lidstaten verplicht zijn controles uit te voeren. Daarnaast worden de lidstaten verplicht samen te werken ten behoeve van de preventie en opsporing van illegale afvalexporten.Tevens zal er vanuit de lidstaten permanent personeel worden ingezet om deze samenwerking daadwerkelijk tot stand te laten komen.

Scheepswrakken

Aangezien er de komende jaren extra veel schepen afgedankt zullen worden vanwege de uitfasering van enkelwandige tankers, zijn mondiale maatregelen van essentieel belang ter voorkoming van dumping in bijvoorbeeld Azië. Strenge maatregelen betreffende de veilige en milieuverantwoorde ontmanteling van schepen die door de Europese Unie worden genomen, zijn minder effectief Deze eenzijdige EU-maatregelen kunnen helaas eenvoudig omzeild worden door aan het eind van de levensduur van een schip de vlag te verwisselen door een vlag van buiten de EU. Voor het Europees Parlement was het evenwel belangrijk dat de EU haar verantwoordelijkheid neemt voor een verantwoorde verwerking van scheepswrakken. De Raad heeft officieel verklaard dat hij de capaciteit voor de ontmanteling van schepen in de Europese Unie zal uitbreiden. Bovendien heeft de Raad verklaard zich tot het uiterste in te spannen om te komen tot het eerder genoemde mondiale akkoord over de ontmanteling van scheepswrakken.

Het bereikte akkoord is officieel goedgekeurd tijdens de plenaire vergadering van het Europees Parlement in Straatsburg. Het is een lang proces geweest, maar het heeft wel een bevredigend resultaat opgeleverd. Om ongewenste afvaltransporten nog verder in te perken, zou het goed zijn als de regels voor het verwerken van afval nog verder op elkaar afgestemd worden. Het is de bedoeling dat de Europese Commissie nog dit jaar een voorstel presenteert. We zullen hier zeker bij betrokken zijn om tot betere wetgeving te komen.

Wouter Boonzaaijer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen