Tot lering en vermaak

Uitgangspunt
Hoe eervol het ook mag zijn om als partij gekozen te worden als onderwerp voor een wetenschappelijk onderzoek, al is het op één onderdeel, de dissertatie van dr. Post werd met gemengde gevoelens afgewacht. Ook bestuurlijk werk is immers mensenwerk. Wie wel eens een blik slaat in oude notulen zal moeten erkennen dat het met ons vermogen om bestuurlijk vooruit te zien maar matig gesteld is. “Want wij zijn van gisteren en weten niet” (Job 8:9). Voor dit gebrek wijst de Bijbel ons ook het middel aan, het kompas om op koers te blijven, namelijk “het profetische Woord, dat zeer vast is” (2 Petr.1:19). Zou uit het onderzoek blijken dat wij dit vermaan voldoende ter harte hebben genomen? Dr. Post heeft welbewust voor een historische benadering gekozen. Daardoor valt de schijnwerper sterk op de rigoureuze verschuiving van standpunten die in de loop van de tijd bij christelijke politieke partijen én onmiskenbaar, binnen bepaalde grenzen, ook bij de SGP heeft plaatsgevonden. De stelling van de promovendus dat het SGP-standpunt “geen theologisch maar een historisch vraagstuk” vormt, is in het licht van de opzet van het onderzoek begrijpelijk, maar kennelijk ook voor hem moeilijk vol te houden. De bewering in een interview (RD, 5 maart 2009) dat “de partij een Bijbelse richtlijn voor de gemeente onverkort doortrekt naar de samenleving”, wat naar de zijn mening “Bijbeluitlegkundig niet verantwoord is”, is wel degelijk een theologisch argument, dat bovendien de kern van het vraagstuk raakt. Deze kritische noot neemt niet weg dat dr. Post op een sympathieke wijze dit onderwerp benadert. Deze positieve insteek blijkt al uit het “Woord vooraf” waarin hij opmerkt dat historisch besef hem ervoor behoedt om de SGP te veroordelen. “Haar minderheidsstandpunt over het vrouwenkiesrecht was eens een meerderheidsstandpunt.” Wij voegen daaraan toe dat dit ook geldt voor de christelijke opvatting over het doortrekken van Schriftgegevens over de positie van de vrouw in de kerkelijke gemeente naar de samenleving. Werd dat maar meer beseft.

Geschiedenis
Dit proefschrift, dat nog in boekvorm zal verschijnen, is zeer beschrijvend van aard. Het levert ons een boeiend beeld van de ontwikkeling van het algemeen kiesrecht, het actieve (recht om te kiezen) en passieve (recht om gekozen te worden) kiesrecht voor vrouwen en de principiële discussies daarover bij christelijke partijen, met name de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). Zelfs het onderscheid tussen het ‘huismanskiesrecht’ en het ‘organisch kiesrecht’ komt aan de orde. Over het ‘vrouwenstandpunt’ bij de ARP wordt duidelijk dat niet altijd de uitleg van de Bijbel de partijlijn bepaalde, maar dat de partij zich voortdurend aanpaste aan de maatschappelijke ontwikkelingen van die tijd: de eerste feministische emancipatiegolf en een opkomend “soort christelijk feminisme”. Omdat ook in dit proefschrift de ARP aangewezen wordt als het voorbeeld dat de SGP, met een zekere tijdsvertraging, op de voet volgt, dienen wij deze analyse, als een waarschuwend baken in zee, ter harte te nemen. Dit betekent niet dat er geen kanttekeningen te plaatsen zijn bij deze vergelijking. Het besluit van de ARP in 1921 om geen vrouwen kandidaat te stellen (dus een afwijzing van het passieve kiesrecht) kan niet op één lijn gesteld worden met het besluit van de SGP in 2006 om vrouwen als lid van de kiesverenigingen toe te laten. De anti’s deden immers de deur meteen op een kier door aan het besluit toe te voegen “zolang de ARP niet in een wettige vergadering van een tegenovergesteld gevoelen blijkt geeft”. Zonder oog voor de losse steen in dit besluit van de ARP zijn toekomstvoorspellingen die het verloop bij de ARP één op één projecteren op de SGP, van weinig waarde. Overigens, zo hoorde ik onlangs iemand citeren, “is de toekomst de beste voorspeller”. Die toekomst is in Gods hand.

Correct
De promovendus heeft uit de veelheid van materiaal een redelijk correct beeld van dit stukje partijgeschiedenis geschetst. Dat levert niet altijd het toonbeeld op van daadkrachtige partijbestuurders (ook al is niet alle kritiek houdbaar). Het moet ons verwonderen dat we als partij desondanks nog mogen bestaan! Wanneer we echter ook lezen hoe de gang van zaken (in dit dossier) bij andere partijen is geweest hoeven wij ons, in menselijk opzicht, niet meer te schamen dan nodig is. Want veel bestuurlijke aarzelingen waren ingegeven door de vrees de Heere tegen te krijgen én door het besef geleid te moeten worden door Zijn Woord en daarop acht te slaan “als op een licht, schijnende in een duistere plaats” (2 Petrus 1:19).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen