Actualiteiten Gemeenterecht/Awb (1)

Hoe staat het nu met deze wetgeving? Kunt u hier als raadslid ook iets mee of gaat het alleen om de uitvoering? Onderwerpen als de bestuurlijke boete en de strafbeschikking zullen in deel 2 aan de orde komen.

1. Wsb
1.1 Algemeen
Per 1 juli 2008 is de Wet samenhangende besluiten Algemene wet bestuursrecht (Wsb) in werking getreden. Deze wet is opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht. 1 Met deze wet wordt de dienstverlening aan burgers bevorderd. ten eerste is er sprake van een informatieregeling met als doel de burgers/ondernemers zo goed als mogelijk te informeren over hetgeen moet worden aangevraagd. ten tweede is er sprake van een coördinatieregeling die de besluitvorming moet bundelen en stroomlijnen.

1.2 Coördinatieregeling
Door middel van het ‘bundelen’ van besluitvorming en rechtsbescherming (bezwaar- en beroepstermijnen) moet worden voorkomen dat besluiten die met elkaar samenhangen op verschillende momenten en niveaus ter discussie worden gesteld. In deze nieuwe wet gaat het dus om een procedurele coördinatie van besluitvorming en rechtsbescherming. Overigens is de wet niet op alle besluitvormingstrajecten van toepassing: de coördinatie moet óf in de wet staan óf de gemeente moet de coördinatieregeling van toepassing hebben verklaard op gemeentelijke besluitvorming.

1.3 Informatieregeling
Naast een coördinatieregeling met betrekking tot de besluitvorming is er ook sprake van een informatieregeling. Op het bestuursorgaan rust de inspanningsverplichting om de aanvrager te informeren welke andere met het onderwerp/de aanvraag samenhangende besluiten moeten worden genomen en wat per besluit moet worden aangeleverd. een inspanningsverplichting is niet hetzelfde als een resultaatsverplichting. Dat wil echter niet zeggen dat een gemeentebestuur dat niet voldoet aan de inspanningsverplichting gevrijwaard blijft van aansprakelijkheid. “een bestuursorgaan kan aansprakelijk zijn als het heeft nagelaten om informatie te verstrekken die bij ieder redelijk handelend bestuursorgaan bekend had moeten zijn.”2

1.4 Gevolgen gemeente
Welke gevolgen heeft dit nu voor de gemeente en de gemeenteraad? Organisatorisch is het wenselijk om zoveel mogelijk via één loket te werken. Zodoende kunnen burgers en/of ondernemers zo volledig mogelijk worden geïnformeerd. Zoals eerder aangegeven is de coördinatieregeling alleen van toepassing voorzover de wet het zelf aangeeft of wanneer de gemeenteraad via de eigen gemeentelijke verordeningen de coördinatieregeling heeft ingesteld. Overigens is de informatieverplichting altijd van toepassing, dus ook wanneer de gemeente niet besluit de coördinatieregeling van toepassing te verklaren.

2. Wabo
Vorig jaar is in Doelwit een artikel verschenen over onder andere het verlenen van de zogenaamde ‘omgevingsvergunning’. 3 een dergelijke vergunning is mogelijk wanneer de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking treedt. Deze wet beoogt de diverse vergunningen/ ontheffingen te bundelen, zodat er bij de realisatie van bijvoorbeeld een bouwplan nog maar één besluit behoeft te worden genomen. De uitgangspunten zijn verhoging van dienstverlening aan particulieren en bedrijven, integraal werken en klachtgerichtheid. een en ander kan onder meer worden bereikt door afstemming van voorschriften, toepassing van één loket en digitalisering van aanvraag en besluitvormingsproces. Inmiddels hebben zowel de tweede Kamer (november 2007) als de Eerste Kamer (november 2008) met de Wabo ingestemd. Op dit moment is het wachten op de Invoeringswet en aanverwante wetgeving. Naar verwachting zal de Wabo op 1 januari 2010 in werking treden. Over de (on)wenselijkheid van de Wabo wordt verschillend gedacht. Veel bestuurders zullen van mening zijn dat informatieverstrekking, besluitvorming en afhandeling van bezwaren beter gestroomlijnd kunnen worden. Het is alleen de vraag of dit via een omgevingsvergunning moet. tijdens het wetgevingsproces is er nogal wat in de Wabo gewijzigd, waardoor deze gecompliceerder geworden is dan in eerste instantie het geval was. Zo kunnen bijvoorbeeld niet alle toestemmingen integraal verwerkt worden en deze zijn nu ‘aangehaakt’. Voor toestemmingen waarbij ‘aanhaken’ niet mogelijk bleek te zijn, is nu een coördinatieregeling opgenomen. Om het nog iets ingewikkelder te maken, de omgevingsvergunning kan ook in fases of in delen worden aangevraagd. Dit laatste is eigenlijk in tegenstelling tot een van de belangrijkste uitgangspunten: één aanvraag en één vergunning.

3. Relatie Wsb-Wabo
3.1 Algemeen
De vraag kan gesteld worden wat nu het verschil en/of de relatie is tussen de Wet samenhangende besluiten (Wsb) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). een overeenkomst is dat beide wetten beogen de procedures te versnellen en te combineren. Maar hiermee houden de overeenkomsten ook wel op. We zagen dat er bij de Wsb een (inspannings) verplichting bestaat om met de aanvrager te onderzoeken of er nog meerdere toestemmingen nodig zijn om het gewenste project ten uitvoer te brengen. Deze inspanningsverplichting bestaat onder de Wabo niet. Het uitgangspunt van de Wabo is één integrale omgevingsvergunning (zowel procedureel als inhoudelijk). een tweede verschil is dat gemeenten onder de Wsb de coördinatieregeling niet behoeven toe te passen, tenzij anders bepaald. Met andere woorden: deze wettelijke bevoegdheid is facultatief. De Wabo zorgt dwingend voor zowel een procedurele als een inhoudelijke afstemming, wat moet leiden tot één integraal besluit. De Wsb zorgt niet voor één vergunning, terwijl de omgevingsvergunning een bundeling is van meerdere aspecten en wel tot één vergunning leidt. een derde verschilpunt is het bevoegde gezag. De Wabo voorziet in een integrale vergunning die door één bevoegd gezag wordt afgegeven. Dat bevoegde gezag zal doorgaans het college van burgemeester en wethouders zijn, maar kan ook bij de provincie of het Rijk liggen. De coördinatieregeling uit de Wsb wijzigt niets aan het bevoegde gezag.

3.2 Keuze als gemeenteraad
Als gemeenteraad en bestuur kunt u twee kanten op. De ene mogelijkheid is om de Wsb te laten voor wat het is en zich volledig te richten op de implementatie en uitvoering van de Wabo. Deze wet komt er, zoals nu wordt voorzien, immers binnen een jaar (1 januari 2010). een andere optie is om alvast te gaan proefdraaien en zo ervaring op te doen, en dus de Wsb te implementeren. Kinderziektes in de organisatie komen dan tijdig boven water en kunnen adequaat worden ondervangen. en wellicht wordt de Wabo nog wel een (half)jaar uitgesteld en kan de gemeenteraad intussen zoveel als mogelijk burgers en ondernemers wel via één loket van dienst zijn.

4. Wet dwangsom en beroep
4.1 Algemeen
De (gemeentelijke) overheid ontvangt veel aanvragen. Dat zijn bijvoorbeeld aanvragen voor een subsidie, een bouwvergunning of een uitritvergunning. Voor veel aanvragen gelden wettelijke termijnen die in bijvoorbeeld de Algemene wet bestuursrecht (Awb) of de Woningwet zijn opgenomen. Uiteraard wil een aanvrager altijd zo snel mogelijk weten waar hij aan toe is. toch worden wettelijke termijnen niet altijd gehaald. Het uitgangspunt van de nieuwe ‘Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen’ is dat de overheid binnen de wettelijke termijn een besluit neemt. Bij niet tijdig beslissen kan een aanvrager een dwangsom ‘opvragen’. Het is de bedoeling dat deze wet uiterlijk 1 januari 2010 in werking zal treden.

4.2 Procedure
In de praktijk wanneer de wettelijke termijn voor het indienen van een aanvraag is verstreken, kan de aanvrager een brief sturen waarin gevraagd wordt om een dwangsom. Het bestuursorgaan wordt dan als het ware in gebreke gesteld. Concreet betekent dit dat binnen twee weken een besluit moet worden genomen. Wanneer deze periode opnieuw wordt overschreden, heeft dat gevolgen:
1. De aanvrager kan direct beroep instellen bij de rechtbank. De rechtbank kan de gemeente verplichten binnen twee weken een besluit te nemen;
2. Voor iedere dag dat er (nog) geen besluit is genomen wordt direct een dwangsom verbeurd. De periode waarover een dwangsom kan worden uitbetaald bedraagt maximaal 42 dagen.

4.3 Wat kunt u nu als gemeente?
Inmiddels zijn er al overheden die een eigen dwangsomregeling hebben. Deze regelingen kunnen blijven bestaan totdat de nieuwe wetgeving van kracht wordt. Overheden die zelf al een (plaatselijke) regeling hebben, lopen als het ware vooruit op de komende wetgeving. Het is niet echt zinvol om nu nog een plaatselijke regeling vast te stellen, omdat naar verwachting de nieuwe wet op 1 januari 2010 in werking zal treden. Wel kan in de komende periode een quickscan met mogelijke knelpunten worden gemaakt en onderzocht welke (organisatorische) maatregelen genomen moeten worden om termijnoverschrijdingen te voorkomen.

4.4 Meer informatie
Meer informatie over de Wet dwangsom en beroep kunt u vinden op: - www.minbzk.nl (openbaar bestuur, vervolgens Wet dwangsom); - www.vng.nl (beleidsveld ‘bestuur en recht’, onderdeel ‘dwangsom en beroep’).

5. Elektronische bekendmaking
5.1 Algemeen
Op 25 november 2009 heeft de eerste Kamer ingestemd met het Wetsvoorstel elektronische bekendmaking. De aanleiding voor deze wetgeving is dat het gebruik van e-mail en internet een grote vlucht heeft genomen. Steeds meer informatie en bekendmakingen gaan via het elektronische ‘verkeer’. Daarnaast is het de bedoeling dat regelgeving op internet moet worden gepubliceerd. Op deze wijze kan elke belangstellende wet- en regelgeving op een snelle, goedkope en eenvoudige manier raadplegen en op de hoogte worden gehouden van wijzigingen daarin. Wetten en regelingen treden doorgaans pas in werking wanneer deze zijn bekendgemaakt. Bekendmaking vindt meestal plaats op de gemeentepagina van het week- of dagblad dat in uw gemeente huis aan huis wordt verspreid. Diverse (concept)regelingen liggen ook op het gemeentehuis ter inzage. een ieder die dat wil kan, al dan niet tegen vergoeding, een afschrift van deze stukken krijgen. Wat betekent deze nieuwe wet nu? In navolging van het Rijk moeten ook gemeenten hun bekendmakingen die tot op heden via gemeenteblad of gemeentepagina liepen ook op elektronische wijze vormgeven. Dit gaat via het Digitaal Loket dat door het Rijk is ontwikkeld. Daarnaast moeten gemeenten de algemeen verbindende voorschriften in geconsolideerde vorm via de elektronische weg beschikbaar stellen. Dit betekent concreet dat de teksten van deze regelingen en verordeningen met alle later aangebrachte wijzigingen via het internet moeten worden ontsloten. De verplichting om regelgeving in geconsolideerde vorm op internet te publiceren gaat in per 1 januari 2011.4 tot dat moment kunnen gemeenten nog een keuze maken tussen de elektronische bekendmaking of de huidige wijze van bekendmaking via het gemeenteblad of de gemeentepagina. Wanneer gemeenten kiezen om bekendmakingen zowel elektronisch als op papier te publiceren, dan moet wel besloten worden wat het officiële medium is. Slechts één medium geldt namelijk als de officiële publicatie.

5.2 Meer informatie
Meer informatie over de Wet elektronische bekendmaking kunt u lezen op:
- www.staatspublicaties.nl;
- www.vng.nl (beleidsveld ‘bestuur en recht’, onderdeel ‘informaticarecht’).



Noten:
1 Afdeling 3.5 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).
2 Brief VNG, 30 juli 2008.
3 Actualiteiten Ruimtelijke Ordening 4, De Banier, 21 maart 2008
4 Brief minister van BZK (27 maart 2009, 2009-0000143400)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen