Uitslag Provinciale Statenverkiezingen

'CU groeit, SGP handhaaft zich', kopte het Reformatorisch Dagblad de dag na de Provinciale Statenverkiezingen. Deze kop geeft kernachtig weer hoe de verkiezingen voor de SGP zijn uitgepakt. Maar er is meer over de verkiezingsuitslag te vertellen. In deze bijdrage een korte analyse.

Opkomst

Op 7 maart jl. zijn de Provinciale Statenverkiezingen gehouden. De opkomst was laag. Minder dan de helft van de kiesgerechtigde burgers heeft de moeite genomen zijn of haar stem uit te brengen. Het opkomstpercentage v\/as met 46% nog weer iets lager dan de verkiezingen voor de Provinciale Staten in 2003 toen 48% de gang naar het stembureau maakte.Van een algehele desinteresse in de politiek kunnen we in ons land niet spreken. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006 was de opkomst nog ongeveer 80%. Het lijkt erop dat veel mensen het takenpakket van de provincie niet interessant of belangrijk genoeg vinden.

De SGP heeft de afgelopen periode geprobeerd duidelijk te maken waarom het belangrijk is te gaan stemmen. Het vorige kabinet heeft besloten het aantal statenleden in Nederland te verkleinen van 764 naar 564. Deze forse inkrimping heeft voor alle partijen gevolgen, maar in het bijzonder voor de kleinere partijen en dus ook voor de SGP Daarbij komt dat de statenleden de Eerste Kamer kiezen. De provinciale statenverkiezingen zijn dus dubbel belangrijk. Zowel de samenstelling van de Provinciale Staten als die van de Eerste Kamer wordt bepaald door uw stem. Ook als u niet heeft gestemd, heeft u de samenstelling van de Provinciale Staten en de Eerste Kamer beïnvloed. Indirect heeft u daardoor de niet-christelijke politieke partijen in de kaart gespeeld.

Statenleden

Bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2003 zijn 21 SGP-statenleden gekozen. Twee van hen stonden op een gecombineerde lijst ChristenUnie/SGR Dit was het geval in Friesland en Noord-Brabant. Dit keer leek het de ChristenUnie in Friesland beter zonder de SGP deel te nemen aan de verkiezingen. Omdat de SGP op eigen kracht geen zetel kan halen, is de partij niet met een eigen lijst uitgekomen. Daardoor was het in Friesland niet mogelijk op de SGP te stemmen. In Noord-Brabant was nog wel sprake van een gecombineerde lijst. De afgelopen periode was de SGP'er Luteijn lijsttrekker. Nu was volgens afspraak de ChristenUnie aan de beurt om de lijsttrekker te leveren. In Noord-Holland kwamen de ChristenUnie en de SGP ook uit met een gecombineerde lijst, maar daar staat de SGP'er pas op de derde plaats. Evenals in Friesland was het ook in Groningen en Limburg niet mogelijk op de SGP te stemmen. In onderstaande tabel is het aantal statenleden in 2003 en 2007 opgenomen. In de ta­ bel is ook een kolom opgenomen waarin te lezen is hoeveel statenleden de SGP zou halen als in 2003 de verkleining van de staten al zou zijn doorgevoerd. Dit is nodig om een eerlijke vergelijking te maken.

Vergelijking van de cijfers laat zien dat de SGP door de verkleining van de Provinciale Staten 7 statenleden heeft verloren. De vermindering van het aantal statenleden pakt voor de SGP relatief ongunstig uit: het aantal statenleden vermindert met 26% (van 764 naar 564), maar het aantal SGP-statenleden met 33% (van 21 naar 14).Wanneer we de verkleining van de staten buiten beschouwing laten, blijkt dat de SGP wat het aantal statenleden betreft stabiel is gebleven op 14. In Zuid-Holland moest de SGP helaas een restzetel inleveren, in Overijssel kon de SGP door een horizontale lijstverbinding met de ChristenUnie een extra zetel behalen.

Provinciaal beeld

In de provincies waar de SGP met een eigen lijst uitkwam, hebben helaas minder mensen op de partij gestemd dan vier jaar geleden. In 2003 kreeg de SGP bijna 144.000 stemmen, in 2007 waren dat er bijna 135.000. Een verlies van 9000 stemmen: ongeveer 6%. Over de mogelijke oorzaken van het verlies willen we twee dingen noemen. Allereerst is het aannemelijk dat de ChristenUnie aantrekkingskracht heeft uitgeoefend. Het profiel van de partij en de deelname aan de regering kunnen voor SGPers redenen zijn geweest om op de ChristenUnie te stemmen. Daarnaast is het reëel om te veronderstellen dat ook SGP'ers zijn thuisgebleven. De opkomst ligt onder de 50%. Ruim de helft van de kiesgerechtigde burgers is niet naar de stembus gegaan. Daaronder zullen helaas ook SGP-ers zijn geweest.

In één provincie behaalde de SGP meer stemmen dan in 2003: in Flevoland. Een prachtig resultaat van 12% v^'inst. In alle overige provincies verloor de SGP stemmen. Het meest in Zuid-Holland: 9%. In Utrecht en Gelderland was het verlies respectievelijk 8 en 6%. In Drenthe, Overijssel en Zeeland verloor de partij 3%. In tabel 2 zijn de absolute en relatieve stemmenmutaties v^reergegeven.

Gemeentelijk beeld

In 218 gemeenten v^as het bij de Provinciale Statenverkiezingen mogelijk op een SGP-lijst te stemmen. In 44 gemeenten won de SGP stemmen, in 6 gemeenten bleef het aantal stemmen gelijk en in 168 gemeenten verloor de partij in meerdere of mindere mate. In de winstgemeenten zijn ruim 1200 stemmen gewonnen. In de verliesgemeenten ruim 10.000 stemmen verloren. Per saldo een stemmenverlies van bijna 9000. In tabel 3 en 4 is de top 10 van de winst- respectievelijk verliesgemeenten opgenomen.

Wanneer we naar het procentuele verlies kijken, komen andere gemeenten in beeld. Het meeste verlies is achtereenvolgens in plaatsen waar de SGP ook aan de gemeenteraadsverkiezingen deelneemt geleden in: IJsselstein (34%), Strijen (30%), Heerde (29%), Montfoort (29%), Vianen (26%), Harderwijk (22%), Wageningen (21%), Delft (20%), Schoonhoven (19%) en Nieuwerkerk aan den IJssel (18%). De meeste procentuele winst behaalde de SGP in Urk (21%), Renswoude (14%), Woudenberg (6%), Twenterand (5%), Dirksland (4%), Rhenen (4%), Kapelle (3%), Zwartewaterland (3%),

Geldermalsen (3%) en Meerijnen (2%). Dit lijstje verschilt nauwelijks van de gemeenten waar de partij in absolute aantallen de meeste stemmen won.

Eerste Kamer

Uit deze korte analyse blijkt dat de SGP een paar duizend stemmen heeft verloren ten opzichte van de vorige Provinciale Statenverkiezingen, hoewel het aantal statenleden gecorrigeerd voor de verkleining van de staten gelijk is gebleven. De statenleden kiezen de Eerste KamerVoor de SGP zijn de statenverkiezingen daarom dubbel belangrijk. Behoudt de partij haar twee senatoren? De SGP verloor een statenzetel in Zuid-Holland en won er één in Overijssel. Het verlies in Zuid-Holland telt zwaar, omdat deze provincie veel inwoners heeft. Hoe meer inwoners een provincie heeft, hoe groter de waarde van de stem van de statenleden. De stem van één statenlid in Zuid-Holland telt bijvoorbeeld ongeveer even zwaar als de stemmen van zes statenleden in Zeeland. De verwachting op dit moment is dat wanneer de christelijke partijen weer een lijstverbinding met elkaar aangaan de SGP haar tweede zetel in de Eerste Kamer behoudt. Samen hebben het CDA, de ChristenUnie en de SGP waarschijnlijk 27 zetels te verdelen. Het CDA krijgt er dan 21, de ChristenUnie 4 en de SGP 2.

J.W. van Berkum

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen