Tweede Kamer · Aids in Afrika

De nuchtere cijfers rond de aidsproblematiek spreken boekdelen. Wereldwijd zijn er 22 nniljoen aidsdoden te betreuren. Maar liefst 15 miljoen kinderen zijn door aids wees geworden. Elke dag weer worden er duizenden mensen besmet met HIV, het virus dat aids veroorzaakt door het immuunsysteem te vernietigen. Zuidelijk Afrika is koploper. Aids is uitgegroeid tot de meest ontwrichtende epidemie uit de geschiedenis.

Hoe indringend de cijfers ook zijn, het is altijd nog weer sprekender als je zelf oog in oog staat met patiënten, hun verhaal hoort en hun leed ziet. Bijzonder waardevol is het ook om te spreken met hulpverleners, kerkelijke vertegenwoordigers en overheidsfunctionarissen over hun ervaringen en inzet in de strijd tegen aids. Prisma, een samenwerkingsverband van christelijl< e hulporganisaties, maakte dit onlangs mogelijk door een reis naar Zuid-Afrika te organiseren die geheel in het teken stond van de verdere bewustwording van de aids-problematiek. Op voordracht van Woord en Daad mocht ik daaraan deelnemen. De reis gaf ons een indringend en veelzijdig beeld van de problemen, en de weg waarlangs gewerkt wordt aan bestrijding ervan, In het Reformatorisch Dagblad heb ik daar destijds dagelijks verslag van gedaan. In dit artikel wil ik een vertaalslag maken naar onze politieke inzet.

Sprookjes

Duidelijk is dat de strijd tegen aids op veel fronten moet worden gevoerd. Bovendien ook een lange adem vraagt. Het is een strijd tegen sprookjes, die nog altijd rondwaren. Sprookjes als zou een prostitueebezoeker geen aids krijgen als de prostituee een spuitje heeft ge­ haald. Sprookjes dat je met een gezonde voeding alleen vanzelf wel van aids kunt afI< omen. Eerlijke en grondige voorlichting is nodig. Over de besmettingsrisico's: de werkelijkheid is dat heteroseksuele contacten de belangrijkste besmettingsbron vormen. Heel wat Afrikaanse vrouwen hebben het virus opgelopen door wisselende seksuele contacten van hun man.Van de aids-epidemie gaat dan ook een klemmend appel uit om de bijbelse seksuele moraal na te volgen: seksuele onthouding buiten het huwelijk, en trouw binnen het huwelijk.Triest is het daarom, als juist ook vanuit het 'westen' in bijvoorbeeld films en andere 'culturele uitingen' een schadelijke moraal over Afrika wordt uitgegoten, waarin vrije seks en ontrouw worden gepropageerd.

De oproep om de bijbelse leefregels rond seksualiteit in acht te nemen moet bovendien zijn ingebed in een strijd tegen armoede en een bestrijding van onrecht, zoals verkrachtingen. Juist in de context van armoede kan aids gemakkelijk gedijen. En helaas gebeurt het maar al te veel, dat de armoede wordt misbruikt om te pressen tot seksuele diensten, waardoor ook nog eens het HlV-virus kan worden opgelopen.

Preventie

Al met al heeft de reis heel wat aanknopingspuntenopgeleverd voor politiekeactie.

We hopen eraan bij te dragen dat de aids-problematiek hoog op de politieke agenda blijft staan, door er regelmatig het debat over aan te gaan met bijvoorbeeld minister van Ardenne van Ontwikkelingssamenwerking. In het beleid ten aanzien van de preventie moet worden voorkomen dat het belang van seksuele onthouding (abstinence) en trouw aan de partner (be faithful) ondersneeuwt, en het accent daarentegen wordt gelegd op de verstrekking van condooms. Nederland zou beter een voorbeeld kunnen nemen aan, in plaats van telkens kritiek uit te oefenen op het Amerikaanse beleid, waarin het zwaartepunt ligt bij onthouding buiten het huwelijk en ook een afwijzende houding tegenover abortus het beleidmede bepaalt.

De Tweede Kamer heeft de afgelopen jaar een stevige inzet van Nederlandse gelden voor aids-bestrijding afgedwongen. Het gaat om zo'n 300 miljoen euro per jaar. Dat is prima, maar het komt er wel op aan dit geld verantwoord en doelmatig in te zetten.We willen ons er sterk voor maken dat dat geld niet allemaal naar de grote VN-fondsen wordt gesluisd. Het zou juist ook voor een groot deel ten goede moeten komen van gerichte activiteiten, bijvoorbeeld op het gebied van voorlichting en zorg, die nauw aansluiten bij de cultuur en de beleving in het land zelf.Voor een effectief aids-bestrijdingsbeleid moet in landen als Zuid-Afrika, waarin predikanten een gezaghebbende rol vervullen en de christelijke kerken een voorname rol spelen, meer gebruik worden gemaakt van de expertise en het vertrouwen van kerkelijke organisaties.

In het tegengaan van de aids-epidemie is ook van groot belang, dat vroegtijdig wordt erkend wie de ziekte hebben. Het mag toch niet gebeuren dat bijvoorbeeld schaamtegevoelens rond aids in de weg zouden staan aan het voortvarend toedienen van noodzakelijke medicijnen. Door vroegtijdig aids-remmers te geven kan veel leed worden voorkomen. Nederland moet daarom politieke druk blijven uitoefenen op regeringen om hier voortvarend op te treden.

Adoptie weeskinderen

Bijzondere aandacht is geboden voor de enorme aantallen weeskinderen. Nederland zou zich sterk moeten maken voor snelle en goede voorzieningen voor de opvang van de aids-weeskinderen. Eerst en vooral moet worden nagegaan of er in het land zelf mensen zijn die zich over deze kinderen willen ontfermen. Dat zal echter niet voldoende zijn. Ook adoptie vanuit het buitenland, waaronder Nederland, is wenselijk, en verdient ook de voorkeur boven de opvang in grote weeshuizen. In Nederland zelf zou daarom zonder in te boeten op zorgvuldigheid meer werk moeten worden gemaakt van versnelling van adoptieprocedures, zeker voor landen met zulke grote aantallen weeskinderen die uitzien naar een nieuw thuis.

C.G. van der Staaij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen