Tweede Kamer · Hoge achting

Tijdens haar regeerperiode van inmiddels 26 jaar, heeft koningin Beatrix al heel wat 'aanslagen' overleefd. Aanslagen van politici uit het linkse kamp om haar haar makelaarsrol bij de kabinetsformatie te ontfutselen.

De laatste poging om de kabinetsformatie te 'ontl< oninginnen' l< wam uit de l< ol< er van D66 en GroenLinl< s. Dat plannetje om de aftrap van de formatie in de Tweede Kamer te laten plaatsvinden in plaats van op paleis Noordeinde, strandde dit najaar precies daar waar alle vergelijkbare ideetjes óók al waren beland: in de parlementaire prullenbak. Zodat koningin Beatrix vorige week gewoon weer aan het werk kon en op vrijdag en haar vrije zaterdagochtend alle fractievoorzitters op bezoek kreeg: van CDA'er Balkenende tot'onze'Van der Vlies.

Op schrift

Van het gesprokene tussen 'de Majesteit' en de fractievoorzitters wordt geen verslag gemaakt. Het is een gesprek onder vier ogen, waar geen notulist bij zit. Ook niet de Directeur van het Kabinet der Koningin, de man die fungeert als de

ambtelijk secretaris van het staatshoofd. Wel vraagt de koningin de fractievoorzitters of ze de kern van hun advies nog eventjes op schrift willen stellen. Koningin Juliana was de eerste die na de gesprekken om zo'n schriftelijke bevestiging van het advies vroeg.

Hoe schrijven de fractievoorzitters de koningin aan?

Volgens het boekje met de officiële titulatuur is het heel eenvoudig. Met "Majesteit". Conform deze etiquetteregels beginnen de fractievoorzitters hun op schrift gestelde advies dan ook bijna allemaal met'Majesteit'. Dat was al zo in 1967. Den Uyl (PvdA), Toxopeus (WD), Biesheuvel (ARP), Beernink (CHU), Koekoek (Boerenpartij), Van Mierio (D66) en Jongeling (GPV), allemaal richtten ze hun formatieadvies aan 'Majesteit'.

Allemaal - op drie na. Die drie gingen hun eigen gang. Dat waren Markus Bakker van de CPN, Peter Lankhorst van de PSP en... ir. C.N. van Dis, een van Van der Vlies' voorgangers. Wat de twee eerstgenoemde linkse broeders betreft lag dat nog voor de hand. Communisten en pacifisten hebben nu eenmaal nooit veel opgehad met de monarchie, dus kon er bij Bakker maar net een 'Mevrouw' af en redde Lankhorst zich door zijn advies in het geheel geen aanhef mee te geven.

Wat 'onze van Dis' er toe bewogen heeft de toch ook door hem geëerbiedigde vorstin met'Mevrouw' aan te spreken, is een raadsel.Wel echter sloeg Van Dis met zijn 'Mevrouw' de juiste toonhoogte van koningin Juliana aan, want als er één vorstin was die de aanspraak'Majesteit' niet op prijs stelde, ja zelfs verfoeide, was het Juliana wel.

Slotfrase

Ook in de ondertekening waren de fractievoorzitters in 1967 trouwens redelijk eensgezind. Onderdanig en dienstwillig waren ze stuk voor stuk, op de rooie Lankhorst na. Hij formuleerde in het geheel geen slotfrase. PvdA-voorman Den Uyl ondertekende met "Uw dienstvaardige". De man van de Christelijk-historische Unie met "van Uwe Majesteit de dienstwillige dienaar". De toen nog verse democraat uit 1966 Van Mierio en de communist Bakker teken­ den wat minder vanuit de laagte met"verschuldigde eerbied" resp."verschuldigdehoogachting". SGP'er Van Dis

hield het op: "Met verschuldigdeeerbied van Uwe Majesteit de getrouwe dienaar."

Arena

En nu? Hoe doen hun nazaten het, voor zover als politieke partij nog in de parlementaire arena aanwe­-

zig? Nemen we als maatstaf de adviezen die afgelopen zomer werden uitgebracht nadat het kabinet-Balkenende door D66 en links werd pootje gelicht.

Wat de aanspreektitel betreft, hebben nagenoeg alle partijen zich nu gevonden in de 'Majesteit'.Van de oude Maoïst en republikein Jan Marijnissen tot de traditioneel konings- en konin-

ginnegezinde voorman van onze SGPVan der Vlies. De aanspreekvorm Majesteit is wat Jan

Marijnissen betreft de zoveelste poging om in de Residentie wat meer salonfahig te worden, want lange tijd hield de grote

Jan hardnekkig vast aan de aanspreektitel 'Mevrouw'. De enige die koningin Beatrix afgelopen zomer nog aansprak met'mevrouw' was de SP-mislukkeling Lazrak, die zijn advies aanbod met de woorden "Majesteit, geachte mevrouw."

Ondertekening

Niet alleen bij de aanspreektitel, maar ook bij de ondertekening van zijn advies was Lazrak een merkwaardig buitenbeentje. Niets van de gebruikelijke hoffelijkheden. Abrupt werd het advies afgebroken met 'De fractievoorzitter, Groep Lazrak'.

De ondertekening door de overige fractievoorzitters was afgelopen zomer opvallend eensluidend. De meest gebezigde formule die nu gangbaar is op het Noordeinde is: "Met gevoelens van de meeste hoogachting" (CDA, WD, D66, GroenLinks, LPF, Nawijn en Wilders). Dicht bij deze afsluitende beleefdheid komen de daarvan een tikkeltje afwijkende slotzinnen van PvdA en SGP: "Met gevoelens van hoge achting." De afwijkendste afkondigingen kwamen van André Rouvoet, die ondertekende met "verschuldigde eerbied", en van SP-man Marijnissen, die het houdt op het zakelijke "Hoogachtend."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen