Europees Parlement · Kasparov-Poetin

Als de Kuszhche. autoriteiten akkoord gaan met de 'echttieid' van het vliegticket van Carri Kasparov (1963), maakt liet boegbeeld van de Russische oppositie zijn opv^achting in Straatsburg tijdens de meizitting van het Europees Parlement. Kasparov zal warm worden onthaald. "We willen onze steun uitspreken voor de democratische oppositie in Rusland", meldde voorzitter van de Rusland-delegatie R/o Oomen (CDA).

Oud-wereldkampioen schaken Garri Kimowitsj Kasparov is van Joods-Armeense komaf. Hij groeide op in Bakoe, de hoofdstad van de vroegere Sov^jetrepubiiek Azerbeidzjan aan de Kaspische Zee. Russisch is Kasparovs moedertaal. Als vijfjarige leerde hij schaken.Twaalf jaar later heette hij al grootmeester In 1985 ontnam Garri Kasparov Anatoli Karpov de v\rereldtitel schaken. Na de officiële beëindiging van zijn schaakcarrière engageerde Kasparov zich sterker in de Russische politiek.Thans figureert hij als voorzitter van het "Comité 2008: Vrije Verkiezingen".Tegelijk is Kasparov de motor van de nogal heterogene oppositiecoalitie "Droegaja Rossija" ("Het andere Rusland"). Haar centrale doelstelling is om volgend jaar de overwinning van een presidentskandidaat uit het kamp van Poetin te verhinderen.

Presentator

"Het andere Rusland" heeft vooralsnog geen kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2008 naar voren geschoven. Commentaar van Kasparov: "Over de mogelijke nominatie van een kandidaat willen wij een open en transparante discussie voeren. Hoe anders handelen de Kremlinpartijen! Daar vallen de besluiten achter gesloten deuren." Intussen hoopt Kasparov op nieuwe medestanders uit het kamp van de liberale Jabloko-partij of zelfs de communisten."Ik denk dat onze presidentskandidaat eerder links georiënteerd zal zijn. En ik vat mijn rol in deze coalitie vooral op als die van presentator, die met alle stromingen contact houdt."

Als potentiële opvolgers van president Poetin circuleren veelal de namen van beide eerste vice-premiers Dmitri Medvedev en Sergej Ivanov. Kasparov waagt zich niet aan deze eigentijdse vorm van kremlinologie.Wat hij wel weet, is dat de Russische regering "ons een illusoire stabiliteit voorspiegelt". Zeker, onder Poetins bewind was er enige materiële vooruitgang, maar dat is alweer een aantal jaren geleden. "Vandaag beschouwen veel Russen hun situatie niet meer zo rooskleurig." Hoe verhoudt zich dat echter met de benijdenswaardige populariteit die het staatshoofd blijkens opiniepeilingen nog altijd bezit? Kasparov zegt ronduit geen fiducie te hebben in deze enquêtes. "Wanneer de burgers zich moeten uitspreken over economische en sociale thema's, klinken de resultaten allesbehalve opbeurend voor de regering."

Ondernemingshoofd

Stel dat president Poetin voorjaar 2008 inderdaad aftreedt, is hij dan nog altijd een dictator in de ogen van Kasparov? Want zo heeft de laatste de eerste immers genoemd. Kasparov zwakt zijn beschuldiging ietwat af: "Het is in zekere zin een zachte vorm van dictatuur Poetin is meer het hoofd van een machtige onderneming. En hij concentreert zich in eerste instantie op de vermeerdering van de invloed en rijkdom van de aandeelhouders van deze onderneming. Die aandeelhouders vormen overigens een gering segment van de Russische samenleving." Wat gelooft Kasparov trouwens van de speculaties dat Poetin na diens terugtreding als Russisch staatshoofd de leiding overneemt van energiereus Gazprom? "In Rusland ligt de eigenlijke macht bij de president. De nieuwe president zal, voor zover hij het vigerende systeem van allesbeheersende machtsconcentratie in het Kremlin niet wil wijzigen, Poetin nauwelijks als Gazpromchef tolereren."

Communisten incluis

Tot de oppositiecoalitie "Het andere Rusland" behoort ook de partij van de activist Eduard Limonov. Deze groepering noemt zich nationaal-bolsjevistische partij. In westerse oren bepaald geen aanbeveling. Kent Kasparov zelf geen problemen met deze extreme partij en haar afstotende naam? "Dat klopt! De naam is verschrikkelijk. En de symbolen waarmee de partij zich tooit, dragen evenmin mijn goedkeuring weg. De acties van de partij van Limonov zijn echter bepaald niet louter afschrikwekkend. Zo zit een aantal van haar vertegenwoordigers vast, omdat zij echte vrije verkiezingen eisen, omdat ze voor sociale gerechtigheid of een beter gezondheidssysteem strijden. Deze partij heeft zich de afgelopen jaren van extreme posities in de richting van midden-links of wellicht radicaal-links ontwikkeld. Een dergelijke ontwikkeling kun je evengoed traceren bij enige prominente westerse politici." De bundeling van de verschillende oppositiestromingen in de Russische Federatie heeft al met al absolute politieke prioriteit voor Garri Kasparov. Dit streven sluit zelfs de communisten in! En dat moet deels lukken, oppert het schaakgenie vol optimisme.Toegegeven, onder leiding van Zjoeganov coöpereert de communistische partij voorlopig nog liever met het Kremlin. "Maar als het ons lukt een presidentskandidaat te nomineren die het respect krijgt van het linkse partijenspectrum, zal ook Zjoeganov deelname aan onze alliantie niet langer kunnen verhinderen."

Noord

Vorig jaar oktober stierf de vooraanstaande Russische journaliste Anna Politkovskaja onder moordenaarshanden. Ook Politkovskaja bezocht het Europees Parlement om steun te krijgen voor haar volstrekt ongelijke strijd tegen het gewelddadige Tsjetsjenië-beleid van het Kremlin. Haar doordringende blik is mij bijgebleven.

Tot op heden is de moord op Anna Politkovskaja onopgehelderd gebleven. Geen verrassing voor Garri Kasparov: "Anna Politkovskaja heeft onze oppositiecoalitie actief gesteund. Ze hield een speech op onze eerste conferentie vorig jaar juli. Zij kritiseerde eveneens de liberale politici die argumenteerden dat zij niet tot een coalitie met radicaallinkse krachten konden toetreden. Het verrast mij niet dat de moordenaars van Anna Politkovskaja niet gevonden zijn. Dat zal zeker niet gebeuren zolang Poetin aan de macht is. Ik weet niet zeker welke groep achter deze moord steekt, maar ik ben ervan overtuigd dat er duidelijke sporen naar krachten in de machtscirkel rond Poetin leiden."

Bodyguards

Oppositie voeren in Poetins Rusland is bepaald geen sinecure. Garri Kasparov heeft daar persoonlijk weet van. Niet alleen hijzelf, maar evengoed zijn familieleden staan onder bescherming van bodyguards.

"Ja, maar alleen in Rusland", licht hij toe. "Ik betaal die uit eigen portemonnee. Voor ik politiek actief werd, had ik in elk geval geen lijfwachten nodig." Eens kijken of Kasparov zonder kan in Straatsburg.

Bas Belder, lid EP voor eurofractie ChristenUnie-SGP

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen