Oost-Europa · Globalisering

Al jaren organiseert de SGP zomerkampen in Oost-Europa. Ook deze zomer ging een groepje SGP'ers naar Bucsin (Roemenie). In een kamphuis in aanbouw hielden we bij temperaturen van ruim 35 graden een interessante conferentieweek over globalisering.

Namens de SGP vertrokken Willem de Wildt, Joost Veldman, Gertrude Brouwer, Jantien van der Spek en ondergetekende op 13 juli jl. richting Roemenië. Na een tussenstop in Boedapest, vlogen we naar de provinciehoofdstad Tirgu Mures. Doel van de reis was een conferentie over het thema 'Globalisering, Europese integratie enTranssylvanië'. Deze lezingencyclus stond in het teken van het recente toetreden van Roemenië tot de Europese Unie (EU) sinds januari 2007.Vanuit dit perspectief werd gekeken naar de situatie inTranssylvanië, een gebied in het noordwesten van Roemenië waar veel Hongaren wonen.

Minderheden

De toetreding van Roemenië tot de EU zal ook veel consequenties hebben voor dit gebied. Er worden subsidies verwacht voor uitbreiding van het industriële potentieel.Vanuit de EU wordt juist weer verwacht dat Roemenië nu werk gaat maken van de minderheidsrechten ter bescherming van de belangrijkste minderheden, de Hongaren en de zigeuners.

De organisatie van deze week lag bij de Roemeens-Hongaarse partij Romaniai Magyar Demokrata Szövetség (RMDSZ) waarop vrijwel alle etnische Hongaren stemmen. Samen met Christian Endeavour, een internationale, gereformeerde beweging binnen de Hongaars Gereformeerde Kerk, en de SGP was een interessant programma samengesteld. De deelnemers van deze week waren vooral afl< omstig van Tirgu Mures, Cluj en Reghin. De meeste van hen waren rond de 20-25 jaar en studeerden aan een van de universiteiten in zojuist genoemde steden. Desondanks waren er ook jongeren rond de 16-17 jaar en dertigers en veertigers die uit interesse kwamen.

Na aankomst vertrokken we richting Bucsin, een dorpje op 80 kilometer van Tirgu Mures. Hier, op 800 meter hoogte, aan het begin van de Oostelijke Karpaten, lag ons oord. Elektriciteit was er amper, water en gas niet. Dat betekende dus dat we gebruik moesten maken van een ouderwets houten wc-hokje. Wassen en 'douchen' kon in de koude

bergbeek, die naast het oord liep. Onderweg waren we al langs verschillende dorpjes gekomen waar zigeuners huisden. Een prachtig gezicht trouwens, al die kleurrijke kleding.Alleen jammer dat ze in de Oost-Europese maatschappij niet meetellen en buiten de samenleving zijn geplaatst.

Lezingen

De eerste lezing van de Nederlandse delegatie kwam op naam van Joost Veldman. Hij schetste kort hoe reusachtig breed het begrip globalisering gedefinieerd kan worden. Op verschillende terreinen als milieu, financiën en veiligheid is er sprake van grensoverschrijdende problematiek, zodat internationale samenwerking geboden is. Het frappante is ook dat elke wereldburger hiermee te maken krijgt. Grensoverschrijdende problemen gaan namelijk iedereen aan, maar ook veranderingen in cultuur, milieu en media.Verder gaf Joost de historische ontwikkelingen aan, vanaf de zijderoutes in het Midden-Oosten via ontdekkingsreizen en Industriële Revolutie tot aan de globalisering heden ten dage.

De lezing van Jantien van der Spek stond in het teken van globalisering en economische verhoudingen. Een vrijemarkteconomie maakt globalisering mogelijk en weerhoudt de nationale overheid om haar greep toe te passen op de markt.

Jan Mark ten Hove hield zijn lezing over globalisering en de internationale betrekkingen. Gezien de huidige ontwikkelingen in de internationale samenwerking en regelgeving, kan het proces van globalisering gereguleerd worden. Willem de Wildt verzorgde nog een lezing over globalisering en identiteit vanuit christelijk perspectief en de maatschappelijke verantwoordelijkheden die hieruit voortvloeien.

Externe lezingen

Naast de Nederlandse lezingen kwamen op ons oord ook externe sprekers, die meer vanuit regionaal perspectief hun licht lieten schijnen over de toekomst en kansen van Transsylvanië in Europa.

GasparikAttila, een belangrijk persoon in de mediawereld van Boekarest, sprak over de media in Roemenie en Transsylvanië en betrok daarbij de globalisering van zenders als BBC en CNN, die heel recent nieuws konden weergeven vanuit alle regio's in de wereld. Ook dit zag hij als een vorm van globalisering: de verdichting en snelheid van (multi)mediastromen.

Heel komisch was een vergissing in het programma. Na de lezing en een korte discussie dachten de Hollanders vrijaf te zijn.Terwijl wij in de bergbeek zwommen, was de groep ondertussen gestart met een nieuwe discussie. Gezien de hoge temperatuur hadden we er achteraf niet zo heel veel problemen mee dat we de discussie gemist hebben. Een opvallende lezing was die van burgermeester dr Molnar Robert, uit een Hongaars dorpje bij de Roemeense grens. Sinds hij bekeerd was tot het christelijk geloof probeerde hij zijn dorpje te besturen volgens bijbelse normen en waarden. Dit leverde hem ontzaggelijk veel tegenstand op, van andere partijen, maar ook van de bevolking. Hij was meermalen bedreigd.

De derde lezing kwam op naam van Pasztor Ferenceen business consultant uitTirgu Mures. Zijn verhaal over de financiële ontwikkelingen inTranssylvanië sloot goed aan bij de lezing van Jantien.

Gyékény Gertrüd hield een lezing over de bescherming van het mi-NBU In TVanssylvanië. Door de verwachte economi­

sche groei ZOU er nog meer bos gekapt gaan worden en dit zou het Roemeense landschap verwoesten. Roemenie was, volgens haar, potentieel geschikt om Zweden af te lossen als houtexporteun Ook vertelde ze wat over de enorme vervuilingen in de grote industriële complexen.

De laatste en wellicht boeiendste lezing was vanVisky Istvan, dominee binnen de Hongaars Gereformeerde Kerk. Hij sprak over de globalisering van de kerk vanuit de zendingsopdracht en het missionaire karakter van het christendom.

Hij waarschuwde ook voor de globalisering van de islam.

Opvallend in al deze vijf externe lezingen was de bespreking na de tijd in de discussiebijeenkomsten. Steeds weer werd teruggegrepen op de Hongaarse identiteit, hoe deze het best gewaarborgd kon blijven in een globaliserende we­ reld. Ook in dezen kon er geregeld een link gelegd worden tussen de Hongaarse identiteit en allerlei vragen betreffende de christelijke identiteit.

Het is opvallend dat veel Hongaren erg nationalistisch zijn. Hoewel ze dat zelf niet willen benadrukken, was het enorm aanwezig. Elke lezing, ook al kwam Hongarije niet aan bod, werden vragen gesteld over de situatie van de Hongaarse minderheid in Roemenië.

Rollenspellen

Om de deelnemers ook actief te laten nadenken begonnen Gertrude en Jan Mark aan een serie van drie rollenspellen. Zij lieten in hun rollenspel een Roemeense delegatie praten met vertegenwoordigers van de EU over de agrarische mogelijkheden van Roemenië sinds de toetreding tot de EU. Dat terwijl de EU de West-Europese landbouwmarkt zwaar subsidieert! De groep werd voor dit rollenspel verdeeld in vijf belangenorganisaties, waarna in het debat de vonken ervan afvlogen. Verschillende deelnemers bleken fel te zijn wanneer het hun eigen economische omstandigheden aanging.

Ook Jantien en Joost verzorgden een rollenspel. Daarin stonden de milieunormen centraal waaraan een Roemeense fabriek diende te voldoen. Ook hier weer flinke discussies over milieuproblemen en werkgelegenheid in Roemenië. Het door hen gebruikte voorbeeld was voor hen heel herkenbaar. Het bleek bijna precies zo voorgekomen te zijn in een Roemeens dorp! Gertrude sloot af met een eigen rollenspel over de rol van Tanzaniaanse vrouwen in een tribale (^gesloten) samenleving. Centraal in deze casus stond het opleggen van dwang aan een islamitische samenleving om polygamie af te schaffen en de verbetering van de gezondheidszorg voor vrouwen. Eén dame nam het rollenspel wel héél serieus door takken in haar haar te doen en met een mes te dreigen.

Oost-Europese mentaliteit boven: wanneer mensen het woord kregen, konden ze echt oeverloos ingaan op allerlei niet-relevante bijzaken. Of men vloog elkaar haast in de haren, er werd door elkaar heen gepraat, enzovoorts. Ze verzekerden ons dat het in het Roemeense parlement niet veel anders gaat. Wel heel grappig om zoiets te zien als ordelijke Hollanders.

Bijbelstudies

Een apart onderdeel in ons kamp vormden de bijbelstudies. Elke dag werd de dag geopend met een gedeelte uit de Bijbel en het zingen van Hongaarse, Engelse en Nederlandse liederen.Verschillende Nederlandse en Hongaarse deelnemers verzorgden een bijbelstudie, vaak aan de hand van gelijkenissen uit het Nieuwe Testament. Bijzonder was de 'kerkdienst' op zondag. Een van de vaste deelnemers van de kampen, Szilagyi Andras, mediteerde over een gedeelte uit het bijbelboek Lukas. Heel bijzonder was daarbij het feit dat Andras vertelde dat hij in het licht van Gods Woord kon verder leven met zijn handicap ( hij was namelijk zwaar spastisch), terwijl hij hiermee eerder in zijn leven vaak was aangevallen door de duivel.

Excursie Szovata

Woensdag 18 juli was er een vrije dag ingepland. Eerst vertrokken we naar het gemeentehuis van Szovata, waar de burgermeester ons wat zou vertellen over de politieke situatie ter plaatse.

Door een brand in zijn huis was de beste man helaas verhinderd, maar werden we te woord gestaan door een wethouder Deze vertelde over de bijzondere plaatselijke politieke verhoudingen. De Hongaarse partij had namelijk zestien van de zeventien zetels in de gemeenteraad. De oppositie stelde daarom natuurlijk niets voor. Die ene zetel werd ingenomen door een lid van een Roemeense Agrarische Partij.

De wethouder typeerde de moeilijke omstandigheden van Szovata. De Roemeense overheid is namelijk erg laks in het geven van steun aan de gemeente, vanwege de overgrote Hongaarse meerderheid, terwijl het parlement niet toestond dat Hongarije de gemeente steunde.

Later op de dag liepen we naar het grootste zoutmeer van Europa, dat aan de rand van Szovata ligt. Hier konden we onze vrije middag besteden. Hierbij moest een Roemeense dame, die achteraf slecht bleek te kunnen zwemmen, flink zout happen door toedoen van een onnadenkende Nederlandse deelnemer Overige vrijetijdsbestedingen waren vaak beperkt tot achter in de avonden, waar onder het genot van een kampvuur de discussies en lezingen nog verder werden besproken.

Conclusie

Vrijdag 20 juli vertrokken we weer richting Schiphol. Joost had een dag eerder al afscheid genomen omdat hij de volgende dag op vakantie naar Schotland zou gaan. Iedereen bleek voldaan te zijn van de reis, die in ieder geval hele leuke contacten heeft opgeleverd. Er kwam weer een einde aan een behoorlijk intensieve, maar ook erg inhoudelijke conferentieweek in Bucsin. Dit stond gelukkig een goede onderlinge sfeer niet in de weg.Vanuit identiteitsvraagstukken was dit kamp erg nuttig. Zowel leden van de Hongaars Gereformeerde Kerk en SGP'ers leven in een minderheidspositie, waarbij beiden proberen op hun eigen manier om hun identiteit vorm te geven. Zeker in het licht van globalisering en Europese integratie vraagt de christelijke identiteit om bijbels genormeerde lijnen. Alleen al hierom was er tijdens ons verblijf in Roemenie sprake van verbondenheid en herkenning.

Jan Mark ten Hove

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen