Herdenking van de Holodomor

OP WOENSDAGAVOND 22 OKTOBER DEBATTEERDE HET EUROPEES PARLEMENT OVER EEN VAN DE GROOTSTE HUMANITAIRE CATASTROFES VAN DE TWINTIGSTE EEUW: DE HOLODOMOR, DE GROTE HONGERSNOOD VAN DE JAREN I 932/1933 IN DE SOVJET-UNIE. EEN BIJZONDERE HISTORISCHE ÉN POLITIEKE GEDACHTEWISSE­ LING. BIJ MIJN SPEECH GEEF IK PUNTSGEWIJS EEN KORTE TOELICHTING.

Holodomor staat voor de samenvoeging van de Oekraïense woorden holod (honger) en moryty (ter dood brengen) en betekent derhalve 'vernietiging door honger'. Sinds het eind van de jaren tachtig wordt voor de grote hongersnood dit Oekraïense woord gebezigd. Het is inmiddels ook een vast internationaal begrip.

Holodomor staat voor de hongerdood van zes tot zeven miljoen mensen, v/aaronder 3, 5 miljoen in Oekraïne, 2 miljoen in Kazachstan, honderdduizenden in Noord-Kaukasus, aan de Wolga en in West-Siberië, in de jaren 193211933. Het precieze aantal slachtoffers zal nooit te achterhalen zijn, want Sovjetambtenaren was van hogerhand opgedragen de hongerdoden niet te documenteren.

Holodomor staat voor de brute beroving van de Oekraïense boerenbevolking van haar graanoogst door Stalin en diens trawanten als probaat bolsjewistisch middel om het platteland op te voeden in de geest van de collectivisatie van de landbouw.

Naar de revolutionaire logica van de communisten golden de boeren als tweederangsburgers. In het kader van de industrialisatie van de jonge Sovjetstaat dienden zij de stadsbevolking te voeden. Daartoe werden de boeren ondergebracht in het dwangsysteem van gemeenschappelijke agrarische bedrijven (kolchozen). De Sovjetpropaganda schilderde de kolchozboer af als een slechte werker die bovendien geniepig genoeg voedsel achterhield. De dramatische gevolgen van deze grove leugen waren razzia's in de dorpen onder supervisie van de geheime politie en met medewerking van zogenoemde arbeidersactivisten.

Holodomor staat voor de bewuste loochening van de acute hongersnood in Oekraïne en elders in de Sovjet-Unie door de stalinisten, zodat miljoenen slachtoffers van elke binnen- of buitenlandse hulp verstoken bleven. Als er al berichten naar West-Europa of

Noord-Amerika doorsijpelden, wezen Sovjetdiplomaten die resoluut af als hetze.

Holodomor staat voor ononderbroken graanuitvoer door de Sovjetleiding tijdens de hongerjaren 1932/1933, hoewel daarmee circa 1, 5 miljoen mensen een jaar lang zouden zijn gevoed.

Weliswaar in gereduceerde omvang continueerde het Kremlin de graanexport: de cijfers voor 1931 en 1933 bedroegen respectievelijk 5, 2 miljoen ton en 1, 7 miljoen ton. Daarvoor kocht de Sovjetmacht machines en andere industriegoederen in het Westen. Deze inschatting is afkomstig van Holodomor-expert Michael Ellman. Hij berekende ook dat bij toelating van nationale en internationale hulpmaatregelen alsmede stopzetting van de graanuitvoer de voedselvoorziening van de hele Sovjetbevolking ondanks slechte oogstopbrengsten zou zijn veiliggesteld. Indien dat "Stalins hoogste prioriteit zou zijn geweest." Het tegendeel was het geval.

Holodomor staat voor genocide op de Oekraïense dorpsbewoners, vanwege een pure uithongeringspolitiek in de vorm van een volledige economische blokkade van het Oekraïense platteland door de invoering van naturastraffen, bevoorradingsstop (zwarte lijsten) op grond van een decreet van 18 november 1932, gedicteerd door Molotov, Stalins toenmalige gezant in Char'kiv.

Ongeveer negentig procent van de kolchozen in Oekraïne schoot tekort in de verplichte graanafdracht aan de Sovjetoverheid. Die strafte hen daarvoor door alles wat maar eetbaar was te vorderen via speciale rekwisitiecommando's. Zo leverde de

Sovjetstaat de Oekraïense plattelandsbevolking aan een zekere hongerdood uit. In de dorpen die op de zwarte lijsten stonden, werden de coöperatieve winkels niet langer bevoorraad, erger nog, meteen volledig leeggehaald. Enkele maanden later, op 22 januari 1933, tekenden Stalin en Molotov gezamenlijk een decreet dat Oekraïne en Noord-Kaukasus afgrendelde van elkaar en van de overige delen van de Sovjet- Unie.Voedseltochten van hongerende Oekraïners waren derhalve verboden. Honderdduizenden werden teruggestuurd naar hun dorpen. Er was tijdelijk geen verkoop meer van treinkaartjes in Oekraïne. Op grond van de volkenmoordconventie van de VN van 9 december 1948 heet de Holodomor genocide in wetenschappelijke en politieke kringen. Hoewel breed geaccepteerd, klinken er in beide kringen ook tegenstemmen. Met name de Russische politiek verzet zich tegen de benoeming van de Holodomor als genocide.

Holodomor staat voor Stalins paranoia voor Oekraïens nationalisme dat de Grote Leider als dé oorzaak beschouwde van zijns inziens ontoereikende graanleveranties uit de 'korenschuur van Europa'.

In de zomer van 1932 was Stalin tot de overtuiging gekomen dat het Oekraïense volk zich bewust verzette tegen de centrale overheid.Vandaar die teleurstellende graanafdrachten...

Holodomor staat voor Stalins intentie alle Oekraïense dromen van autonomie of zelfs onafhankelijkheid voorgoed te verstoren. Wij weten vandaag dat deze demonische opzet is mislukt!

Op I I augustus 1932 schreef Stalin aan zijn naaste medewerker Kaganovitsj: "Als wij nu geen orde op zaken stellen in Oekraïne, kunnen wij Oekraïne verliezen." 'Verrotte' dat wil zeggen nationale 'elementen', die binnen eigen partijgelederer voorop, moesten meedogenloos worden weggezuiverd. Dat gebeurde uiterst bloe dig in 1933 en 1937-1939. Desalniettemin is Kiev voor Moskou verloren gegaan. Door de Sovjetnacht heen.Vandaar de centrale plaats die de Holodomor inneemt in de huidige herdenkingscultuur van de onafhankelijke staat Oekraïne.

drs. 6. Belderlid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen