Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Achtergrond · Waterschapsverkiezingen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Achtergrond · Waterschapsverkiezingen

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Zoals in de vorige Banier door de heer W. Kolijn in de rubriek Van de voorzitter ai is vermeld, zullen de verkiezingen voor de waterschappen D.V. in het najaar van 2008 of) een geheel andere leest zijn geschoeid. Een door het Hoofdbestuur ingestelde commissie zal hierover voor I december 2007 adviseren. In dit artikel wordt op de belangrijkste wijzigingen in de Waterschapswet ingegaan.

Aanleiding

Sinds de totstandkoming van de Waterschapswet in 1991 hebben zich belangrijke ontwikkelingen in het waterbeheer voorgedaan. Zo heeft het beleidsconcept integraal waterbeheer zijn intrede gedaan. Dit betekent dat het waterbeheer gericht is op alle aspecten van watersystemen in hun onderlinge samenhang. Daarnaast kenmerkt integraal waterbeheer zich door de externe samenhang met het beheer van de relevante omgeving van het watersysteem. Dit komt tot uitdrukking in de relaties met andere beleidsterreinen als natuur, milieu en ruimtelijke ordening. De afgelopen jaren heeft het waterbeheer tevens een sterke impuls gekregen door een aantal externe ontwikkelingen, zoals de inwerkingtreding van de Europese kaderrichtlijn water.AI deze ontwikkelingen hebben ook hun weerklank gevonden in de waterschapsorganisatie. Dit komt tot uiting in de vorming van zogenoemde all-in waterschappen (waarbij het kwantiteitsbeheer, de zorg voor de waterkering en het waterkwaliteitsbeheer in dezelfde hand zijn gelegd), maar vooral ook in de schaalvergroting van de waterschappen. Sinds I januari 2005 telt Nederland nog maar 26 all-in waterschappen.

Taken van het waterschap

De aan waterschappen opgedragen taken betreffen de zorg voor het watersysteem. Dat is de zorg voor de waterkering, voor de waterhuishouding (zowel kwantiteits- als kwaliteitsbeheer) en voor het zuiveren van aifvalwater Daarnaast kan de zorg voor een of meer andere waterstaatsaangelegenheden zijn opgedragen.Te denken is aan het wegen- en vaarwegbeheer en de muskusrattenbestrijding.

Bestuursomvang

In de huidige Waterschapswet is de omvang van het bestuur, in tegenstelling tot de Gemeentewet en de Provinciewet, niet vastgelegd. Het wordt uit oogpunt van uniformering, maar ook vanwege doelmatigheid en slagvaardigheid echter gewenst geacht de omvang van het bestuur te reguleren. In de nieuwe wet wordt daarom bepaald dat het waterschapsbestuur zal bestaan uit minimaal achttien en maximaal dertig leden. Een bestuur van maximaal dertig leden biedt voldoende ruimte om alle belangen voldoende vertegenwoordigd te laten zijn. Het vastleggen van het minimum aantal bestuursleden heeft tot doel te waarborgen dat er recht wordt gedaan aan de diversiteit van belangen in een waterschap.

Gekozen is voor vertegenwoordiging in het bestuur van de volgende categorieen:

• ingezetenen (zij vertegenwoordigen niet alleen het belang van de ingezetenen van het waterschap, maar ook het belang van de huiseigenaren en van de lozers van huishoudelijk afvalwater); • bedrijven (deze categorie dekt de belangen van de eigenaren van bedrijfspanden, plus de belangen van de lozers van bedrijfsafvalwater); • natuurterreineigenaren; • agrariërs en overige eigenaren ongebouwd.

De huidige categorie 'eigenaren gebouwd' vervalt dus als zelfstandige categorie in het bestuur Zij worden gerepresenteerd via de ingezetenen respectievelijk de bedrijven.

Een bestuurslid kan niet tevens lid zijn van Provinciale Staten. Dit vloeit voort uit de toezichthoudende rol van de provincie ten opzichte van het waterschap.

Geborgde zetels

Om te garanderen dat daadwerkelijk alle belangencategorieën vertegenwoordigd zijn, moet ook het aantal zetels dat binnen het bestuur wordt toegekend aan ieder van de specifieke categorieën (bedrijven, natuurterreineigenaren en agrariërs) worden vastgesteld. Op een totale bestuursomvang van minimaal achttien en maximaal dertig zetels zijn zeven tot negen zetels gereserveerd voor de specifieke categorieën gezamenlijk, waarbij iedere categorie minimaal één zetel toegewezen krijgt om vertegenwoordiging zeker te stellen. Indien het algemeen bestuur uit achttien leden bestaat, gaat het om maximaal acht zetels voor de specifieke

categorieën. De overige, niet geborgde zetels zijn voor de categorie ingezetenen. Met dit stelsel wordt verzekerd dat bij de taakuitoefening door het waterschap met alle onderscheiden taakbelangen, de algemene én de specifieke, rekening wordt gehouden.

Waar in het algemeen bestuur sprake is van zeven tot negen geborgde zetels, ligt het in de rede

ook iets te regelen voor participatie in het dagelijks bestuur. Eén lid van het dagelijks bestuur moet dan ook worden gekozen uit de bestuursleden die de specifieke categorieën vertegenwoordigen. Zo wordt zeker gesteld dat ten minste één van de leden van het dagelijks bestuur uit de specifieke categorieen afkomstig is.

Voor de categorie bedrijven zal de benoeming van kandidaten plaatsvinden door de Kamers van Koophandel en Fabrieken.Voor de nieuwe categorie natuurterreineigenaren zal het Bosschap belast worden met de benoeming van kandidaten. Het Bosschap is het bedrijfslichaam voor de bosbouw, het bosbeheer en de houtteelt.Voor de categorie agrariërs en overig ongebouwd ligt de situatie wat ingewikkelder De eigenaren in deze categorie zijn weliswaar georganiseerd in koepelorganisaties, maar de organisaties kunnen regionaal in representativiteit variëren. Daarom is er voor gekozen om de provincie de organisatie(s) te laten aanwijzen die de benoeming doet (doen).Te denken valt daarbij aan LTO Nederland, maar ook andere (regionale) organisaties kunnen in aanmerking komen.

Kiesstelsel ingezetenen

In het huidige kiesstelsel wordt uitgegaan van het personenstelsel. Het nieuwe stelsel sluit aan bij de systematiek van de Kieswet en gaat voor wat betreft de categorie ingezetenen uit van een lIjstenstelsel.Alle inwoners van het waterschapsgebied vanaf 18 jaar krijgen actief kiesrecht (Nederlanderschap is niet vereist). Organisaties die een gedeeld belang - of visie op het belang - bij de taakuitoefening van het waterschap hebben, kunnen een lijst indienen. Het belang bij de taakuitoefening wordt overigens breed uitgelegd. Het kan gaan om waterrecreatie, natuur, maar ook het werken en wonen in het gebied en de bescherming van het (gebouwde) eigendom.

Onderwerpen die de regeling van de gang van zaken bij de waterschapsverkiezingen betreffen, moeten nog bij algemene maatregel van bestuur worden uitgewerkt. De eisen die aan een lijst gesteld worden, zijn registratie van de aanduiding van de groepering en betaling van een waarborgsom.Verder moet sprake zijn van volledige rechtsbevoegdheid en dus het hebben van notarieel vastgelegde statuten. Publicatie van de aanduidingen van de lijsten moet zorgen voor herkenbaarheid voor de kiezer van de verschillende groeperingen.

In het wetgevingstraject is regelmatig gesproken over de vraag in hoeverre politieke partijen een belang bij het waterbeheer vertegenwoordigen en dus een lijst kunnen indienen. Ook in de Tweede Kamer is eerder de zorg geuit dat politieke partijen de boventoon zouden gaan voeren in het waterschapsbestuur. Het waterschap is en blijft immers een orgaan van functioneel bestuur. Politieke partijen kan echter deelname aan de verkiezingen niet worden ontzegd, gezien de brede uitleg die gegeven wordt aan het begrip 'belang bij de taakuitoefening'. De eisen die gesteld gaan worden aan registratie zullen in ieder geval voor de kiezer duidelijk moeten maken waar een groepering voor staat. Dat zal ook op dit punt leiden tot een grotere inzichtelijkheid ten opzichte van de huidige situatie, waar kandidaten vaak de steun hebben van een politieke partij, zonder dat dit expliciet zichtbaar hoeft te zijn.

Kiesdistricten

Hoewel het uit democratisch oogpunt de voorkeur geniet om de verkiezingen over het hele waterschapsgebied te laten uitstrekken, is als instrument voor de borging van de regionale belangen de mogelijkheid tot het instellen van kiesdistricten in stand gehouden en wettelijk verankerd. In de wet wordt de bevoegdheid tot het instellen van kiesdistricten bij de provincie gelegd. De verkiezingen binnen een kiesdistrict zijn zelfstandige verkiezingen, dat wil zeggen dat de kandidaatstelling, de stemming en de verdeling van de restzetels plaatsvindt per kiesdistrict. Het staat groeperingen uiteraard vrij in meer dan een kiesdistrict een lijst in te dienen. Echter, een kandidaat mag niet op meer dan een lijst voorkomen.Voor kandidaten blijft de ingezeteneneis voor het waterschapsgebied gelden. Om op de lijst voor een kiesdistrict te staan, is dus niet vereist dat men ingezetene van dat district is. De kiesdistricten hebben dus alleen betekenis voor de door verkiezingen te vervullen zetels. De zeven tot negen geborgde zetels worden niet over de kiesdistricten verdeeld.

Naar het zich laat aanzien zal weinig gebruik worden gemaakt van de mogelijkheid om kiesdistricten in te stellen.

Landelijke waterschapsverkiezingen

Er komt één gelijktijdige verkiezingsperiode met een voor het gehele land eenduidige methode van (schriftelijke) verkiezingen.Verwacht wordt dat het gelijktijdig organiseren van verkiezingen voor alle waterschappen de opkomst zal kunnen verhogen, en het daarmee de democratische legitimatie van het waterschapsbestuur zal kunnen vergroten. Eén landelijke periode biedt de mogelijkheid tot een gezamenlijke publiciteitscampagne waarmee meer aandacht voor de waterschapsverkiezingen kan worden gevraagd. De Unie van Waterschappen heeft het idee van een landelijke verkiezingsperiode omarmd en vooruitlopend op de inwerkingtreding van deze wet de voorbereiding daarvan voor de eerstvolgende verkiezingen al ter hand genomen. In de wet is in aansluiting op de huidige praktijk gekozen voor stemmen per brief als uitgangspunt. Sinds 1994 is op ruime schaal ervaring opgedaan met schriftelijke verkiezingen en is gebleken dat op deze wijze betrouwbare verkiezingen kunnen worden gehouden. In aanvulling op de schriftelijke verkiezingen kunnen waterschappen het stemmen per internet aanbieden. Dit is een nieuwe techniek, waarmee bij de verkiezingen in 2004 door het Hoogheemraadschap van Rijnland en het Waterschap de Dommel is geëxperimenteerd. De ervaringen zijn zeer positief. De kiezers hebben het systeem als gebruikersvriendelijk ervaren. Het internetstemmen voldeed aan de waarborgen die aan een verkiezing worden gesteld, zoals stemgeheim, integriteit, nauwkeurigheid, betrouwbaarheid, transparantie en controleerbaarheid. Het internetstemmen leidt bovendien tot een besparing op verwerkings- en portokosten voor de waterschappen.

De eerste landelijke waterschapsverkiezingen worden D.V in het najaar van 2008 gehouden, het moment waarop voor de meeste waterschappen de zittingstermijn (4 jaar) van het huidige bestuur verstrijkt. De nieuw gekozen leden van het algemeen bestuur van de waterschappen zullen D.V. op 8 januari 2009 worden geïnstalleerd.

Commissie

Zoals aan het begin van dit artikel al is vermeld, is door het Hoofdbestuur een commissie ingesteld om te adviseren over de waterschapsverkiezingen. De commissie bestaat uit (voormalige) waterschapsbestuurders. De heer Kolijn is voorzitter van de commissie en ook de algemeen secretaris maakt daarvan deel uit.

De commissie heeft als taak gekregen een gemotiveerd advies te geven over de vraag of de SGP onder eigen naam aan de waterschapsverkiezingen voor de categorie ingezetenen moet deelnemen en welke andere modaliteiten mogelijk en/of (meer) wenselijk zijn. De commissie moet zich ervan verzekeren dat het advies op voldoende draagvlak kan rekenen onder zittende waterschapsbestuurders die lid zijn van de SGP Het advies moet voor 1 december 2007 zijn uitgebracht. Gevraagd wordt geen acties te ondernemen die het werk van de commissie kunnen doorkruisen.

mr VA. Smit, algemeen secretaris

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 29 juni 2007

De Banier | 24 Pagina's

Achtergrond · Waterschapsverkiezingen

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 29 juni 2007

De Banier | 24 Pagina's