Jongeren · Democratie in 3e wereld

Sinds 2004 nemen de SGP-jongeren deel aan hetYouth Institute for Multiparty Democracy (YIMD), de 'jongerenafdeling' van het Netherlands Institute for Multiparty Democracy (NIMD). HetYIMD wil het proces van democratisering in jonge democratieën in Afrika, Latijns Amerika en Zuid-Aziê aanmoedigen door het steunen van politieke partijen, en richt zich daarbij vooral op jongerenparticipatie in deze landen. Door deel te nemen aan dit initiatief wordt vorm gegeven aan wat in de paragraaf over ontwikkelingssamenwerking van het Politiek Programma van de SGP-jongeren "het stimuleren van goed bestuur en een integere overheid" wordt genoemd. In dit artikel gaan we in op de bijdrage die de SGP-jongeren willen leveren aan de stimulering van democratisering in ontwikkelingslanden en hoe dit zich verhoudt tot het huidige kabinetsbeleid.

Goed bestuur

Binnen de wereld van ontwikkelingssamenwerking lijkt de term 'goed bestuur' minder aandacht te krijgen dan ongeveer acht jaar geleden. De toenmalige minister voor ontwikkelingssamenwerking, Eveline Herfkens, introduceerde 'kwaliteit van openbaar bestuur' als één van de criteria voor het aangaan van een structurele ontwikkelingsrelatie met een land. Goed bestuur werd zo een voorwaarde om voor ontwikkelingshulp in aanmerking te komen. Het standpunt dat armoedebestrijding, economische groei en duurzame menselijke ontwikkeling baat hebben bij goed werkende politieke instellingen, regels en processen, wordt echter nog steeds breed gedragen. Er kan ook kritiek worden geuit op een benadering waarin economische hulp afhankelijk wordt gemaakt van goed bestuur. Het ontbreken van een integere overheid is vaak juist een belangrijk onderdeel van het armoedeprobleem in ontwikkelingslanden.

Binnen de wereld van ontwikkelingssamenwerking lijkt de term 'goed bestuur' minder aandacht te krijgen dan ongeveer acht jaar geleden. De toenmalige minister voor ontwikkelingssamenwerking, Eveline Herfkens, introduceerde 'kwaliteit van openbaar bestuur' als één van de criteria voor het aangaan van een structurele ontwikkelingsrelatie met een land. Goed bestuur werd zo een voorwaarde om voor ontwikkelingshulp in aanmerking te komen. Het standpunt dat armoedebestrijding, economische groei en duurzame menselijke ontwikkeling baat hebben bij goed werkende politieke instellingen, regels en processen, wordt echter nog steeds breed gedragen. Er kan ook kritiek worden geuit op een benadering waarin economische hulp afhankelijk wordt gemaakt van goed bestuur. Het ontbreken van een integere overheid is vaak juist een belangrijk onderdeel van het armoedeprobleem in ontwikkelingslanden.

Democratie nodig?

Bij 'goed bestuur' gaat het - impliciet dan wel expliciet - vaak om democratisch bestuur. Democratie wordt breed gezien als de bestuursvorm met de beste garantie voor rechtvaardige besluitvorming, die bijdraagt aan het vreedzaam oplossen van interne conflicten en aan voorwaarden voor maatschappelijke en economische ontwikkeling. Maar de realiteit van de relatie tussen democratie en ontwikkeling blijkt weerbarstig. Het sinds 1957'democratische' Kenya, één van de landen waar het YIMD op focust, staat op de Human Development Index voor 2006 op een schokkende 152ste plaats (uit 177 landen), na onder andere Cuba (50), China (81) en Syrië (107). De Human Development Index is een index van menselijke ontwikkeling van de Verenigde Naties en meet voornamelijk armoede, analfabetisme, onderwijs en levensver­ wachting in een bepaald land of gebied. Terwijl daarnaast de succesverhalen bestaan die zich hebben afgespeeld in landen met een autoritair regime, met als duidelijkste voorbeeld China. Hieruit blijkt dat de door ons als standaardregeringsvorm aangeprezen democratie in een aantal landen niet genoeg bereikt voor de bevolking.

Democratie een zegen

Toch betekent dit niet dat we democratie in de derde wereld maar overboord moeten gooien.Als SGP-jongeren willen we geen autoritaire heerschappij of een totalitair systeem, maar een beteugelde overheidsmacht.We beschouwen de democratische rechtsstaat hierbij als middel, waarbij de theocratische verbinding met de inhoudelijke eisen van de wet van God een onwrikbare grondslag voor recht en moraal bieden.

In een democratie zijn politici vaker geneigd het nationale in plaats van het eigen belang na te streven. Bij verkiezingen kunnen zij hierop immers worden afgerekend. De bij een democratie behorende vrije toegang tot informatie en het vrije publieke debat zijn essentieel voor de kwaliteit en menselijkheid van het overheidsbeleid, voor innovatie en voor het aan de kaak stellen van corruptie. Dankzij democratie kunnen interne en externe conflicten met woorden in plaats van met wapens worden uitgevochten. Niet voor niets waren er slechts 8 democratieën onder de 49 arme landen, die tijdens de jaren '90 door een burgeroorlog werden verscheurd. Ook voor internationale stabiliteit is democratie een zegen: democratieën vallen elkaar zelden aan.

Millenniumdoeistellingen

Bij het huidige kabinet lijkt de aandacht voor de rol van een integere overheid veel minder aanwezig. Binnen het regeerakkoord hebben vooral de millenniumdoelstellingen (MDG's) een centra­ le plaats. Nederland heeft deze doelstellingen samen met 188 andere landen in 2000 ondertekend. Samen zet men zich in om armoede en honger, ongelijkheid tussen man en vrouw, milieuverontreiniging en HIV/AIDS terug te dringen en in te zetten op verbetering van de toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en schoon water. Opvallend genoeg is binnen deze doelstellingen geen concrete aandacht voor het stimuleren van democratisering in ontwikkelingslanden. De SGP-jongeren vinden dat het gevaar dreigt dat bij de inzet van technische middelen en geld voorbij wordt gegaan aan de historische en maatschappelijke (politieke, culturele, economische en sociale) wortels van het armoedeprobleem. Een strategie die zich richt op de directe bestrijding van de armoede en niet op haar oorzaken, leidt tot niets.

SGP-jongeren en democratie

"Maar kunnen we het typisch westerse fenomeen democratie wel van buitenaf bevorderen? " vragen velen zich met Irak in hun achterhoofd af. Democratie is echter niet per definitie een westers verschijnsel. In bijna alle landen vinden wij tradities van publieke besluitvorming en hier kan Nederland met een democratiseringsbeleid op aanhaken. De SGP-jongeren proberen door hun deelname aan het YIMD vraaggestuurde hulp te bieden aan politieke partijen in jonge democratieën.We richten onze aandacht daarbij op politieke jongerenorganisaties. Op deze manier hopen we een duurzame bijdrage te leveren aan democratische politiek en maatschappelijke ontwikkeling.

De rol van SGP-jongeren en YIMD is op wereldschaal klein te noemen, maar we hopen hierbij op het vlindereffect. Dit is de mogelijkheid (weliswaar met een kleine kans) dat de vleugelslag van een vlinder de basis vormt van iets dat uitgroeit tot een "orkaan". We roepen de regering op om in het vraagstuk rond armoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerking de historische en maatschappelijke wortels van landen waar hulp geboden wordt niet uit het oog te verliezen.

Janske van Aalsburg,

lid commissie Internationaal

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen