Tweede Kamer · Kiezen voor kwetsbaar

De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning iieeft al veel tongen en pennen in beroering gebracht. Gemeenten zouden opgezadeld worden met de bezuinigingsproblemen van het rijk en burgers zouden de dupe daarvan zijn. In de achterliggende periode is daarom door de Tweede Kamer stevig gediscussieerd met de regering om deze beeldvorming te toetsen aan het wetsvoorstel. Het gevolg is een wet die er heel anders uitziet dan het oorspronkelijke voorstel. Vooral zijn er extra waarborgen opgenomen om de wet beter af te stemmen op de burgers. Dat is kiezen voor kwetsbaar in de praktijk.

Evenwicht

De basis van het wetsvoorstel is de poging om mensen meer eigen verantwoordelijkheid te geven bij het oplossen van hun eigen problemen. De SGPfractie steunt deze doelstelling omdat die aansluit bij de eigen mogelijl< heden van mensen en hun omgeving.Wel heeft Van der Vlies tijdens het debat hierbij de nodige kanttekeningen geplaatst: 'Dit te beklemtonen is natuurlijk heel iets anders dan tegen burgers te zeggen: je zoekt het zelf maar uit. Zelfredzaamheid zonder oog te hebben voor solidariteit leidt gemakkelijk tot verdergaande individualisering en egoïsme. Solidariteit waarbij geen oog is voor zelfredzaamheid kan leiden tot ongewenste afhankelijkheden. Er zou dus een goede balans tussen zelfredzaamheid en solidariteit moeten worden gevonden. In die balans hebben familie - waar het begint met het gezin waartoe je mogelijk behoort - de kerk en maatschappelijke organisaties een belangrijke rol.'

Doel

ledere gemeente moet in een gemeentelijk beleidsplan vastleggen hoe invulling gegeven wordt aan deWmo. Gemeenten moeten daarin aangeven hoe zij hun inwoners willen ondersteunen. Het gaat dan onder meer om rolstoelvoorzieningen, woningaanpassingen, huishoudelijke zorg, mantelzorg, opvoedingsondersteuning, preventieve jeugdzorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang. Een breed scala aan thema's dus.Weliswaar zijn gemeenten voor veel van deze taken ook nu al verantwoordelijk, maar ze moeten er nu een samenhangend beleid van maken, ledere gemeente kan op een eigen manier invulling geven aan deze wettelijke opdracht. Zo kan de ene gemeente kiezen voor individueel vervoer, terwijl een andere gemeente een collectieve regeling heeft. Zij kunnen in het beleidsplan zo goed mogelijk aansluiten bij de lokale behoeften en omstandigheden.

Compensatieplicht

Bij veel mensen leefde de angst dat zij niet de hulp zouden krijgen die zij nodig hebben. Dat idee kwam vooral voort uit het vervallen van de zorgplicht bij gemeenten.Waar mensen nu recht hebben op huishoudelijke zorg, zouden zij bij de Wmo afhankelijk zijn van het plaatselijke beleid. De Tweede Kamer heeft die signalen opgepakt door een compensatieplicht in te stellen. Op grond van de wet moeten gemeenten nu zodanige hulp bieden dat mensen in staat zijn een huishouden te voeren, zich in en om de woning te verplaatsen, zich lokaal te verplaatsen met een vervoermiddel en de mogelijkheid hebben om anderen te ontmoeten.

Keuzevrijheid

Een ander belangrijk thema is keuzevrijheid. De SGP-fractie heeft hierover twee amendementen ingediend.Wanneer mensen bijvoorbeeld vanwege de identiteit gebruik willen maken van een christelijke thuiszorgorganisatie, moet een gemeente hiervoor de mogelijkheid bieden. Gemeenten mogen er niet mee volstaan om slechts één vaste aanbieder te hebben.

Die keuzevrijheid is verder vergroot door de invoering van persoonsgebonden budgetten. De regering wilde gemeenten niet verplichten om zo'n budget aan te bieden, maar de Tweede Kamer dacht hier anders oven In de wet is nu vastgelegd dat burgers kunnen kiezen tussen zorg in natura en een hiermee vergelijkbaar persoonsgebonden budget. Gemeenten mogen hun inwoners dus niet afschepen met een budget dat onvoldoende mogelijkheden geeft.

Mantelzorg

De SGP-fractie vindt dat mantelzorgers een grote plaats verdienen.Vaak helpen zij hun familie of vrienden belangeloos. Het amendement van vorig najaar om een mantelzorgkorting in te voeren in de belastingwetgeving was al een blijk van deze waardering. Ook bij de Wmo heeft de fractie benadrukt dat er een goede regeling voor mantelzorgers moet komen. Dit leidde tot de verplichting voor gemeenten om mensen die de mantelzorg tijdelijk niet kunnen leveren, te helpen om snel en flexibel vervangende hulp te vinden - de zogenoemde respijtzorg. In moeilijke situaties kunnen zij dan terugvallen op anderen.

Eén loket

Er wordt in het parlement ook al lang gesproken over de noodzaak om in elke gemeente een loket te hebben waar mensen terecht kunnen met hun vragen over maatschappelijke ondersteuning, indicatiestelling voor de AWBZ en bijvoorbeeld de jeugdzorg. Nog lang niet in alle gemeenten is deze zorg goed op elkaar afgestemd. Dit is wel van belang om te voorkomen dat mensen in een gat vallen omdat er geen goede voorziening is. Ook mogen zij niet langer van het ene naar het andere loket gestuurd worden. Door de Tweede Kamer is daarom een voorstel aangenomen om nu echt te zorgen dat een dergelijk loket er komt. De mensen die hulp nodig hebben, moeten zo min mogelijk hinder ondervinden van het feit dat er meer wettelijke regelingen op het terrein van zorg en ondersteuning zijn, die niet altijd goed op elkaar zijn af te stemmen.

Genoeg te doen

Het gebeurt niet vaak dat de Tweede Kamer een wet zo sterk wijzigt als nu is gebeurd.Voor gemeenten betekenen deze wijzigingen vaak een iets minder grote beleidsvrijheid. Maar in de praktijk hebben de burgers hierdoor wel meer houvast. De nieuwe wet betekent een belangrijke stap naar een andere benadering van ondersteuning van burgers. Niet de zorg door de staat is het belangrijkste uitgangspunt, maar de mogelijkheden die mensen zelf hebben. Dit vond de SGP-fractie een gezonde benadering.

Voordat de wet per I januari 2007 in werking treedt, is er nog genoeg werk aan de winkel om ervoor te zorgen dat er een goed gemeentelijk beleid komt. Voor kerken, diaconieën en christelijke zorginstellingen is het belangrijk om te bekijken op welke manier men lokaal bij deze besluitvorming betrokken kan worden. De wet biedt bijvoorbeeld via het gemeentelijk platform goede mogelijkheden voor betrokkenheid bij kwetsbare groepen in de samenleving. Maar eerst is de Eerste Kamer nog aan zet.

Willem de Wildt

Beleidsmedewerker SGP-fractie Tweede Kamer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen