Databanken en privacyeffecten

Dit zijn computerbestanden waarin een grote hoeveelheid gegevens van personen opgeslagen wordt en die betrekkelijk makkelijk gebruikt kunnen worden om informatie uit te halen. Door allerlei instanties, zoals medische instellingen, politie of gemeente, worden gegevens van burgers opgeslagen. Deze databanken hebben grote voordelen, maar beperken de privacy van burgers. Het is de vraag of dat zo positief is.

Toepassingen
De digitalisering geeft mogelijkheden om terroristische aanslagen en dreiging tegen te gaan. Grote hoeveelheden gegevens van burgers worden opgeslagen en geanalyseerd, zodat verdachte personen eruit gepikt en gevolgd kunnen worden. Op deze manier proberen politie, justitie en de AIVD de veiligheid te waarborgen. een andere toepassing is te vinden op het gebied van de jeugdgezondheidszorg. Kranten berichten dat ouders steeds meer de opvoeding uit handen geven. Hierdoor komt de overdracht van normen en waarden in gevaar. Jongeren krijgen steeds meer problemen op het gebied van geestelijke en lichamelijke gezondheid. Hiernaast komen we steeds vaker berichten tegen van ernstig huiselijk geweld. Maatregelen op het gebied van de jeugdgezondheidszorg zijn hard nodig. Daarom is het elektronisch Kind Dossier (EKD) ontwikkeld waarin informatie van kinderen digitaal wordt opgeslagen. In het vervolg nemen we het EKD als voornaamste voorbeeld; wat we erover zeggen is over het algemeen ook toepasbaar op andere databanken.

Voordelen
Het gebruik van het EKD biedt verschillende voordelen. ten eerste is een centrale digitale opslagplaats van gegevens bruikbaar voor het onthouden en overdragen van gegevens tussen de verschillende hulpverleners met wie kinderen en ouders te maken krijgen. ten tweede is het een goed middel om beeldvorming van problemen rondom een kind te objectiveren. Door duidelijke standaardvragen in het dossier kan de hulpverlener minder zijn (gekleurde) mening vooropstellen. Dit zal eraan bijdragen dat het kind op een eerlijke manier door de verschillende hulpverleners wordt behandeld. ten derde kan de databank bijdragen aan een vroegtijdige opsporing van gezondheidsrisico’s. Dit laatste gebruikt de AIVD ook voor terreurbestrijding.

Privacy
Het opslaan van gegevens heeft echter één nadeel: het tast de privacy van de burger aan. Nu lijkt dit misschien een klein nadeel, zolang ermee bereikt wordt dat er geen metroaanslagen in Nederland plaatsvinden en dat huiselijk geweld goed wordt aangepakt. We hebben het er wel voor over dat de overheid informatie over ons leven heeft. echter, het is niet zo dat de overheid alleen over deze informatie beschikt, ze doet er namelijk ook van alles mee. Dit brengt nadelen met zich mee.

Nadelen
Het gebruik van databanken leidt ertoe dat waarden worden opgelegd aan burger en samenleving. ten eerste wordt dit veroorzaakt door het effect van versimpeling van de situatie. De werkelijkheid wordt gevangen in een standaard van gegevens. Bij het maken van het bestand heeft men erover nagedacht welke gegevens belangrijk zijn; onbelangrijke informatie wordt weggelaten. echter, veel probleemsituaties zijn door de complexiteit moeilijk te vangen in enkele digitale gegevens. Bijkomend nadeel is dat de hulpverlener door enthousiasme over het systeem en de objectiviteit ervan, meer waarde kan gaan hechten aan wat er in het systeem is ingevuld, en minder aandacht krijgt voor het hulpvragende kind (in het geval van het EKD). De gegevens  die door een andere hulpverlener zijn ingevuld kunnen heel anders bedoeld zijn, en een verkeerde interpretatie ervan kan leiden tot een verkeerde behandeling. Juist in zulke gevallen is het luisteren naar de werkelijke problemen belangrijk. een tweede effect waardoor waarden worden opgelegd, heeft te maken met de beoordeling van de gegevens. Hulpverleners gebruiken de digitale informatie om uit te zoeken welke kinderen zich in een probleemsituatie bevinden. Aan de hand van deze onderzoeken wordt besloten contact op te nemen met gezinnen en acties te ondernemen om hulp te bieden. Het hangt er nogal van af wat als een probleemsituatie wordt beschouwd door instanties. Het gangbare gevoelen van overheid en samenleving over wat een goede opvoeding is wordt zo toegepast op alle gezinnen. Dit neemt niet alleen een bepaalde mate van vrijheid van opvoeding door ouders weg, maar ook een vrijheid van ontwikkeling voor het kind. Als laatste nadelig effect wil ik noemen de vervuiling van de digitale bestanden en het stelen van de gegevens. Over het algemeen bevatten databestanden voor 95% betrouwbare informatie, 5% van de informatie is onjuist. Dit betekent dat er vaak een verkeerd signaal naar een hulpverlener toekomt, zodat een kind een verkeerde behandeling kan krijgen. Sommige behandelingen zoals uithuisplaatsing zijn erg ingrijpend; het is vreselijk als dit onterecht gebeurt. Ook worden gegevens nogal eens gestolen. Via internet kunnen bestanden worden gekraakt en vertrouwelijke informatie kan op straat komen te liggen.

Conclusie
Uit het voorgaande blijkt dat inperking van de privacy beduidend nadelige gevolgen kan hebben voor de burger. De overheid kan haar waarden opleggen aan de samenleving. Dit is vooral nadelig voor minderheden, die geen grote stem in het publieke debat hebben. Onterechte inbreuken in het leven van mensen kunnen veel schade aanrichten. Zeker voor een minderheid als de SGP is het nodig alert en kritisch te zijn op de maatregelen die worden ingevoerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen