Koninginnedag 2009

Tegen die achtergrond wil ik, naast voorlichter per slot van rekening ook nog beleidsmedewerker Koninklijk Huis van de SGP-fractie, stilstaan bij drie vragen naar aanleiding van 30 april 2009. 1. De toekomst van Koninginnedag. 2. Het strafrecht. 3. De beveiliging.

Toekomst
De toekomst van Koninginnedag 2009. De eerste reacties waren: het wordt nooit meer zoals het geweest is. Begrijpelijk, zo’n eerste reactie. Maar de ervaring leert dat als de tijd verstrijkt, andere afwegingen worden gemaakt. Nu al duiden opmerkingen van prins Constantijn erop dat ook de Koninklijke familie het ongedwongen, typisch Nederlandse karakter van Koninginnedag niet op wil geven. De aanstaande troonswisseling zal zeker aangegrepen worden om na te denken over een andere invulling van Koninginnedag, maar het is te vroeg om daar nu al iets zinnigs over te zeggen. Overigens zal Koninginnedag 2009 voor sommigen inderdaad nooit meer zijn zoals het geweest is: voor alle slachtoffers en hun nabestaanden, en voor de vele getuigen op wie het gebeurde een nooit meer uit te wissen indruk heeft achtergelaten.…

Aanslag
Twee. Het strafrecht. Nederland mocht zich tot vorige week donderdag gelukkig prijzen met het feit dat er sinds de vestiging van de Oranjemonarchie in 1814 geen aanslagen hebben plaatsgehad op de koning(in) of leden van haar familie. De ernstigste incidenten waren de op zich onschuldige rookbom bij het huwelijk van koningin Beatrix en prins Claus (1966) en het minuscule verfbommetje toen Willem- Alexander en Máxima trouwden (2002). er is in de jaren ’70 wel sprake geweest van mogelijke acties van Zuid-Molukkers tegen koningin Juliana, maar daar is het tot vorige week bij gebleven.

Hoe zit het juridisch? Voor de koningin en enkele leden van Haar Huis zijn er speciale bepalingen in het Wetboek van Strafrecht. Speciale bepalingen; niet omdat koningin Beatrix en haar familie méér zijn dan een ander, maar omdat hun ambt geldt als de verpersoonlijking van ‘de staat’. Het heeft dus niks met persoonlijke privileges te maken, maar alles met de functie die zij bekleden. Het Wetboek van Strafrecht maakt onderscheid tussen misdrijven tegen de veiligheid van de staat en misdrijven tegen de Koninklijke waardigheid. een aanslag op de koningin wordt, net als bijvoorbeeld een staatsgreep of landverraad, beschouwd als een misdrijf tegen de veiligheid van de staat. De maximum vrijheidsstraf voor zo’n aanslag is een levenslange gevangenisstraf. Ook het mee voorbereiden (‘samenspanning’) van zo’n aanslag is strafbaar. Onder de misdrijven tegen de Koninklijke waardigheid valt onder andere een aanslag op de echtgeno(o)te van het staatshoofd en een aanslag op de kroonprins(es) en diens echtgeno(o)t(e). Ook ‘aanranding’ en opzettelijke belediging van het staatshoofd vallen onder die titel. De straffen op deze misdrijven varieren. In het ernstigste geval (een met voorbedachten rade ondernomen en geslaagde moordaanslag op kroonprins Willem-Alexander) kan ook hier levenslang worden opgelegd.

KLPD en DKDB
Drie. De beveiliging. De veiligheid van de Nederlandse ‘royals’ is sinds de inwerkingtreding van de nieuwe Politiewet begin jaren ’90 het werk van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging van het Korps Landelijke politiediensten. Die beveiligt overigens niet alleen de vorstin, maar bewaakt eveneens buitenlandse staatshoofden die Nederland aandoen en andere personen die op Nederlands grondgebied vertoeven en om wat voor reden dan ook bijzondere bescherming behoeven, bijvoorbeeld ambassadeurs of politici als dat nodig is. Daarnaast dragen ook andere instanties een zekere verantwoordelijkheid voor de veiligheid van het Nederlandse staatshoofd. Bijvoorbeeld de Koninklijke Marechaussee, die geposteerd staat voor de paleizen. Verder is er een taak weggelegd voor de AIVD. Als het goed is, speelt die organisatie in alle stilte een wezenlijke rol bij het voorkomen van terreurdaden of andere acties die de democratische rechtsorde kunnen aantasten.

De nuchterheid die ons eigen is, alsmede de afwezigheid van een ‘geweldtraditie’, maken dat wij het niet zo hebben op mannen met dopjes in hun oren en constant loerende blikken. toch wennen we er langzaam maar zeker aan.
‘11 september en de moord op Fortuyn en later op Theo van Gogh hebben ons hard bepaald bij de realiteit anno Domini 2009. Het drama van Apeldoorn voegt daar nu een nieuw hoofdstuk aan toe. Koningin Beatrix is, zowel vanwege haar bijzondere positie als vermeende rijkdom een ‘ideaal doelwit’.

Koninklijke beveiligers wijzen er altijd op dat ze niet zozeer bang zijn voor terroristische aanslagen of ontvoeringen, maar dat er veel meer gevaar te duchten is van een plotsklaps uit het niets opduikende doorgedraaide “gek” of “geestelijk gestoorde” – een eenling die zich niet via wat voor inlichtingendienst dan ook laat traceren, maar die zomaar uit het niets opdoemt en iets kwaads in de zin heeft. Hoe reëel dit gevaar is, hebben we vorige week gezien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen