Crisisdebat

Niet bij brood alleen
De SGP wil het kabinet niet te hard aanvallen, het is immers geen kleine opgave waar het voor staat, maar ook uit de woorden van fractievoorzitter Van der Vlies viel op te maken dat ook hij méér had verwacht na alle gewekte verwachtingen. toen de tweede Kamer over de maatregelen debatteerde, sprak hij dat ook met zoveel woorden uit. Overigens niet dan nadat hij duidelijk had gemaakt waar het voor de SGP op aankomt: de Bijbelse notie ‘niet bij brood alleen’.

Van der Vlies: “er gebeurt niets bij geval. De SGP-fractie vindt een discussie enkel en alleen over de economische crisis onvoldoende. Laten wij daarom lessen trekken uit alles wat er nu gebeurt. Hebzucht en begeerte moeten worden afgelegd. De klap van deze crisis, die een flinke deuk in onze welvaart slaat, roept ons en onze consumptiemaatschappij tot de orde, schudt ons wakker! Verootmoediging over dit alles past en levert moreel herstel op, waarmee wij pas echt sterker uit de crisis komen dan dat wij erin gingen! Ook in dit debat over de economische crisis verwijs ik parlement, kabinet en samenleving graag naar de ‘opperste Wijsheid’: de God van de Bijbel.”

Buiten spel
Veel aandacht, ook in de pers, ging uit naar de manier waarop CDA, PvdA en CU hun akkoord hebben gesloten. Het is het resultaat van een deal tussen vier ministers en de drie fractievoorzitters van de regeringspartijen. Zij gedroegen zich alsof er opnieuw een kabinet moest worden geformeerd. Gevolg: de Kamer en de overige bewindslieden stonden feitelijk buitenspel. Dat schuurt natuurlijk met de gezonde staatkundige verhoudingen. Ook merkwaardig was dat de vakbonden en werkgevers eerder werden ingelicht dan de tweede Kamer. Sterker nog: het belangrijkste besluit (over AOW-gerechtigde leeftijd) is niet eens genomen, maar afhankelijk gemaakt van de uitkomst van wat FNV en VNO ervan vinden. Van der Vlies: “De tweede Kamer leek gisteren voor voldongen feiten te zijn gesteld. (…) eerst wordt met en tussen de coalitiefracties onderhandeld, vervolgens wordt er met de bonden onderhandeld, voorts wordt de Kamer gisteren met een verklaring ingelicht, daarop wordt de pers uitgebreid te woord gestaan en pas daarna is de Kamer aan zet. Het moet niet zo zijn of lijken dat de regering bij iedereen in dit land draagvlak zoekt, behalve bij de oppositie in de Tweede Kamer. Dat zou in ieder geval anders kunnen en moeten.”

AOW
De belangrijkste pijler onder het crisispakket is de verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar. Althans, zo lijkt het. Want op dit punt heeft het kabinet de manoeuvre bedacht om deze maatregel nog niet in te voeren. Pas op 1 oktober zal het besluit hierover worden genomen, waarbij in ieder geval de suggestie is gewekt dat als de werkgevers en de werknemers in de SeR met een alternatieve oplossing komen, de voorgenomen verhoging van de AOW-leeftijd kan vervallen. Over die move is nu al groot verschil van mening ontstaan. De enige zekerheid die er nu is, is dat er voorlopig nog onzekerheid is – in ieder geval tot 1 oktober, en wie weet hoe veel langer. Geen sterke beurt.

Van der Vlies: “Iedereen weet dat de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar de belangrijkste financiële onderbouwing vormt om de voorgestelde investeringen op termijn terug te kunnen verdienen. Waarom zegt de regering dan niet gewoon: dit is ons plan en daar zult u het mee moeten doen? Maar nee hoor, omdat een voorzitter van een vakbond dreigt met acties, krijgt de polder tot oktober de tijd om alternatieven aan te dragen die evenveel geld moeten opbrengen. Diezelfde voorzitter begint nu alweer te dreigen met acties als zij in de SeR haar zin niet krijgt. Wie regeert er nu eigenlijk?” Nogmaals: weinig daadkracht.

Moederbonus
Een voor de SGP heikel punt is de algemene heffingskorting, door feministische doordravers en papegaaien consequent ‘aanrechtsubsidie’ genoemd, terwijl het niet anders is dan een moederbonus. Bij de start van het kabinet is al besloten om vrouwen die moederbonus stapje voor stapje te ontfutselen. Nota bene een idee van het CDA, gesteund door de PvdA en niet verhinderd door de CU. Als het kabinet één afspraak uit het coalitieakkoord had moeten herroepen, is het deze afspraak wel. Verdwijnt die moederbonus, dan zet dat veel mensen die als gevolg van de crisis terugvallen naar een eenverdienersituatie direct in de min.

Van der Vlies: “Mijn fractie vindt het teleurstellend dat het kabinet nu niet helemaal afziet van de geleidelijke afbouw van de algemene heffingskorting. Juist nu de werkloosheid toeneemt en gezinnen het dus moeilijker krijgen, is het onwenselijk, mensen te straffen die er helemaal alleen voor staan om hun gezin draaiende te houden. Waarom kan de afspraak in het coalitieakkoord over de vliegtaks wél worden teruggedraaid, maar moet de afbouw van de algemene heffingskorting koste wat kost toch doorgaan?”

Stimuleren en bezuinigen
De crisis kost de staat momenteel handen vol geld. Miljarden zijn nodig voor steun om de economie te stimuleren, althans, dat is de gedachte. Dat betekent dus heel concreet dat het kabinet op dit moment enorme schulden moet maken om bedrijven en banken en andere instellingen draaiende te houden. Vorige kabinetten zijn erin geslaagd het huishoudboekje van de staat weer enigszins op orde te krijgen (de verdienste van Gerrit Zalm), maar daar zal nu weer fors op in mindering moeten worden gebracht.

Een van de hardste politieke gevechten in het kabinet ging juist over dit punt. Want je kunt nu wel miljarden uitgeven, die zullen later weer ergens vandaan moeten komen. Die ijzeren wet laat zich niet afschaffen! en dus zal er bezuinigd dienen te worden – niet nu direct, maar wel als het economische tij weer keert. Het moge helder zijn waar de fronten politiek gezien liggen en lagen: de PvdA had vooral oog voor de uitgavenkant, terwijl het CDA de blik gericht hield op harde garanties om zodra het maar enigszins kan de financiën weer op orde te krijgen. De CU zat daar ergens tussenin.

En de SGP? Van der Vlies formuleerde het zo: “Onze lijn is steeds geweest: eerst stimuleren en daarna op langere termijn saneren. Maar de bezuinigingen om de forse uitgaven en lagere inkomsten te compenseren, zijn nu wel erg ver naar de toekomst verschoven. Ook zijn ze afhankelijk gemaakt van onzekere economische ontwikkelingen. Dat laatste komt toch wel zwak over. er worden wel maatregelen genoemd, maar die blinken niet uit in zekerheid en concreetheid. Hierin schuilt een groot gevaar. Volgens mijn fractie moet er nu inderdaad worden geïnvesteerd, maar dit vergt harde garanties voor saneren op de langere termijn. Daarbij komt dat de nu genomen structurele maatregelen vroeg of laat toch al hadden moeten worden genomen in verband met de kosten van de vergrijzing.”

Plussen
Wat dieper ingaand op de maatregelen, zette Van der Vlies een aantal plussen bij elementen uit het complete pakket. Zo stemt de SGP van harte in met het naar voren halen van enkele plannen uit het Deltafonds, erop gericht om Nederland op het noodzakelijk geachte waterpeil te krijgen dat bestand is tegen de zeespiegelrijzing. Positief is ook de extra stimulans om duurzamer te gaan leven en werken. De SDe-regeling voor (agrarische) ondernemers valt nu hopelijk wat minder schraal uit. en, om niet meer voorbeelden te noemen, het is goed als er speciaal wordt ingezet op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid.

Verder deed Van der Vlies nog enkele suggesties voor intensiveringen en ombuigingen. Hij noemde o.a. de kinderopvang. Dat mag wel een paar onsjes minder, wat vele miljoenen oplevert. De hypotheekrenteaftrek is voor de SGP geen heilig huisje, dat wil zeggen: voor huizen boven de €750.000 mag die aftrek worden afgebouwd. en dan de pensioenen. Van der Vlies: “ter zake van de pensioenen merk ik het volgende op. Het eerste kortingsmoment voor de nominale pensioenrechten wordt uitgesteld tot 1 januari 2012. Het onverhoopt moeten incasseren van deze pijn wordt daarmee drie jaar vooruitgeschoven. Dat is het maximum dat wij ons kunnen veroorloven bij een evenwichtige afweging die pensioenbesturen moeten maken ten aanzien van de belangen van de jongere en oudere generaties. te snel korten leidt tot een vertrouwensbreuk, maar te lang wachten uiteindelijk ook.”

Tenslotte noemde Van der Vlies nog het huurbeleid. Het CPB heeft berekend dat ook de midden- en hoge inkomens profiteren van wat eigenlijk alleen bedoeld is voor de lage inkomens. Halen we die weeffout weg, dan tikt dat 7,75 miljard aan, al met al een aardig bedrag. Nogal wat aangekondigde maatregelen komen later separaat aan de orde, zoals die in de zorg. Van der Vlies hield het kabinet voor dat de SGP er daarbij scherp op zal letten dat de kwetsbaren in onze samenleving zo veel mogelijk zullen worden ontzien.

---
Bidden
Na haar ‘tweede termijn’ overhandigde de fractievoorzitter van GroenLinks, Femke Halsema, aan de ministers een boekje met wat zij noemde ‘‘tegendraadse meningen over de crisis’’. Sympathiek voegde ze daaraan toe: “Ik wil het als cadeautje geven omdat ik hen wijsheid toewens in deze tijd. Ik ben ervan overtuigd dat de titel dit VU-kabinet zal aanspreken, want die is ‘Bidden is niet genoeg’.’’ Dat gebaar werd direct opgepikt door Van der Vlies, die kort na de GroenLinksster zijn tweede termijn uitsprak. Hij deed dat met de woorden: ”Mevrouw Halsema heeft zojuist aan de kabinetsleden een boekje overhandigd met de titel ‘Bidden is niet genoeg’. In mijn traditie wordt het bidden altijd automatisch verbonden met het werken, maar wel in díe volgorde. Laat ik haar nu één ding meegeven: het is onze diepste overtuiging dat werken zonder bidden tot diepe teleurstellingen leidt. Hou dat in gedachten!”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen