Europees Parlement · Stoomcursus politiek

Sop de vroege ochtend (04: 35uur) van 23 juni presenteerdehet Duitse voorzitterschapde resultaten van de Europese Raad. Over deze vergadering en haar nachtelijice climax is in de dagen en weken erna veelvuldig geschreven en gedebatteerd. Bij tv/ee van deze debatten, gevoerd in de constitutionele commissie van het Europees Parlement, wil ik in dit artikel stilstaan. Een kijkje achter de schermen in het Europees Parlement.

Het is goed om te weten dat het Europees Parlement, en zeker de constitutionele commissie, tot de grootste verdedigers van het grondwettelijk verdrag behoorden. Sinds het tweevoudige 'nee' tegen de grondwet in Frankrijk en Nederland heeft het EP in verschillende resoluties duidelijk gemaakt dat alleen de grondwet de oplossing biedt voor de beleidsuitdagingen waarvoor de Europese Unie zich geplaatst ziet. Met een dergelijk hoge inzet zou ieder akkoord dat minder ver gaat dan de grondwet onacceptabel moeten zijn.

Giftanden

Met dit decor als achtergrond legden we ons oor te luisteren bij de twee debatten in de constitutionele commissie. Op maandag 25 juni evalueerde deze commissie eerst intern de uitkomst van de Europese Raad. Het viel op dat de beschermheren en -vrouwen van het grondwettelijk verdrag alle moeite deden om de resultaten van de Raad in eigen voordeel te interpreteren. Uiteraard was er kritiek! Er werd wat meesmuilend gereageerd op de nachtelijke sessies van de Raad. Het feit dat het Handvest van de Grondrechten niet juridisch bindend wordt in de hele EU, werd massaal betreurd. De Britse premier Blair, die het Handvest buiten het eigen eiland wist te houden, kreeg de meeste kritiek van de leden van de constitutionele commissie. Zo zou hij zijn giftand in dit verdrag hebben gezet. Gezien het verdere verloop van dit debat deinsden de collega's zelf voor giftanden niet terug. Na alle verwijten aan het adres van de Raad werd het resultaat omarmd als een belangrijke stap voorwaarts. De grondwet verdween ondertussen geruisloos van tafel. Zelfs de meest trouwe verdedigers van het grondwettelijk verdrag verdedigden nu even trouw hun nieuwe politieke koers. Het blijkt opnieuw dat een zekere mate van elasticiteit politici soms erg goed uitkomt.

Politieke elasticiteit

De noodzaak van deze elasticiteit werd tijdens het tweede debat van de constitutionele commissie op 26 juni verpakt in de stoomcursus 'Hoe word ik een goed politicus? ' Die dag vergaderden de constitutionele experts van het Europees Parlement met eurocommissaris Wallström, die binnen de Europese Commissie verantwoordelijk is voor een goede communicatie met de burger.

De aanleiding voor deze stoomcursus vormde de vraag van een Britse collega. Hij vroeg zich vertwijfeld af hoe het mogelijk is dat de ene premier met een stalen gezicht beweert dat minstens 90 procent van de grondwet overeind is gebleven, terwijl de andere premier (Blair) met veel overtuiging stelt dat het nieuwe verdrag in grote mate ahvijkt van de verworpen grondwet. Hij kon deze verwarrende situatie niet langer aan het electoraat in zijn kiesdistrict in Noord-lerland uitleggen.Ten einde raad riep hij de hulp van commissaris Wallström in om het verlossende antwoord te vernemen.

Met een ernstig gezicht antwoordde Wallström dat dit nu politiek is. Een compromis moet nu eenmaal zo veelzijdig zijn dat iedereen het thuis kan uitleggen, zelfs al leidt dit tot een kakofonie van elkaar tegensprekende verklaringen. Daarnaast moet een politicus beschikken over voldoende elasticiteit om eerder betrokken stellingen met veel bravoure te verlaten. Dit betekent concreet dat het nieuwe verdrag tegelijkertijd vrijwel identiek is aan de grondwet en er in grote mate van verschilt.

Uitwerking akkoord

Binnen een dergelijk spectrum aan opinies is het goed om de juridische uitwerking van het akkoord van 23 juni af te wachten.Terecht merkte één van de leden van de constitutionele commissie op dat de uitwerking van het akkoord in de kleine lettertjes nog wel eens van groter belang kan zijn dan het gesloten akkoord zelf. De komende maanden zullen de juridische diensten van de diverse Europese Instellingen aan deze klus werken. Gedurende deze periode zal ook steeds duidelijker worden welk politiek oordeel over dit akkoord het

minste beroepdoet op de elasti-< ^'^^'^ '^^^ °^ politici.Naast tevredenheidover het verdwijnenvan overbodigegrondwettelijkesymboliek, zoals de vlag enhet volkslied, betreurenwij dat devaste voorzittervan de EuropeseRaad is gehandhaafden dat deEuropese minister

van Buitenlandse Zaken, met een eigen Europese diplomatieke dienst, uitsluitend een andere naam heeft gekregen. Ook deze inhoudelijke elementen refereren immers aan een statelijke dimensie van de Unie.

Aan het begin van de vergadering van de constitutionele commissie werd overigens nog een interessant voorstel gedaan. Een Poolse collega constateerde tevreden dat de naam 'grondwet' nu van tafel is. Hij concludeerde dat de constitutionele commissie daarom een andere naam moet krijgen. Als de grondwet van tafel is houdt het geen pas om als Europees Parlement een constitutionele (grondwettelijke) commissie in stand te houden. Het zurige gezicht van de voorzitter verraadde dat het afscheid van de grondwet niet echt van harte is gegaan. Wat extra elasticiteit zou de voorzitter sieren.Wellicht dat hij dan ook nog eens een 'echte politicus' wordt.

Dick jan Diepenbroek

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen