Europees Parlement · Afvalbeleid

In de lidstaten van de Europese Unie moet meer gedaan worden aan preventie, gescheiden inzameling en recycling van afval. Dit is kort gezegd de richting die het Europees Parlement heeft gekozen bij de herziening van het Europese afvalbeleid. Europarlementariër Hans Blokland heeft als rapporteur op dit onderv/erp een belangrijke rol gespeeld en de totstandkoming van dit beleid beïnvloed.

In de Europese Unie hebben we al meer dan 30 jaar een afvalbeleid. Dat beleid is er gekomen omdat destijds de problemen rondom afval steeds meer zichtbaar werden. Het milieu en daardoor onze gezondheid werden bedreigd door alle schadelijke gevolgen van het ongecontroleerd dumpen van afval. Het belangrijkste doel van het afvalbeleid is daarom altijd de bescherming van het milieu geweest. In de afgelopen 30 jaar is er heel veel bereikt. Veel schadelijke stoffen verdwenen uit producten en uiteindelijk dus ook uit het afval. Er werden milieuvriendelijker verwerkingsmethoden voor afval ontwikkeld. In EU-verband is er wetgeving gekomen voor het exporteren, storten en verbranden van afval. Daarnaast is er wetgeving gekomen voor specifieke afvalstromen, zoals voor afgedankte batterijen, verpakkingen, auto's en elektrische apparaten.

Afvalproblemen

De praktijk leert echter dat het niet eenvoudig is om wetgeving te maken voor 27 lidstaten. Laat staan om ervoor te zorgen dat deze wetgeving geïmplementeerd, gecontroleerd en natuurlijk gehandhaafd wordt. Er zijn zoveel verschillende afvalstromen en verschillende verwerkingsmethoden per lidstaat.We zijn er nog niet. Er is nog een aantal barrières te overwinnen. De afvalproductie neemt nog steeds toe: elke inwoner in de EU produceert gemiddeld 500 kg. afval per jaar. Er wordt te weinig afval hergebruikt en gerecycleerd. Er zijn grote verschillen tussen de lidstaten waardoor er veel ongewenste afvaltransporten ontstaan. Er zijn veel juridische procedures over de interpretatie van de huidige wetgeving.Ten slotte schort het nogal eens aan de handhaving van de wetgeving. Het schandaal van het schip de Probo Koala, dat een tiental levens heeft gekost, staat ons nog vers in het geheugen.

Afvaloplossingen

Om bovenstaande redenen heeft de Europese Commissie twee voorstellen gepresenteerd: een meerjarenprogramma (afvalstrategie) en een kaderwet (in Europa noemt men dat kaderrichtlijn). Daarin zijn de algemene regels voor afval vastgelegd.Voor de afvalstrategie is Hans Blokland rapporteur.Voordat hij zijn rapport schreef, heeft hij veel mensen uit de afvalsector gesproken. Ook ging er veel studiewerk aan vooraf. Het resultaat mocht er zijn. Het rapport is besproken in de milieucommissie en vervolgens unaniem aangenomen. In februari heeft de plenaire vergadering over het rapport gedebatteerd en gestemd. Het rapport is met grote meerderheid aangenomen: 662 stemmen voor, 17 tegen en 3 onthoudingen.

Wat betekent dit allemaal voor het toekomstige afvalbeleid? Ten eerste zijn in het rapport de uitgangspunten duidelijk geformuleerd. Deze gaan in het kort over: • Milieubescherming • De vervuiler betaalt • Afvalverwerking dichtbij • Voorzorg • Elke lidstaat verwerkt in principe zijneigen afval.

Daarnaast is ervoor gekozen om de wetgeving te verduidelijken. Er wordt namelijk al jaren gediscussieerd over de definitie van afval. Dit is niet slechts een theoretisch probleem. Als iets geen afval is, valt het namelijk niet onder de strenge regels van de afvalwetgeving. Voor een aantal zaken is het ook niet nodig om de strenge afvalregels te laten gelden. Zo hoeft groenafval dat tot compost is verwerkt geen afval te heten.Aluminiumresten die bij de productie over blijven, kunnen direct weer gebruikt worden voor nieuwe productie. Dat is dus ook geen afval. Zo is er nog een aantal voorbeelden te noemen. Het is vooral belangrijk om duidelijkheid te creëren en de milieubescherming in het oog te houden.

Is afvalverbrandlng de oplossing?

In het Europees parlement is er vooral fel gediscussieerd over afvalverbrandlng. De teneur van de discussie is lange tijd geweest dat afval of gestort of verbrand moet worden. Onder andere door de voorstellen van Hans Blokland is dit behoorlijk genuanceerd.Ten eerste kunnen we veel meer doen om afval te voorkomen.Voor de behandeling van afval is besloten een voorkeursvolgorde te hanteren. Dit houdt in dat eerst gekeken wordt of afval hergebruikt kan worden. Als dat niet het geval is, dan komt recycling of nuttige toepassing aan de orde. Als laatste opties kan er gekozen worden voor verbranding of storten. Het is de eerste keer dat er expliciet wordt gekozen voor deze zogenaamde afvalhiërarchie. In Nederland bestaat dit al min of meer, maar wordt dat de ladder van (toenmalig tweede kamerlid) Lansink genoemd.

In veel lidstaten wordt er nog erg veel afval gestort. Om dit te voorkomen heeft Hans Blokland voorgesteld gefaseerd een stortverbod in te voeren voor herbruikbaar en verbrandbaar afval. Dit voorstel is door het Europees Parlement overgenomen.Vervolgens heeft Hans Blokland voorgesteld om voor verbranding te eisen, dat er voldaan wordt aan strenge normen voor de emissies evenals hoogwaardige energieterugwinning. Dit voorstel heeft het niet gehaald. Er is zelfs geprobeerd om afvalverbranding als een soort nuttige toepassing aan te merken. Dit voorstel heeft het gelukkig ook niet gehaald. Deze discussie zal later nog terug komen.Wat de Nederlandse delegatie van de IND/DEM groep betreft wordt echte recycling bevorderd en wordt er alleen afval verbrand als er geen milieuvriendelijker opties zijn.

Wouter Boonzaaijer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen