Europees Parlement · Geen woorden maar daden

Aangespoelde boten met vluchtelingen op de Canariscbe eilanden. We hebben er vorig jaar veel over gehoord. Zoveel mensen die alles achter zich laten om een nieuw bestaan in Europa op te bouwen. Zoveel verhalen van mensen die teleurgesteld waren omdat ze op ons welvarende continent niet vonden wat ze zochten. Het waren beelden en verhalen die indruk maakten.

Het was daarna langdurig stil. De winter is niet de meest geschikte tijd om de oversteek van Afrika naar Europa te wagen. Met het aanbreken van het voorjaar kwamen de eerste bootvluchtelingen weer in beeld. De politieke beloften van vorig jaar juni waren nog niet omgezet in effectief beleid. Na de eerste boten die aankwamen op de Canarische eilanden, bleken er ook vluchtelingen te zijn verdronken in de Middellandse Zee. Rond het eiland Malta voer dagenlang een schip met drenkelingen. Malta wenste ze niet. En ook andere landen weigerden opvang. Opnieuw bleek dat Europa zich geen raad wist met deze immigranten.

Loze beloften

Het was weer een jaar waarin politieke beloften werden gedaan om een einde te maken aan deze mensonterende toestanden. De Europese Commissie en de Spaanse regering beloofden dat het dit jaar niet zo zou mogen gaan als voorgaande jaren. Maar nu beloften niet omgezet worden in maatregelen, staat het vraagstuk van illegale immigratie weer prominent op de agenda.

Commissaris Frattini presenteerde onlangs een pakket maatregelen om illegale immigratie te beperken. Het meest opvallende in zijn voorstellen was dat hij bedrijven waar illegalen werken wil straffen. Daarnaast wil hij Europabreed werken aan een beleid om legale immigratie mogelijk te maken. Deze voorstellen zijn een waardevolle aanvulling op de huidige maatregelen om een einde te maken aan de mensonterende toestanden rond illegaal verblijvende vreemdelingen.

Illegale arbeid aanpakken

De huidige maatregelen zijn vooral gericht op de bestrijding van illegale immigratie door het inzetten van extra grensbewaking en de opvang van illegale vreemdelingen. Deze maatregelen zijn een direct gevolg van de aankomst van immigranten. Ze blijken echter onvoldoende om de toestroom te beperken. Daarom moeten we de vraag naar illegale arbeid doeltreffend bestrijden. De immigranten komen hier omdat er aanbod is van werk. Juist de bestrijding van de bron van illegale immigratie, illegale arbeid, moet effectief worden aangepakt. Wij hebben in het Europees Parlement tijdens het debat met commissaris Frattini gepleit voor een beter gecoördineerd beleid.

Wel zijn er de nodige kanttekeningen te plaatsen bij het pakket voorstellen. In de eerste plaats gaat de Europese Commissie niet over het instellen van strafmaatregelen. Deze maatregelen vallen onder de bevoegdheid van de ministers van justitie. De voorgestelde straffen zouden moeten bestaan uit het stopzetten van subsidies of het uitsluiten van deelname aan aanbestedingen van overheidsinstellingen. Op zichzelf zijn dat prima maatregelen. Maar het is de taak van de lidstaten om deze sancties op te leggen. Niet de taak van Brussel.

Een tweede kanttekening kan gemaakt worden over de doeltreffendheid van de maatregelen. Worden wel de juiste bedrijven ertoe aangezet een einde te maken aan illegale arbeid? Uit onderzoek is bekend dat bedrijven die werkzaam zijn op het terrein van de bouw, land- en tuinbouw gebruik maken van illegale arbeiders. Grote ondernemingen en dienstverlenende bedrijven maken veel minder gebruik van illegale arbeid. Controles en inspecties zorgen ervoor dat arbeid gereguleerd en volgens de regels plaatsvindt. De vraag is dan ook of de voorgestelde sancties doel treffen.Veel kleine ondernemingen werken niet voor de overheid of kennen geen subsidieregeling. En daarmee vervalt de mogelijkheid van de voorgestelde straf We kennen in Nederland een systeem van boetes om illegale arbeid te ontmoedigen, maar niet alle lidstaten kennen een doeltreffend en te handhaven systeem. Een betere afstemming tussen de lidstaten om te komen tot een harde aanpak van illegale arbeid is wenselijk.

Blue card

Ten slotte komt de Commissaris in zijn pakket met een voorstel om immigratie op een legale manier te regelen. Een soort Europees immigratiebeleid dus. Kort samengevat stelt de Europese Commissie voor om een tijdelijke werk- en verblijfsvergunning af te geven waarmee men toegang heeft tot de Europese Unie. Men wil dat vormgeven in een soort'blue card' systeem. Dat is een kopie van de 'green card' die men in de Verenigde Staten kent.

Nodige arbeidskrachten

Er zijn verschillende argumenten om dit systeem op te zetten. Door de vergrijzing van de bevolking in een aantal lidstaten bestaat er behoefte aan nieuwe arbeidskrachten die de ontstane gaten op de arbeidsmarkt kunnen opvullen. Daarnaast verwacht men dat door legale immigratie de toestroom van illegale immigranten beperkt wordt. Ook leeft het idee dat legale immigranten een deel van hun inkomen naar het land van herkomst sturen zodat men daarvan profiteert. Alle deze argumenten gaan maar voor een deel op.

Daarom zijn wij van mening dat een 'blue card' voor hoger opgeleide immigranten nog een goede onderbouwing nodig heeft. Dat de arbeidstekorten door vergrijzing met immigranten moeten worden opgelost is demografisch niet bewezen. Het is op die manier wel mogelijk om productie op hetzelfde peil te houden, maar noodzakelijk is dat niet. De verwachting dat door legale migratie de toestroom van illegale immigranten zal afnemen is een illusie. Er is alleen zeer kleinschalig mee gewerkt in het zuiden van Spanje met arbeiders vanuit Marokko. Die resultaten zijn niet zomaar op de hele Unie van toepassing.

Met deze voorstellen breekt een nieuwe periode aan van discussie in Parlement en Raad.Voordat de voorstellen daadwerkelijk omgezet worden in wetgeving zullen er nog wel heel wat bootjes de oversteek wagen. Het is daarom tegelijk de taak van de lidstaten om ook met de huidige middelen er alles aan te doen om te voorkomen dat er nog meer slachtoffers vallen.

drs.j. H. Boiten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen