‘Turks referendum over kerkklokken’

De islamitische voorman van Egypte, grootmoefti Ali Go'ma, noemde het minarettenverbod “een aanval op de geloofsvrijheid alsmede een poging om de gevoelens van de moslimgemeenschap binnen en buiten Zwitserland te kwetsen”. Daarmee was de toon gezet. terwijl ze voorbij zagen aan de mensenrechtensituatie in de Arabische wereld, staken tal van Arabische commentatoren de draak met de “neprechten en schijnvrijheden” van minderheden in het Westen. Zij plaatsten het minarettenverbod in een reeks van anti-islamitische gebeurtenissen. Denk bijvoorbeeld aan het Franse verbod op hoofddoekjes van 2004 en de Deense cartoons over “de profeet” Mohammed (2006). Het Turkse dagblad Hurriyet schroomde zelfs niet de Holocaust aan te halen in zijn kritiek op de Zwitserse democratie. De minaretten van de islam zouden de gemoedsrust van de Zwitsers verstoren, “terwijl zij comfortabel op de rijkdommen zitten van de Joden die door de nazi´s zijn verbrand”.

Joods aspect
Een Syrische minister beschouwde het Zwitserse referendum als “een racistische, barbaarse uithaal tegen de islam en moslims.” Vergelijk de morele superioriteit van de islam eens met de europese beschaving, “gebouwd als zij is op de uitroeiing van inheemse volken, de kaping van hun geboortegronden en rijkdommen”, argumenteerde ze. een lichtpuntje was het verblijdende feit dat de naam Mohammed de op één na populairste naam was in Groot-Brittannië, direct achter John.

Het Zwitserse minarettenverbod stelt islamitische extremisten in feite in het gelijk, aldus veel Arabische commentatoren. Deze radicale moslims betogen immers dat Europa en het Westen de islam en moslims intrinsiek vijandig gezind zijn. Arabische krantenkolommen gewaagden van islamofobie in Europa en zelfs van escalatie in een ware godsdienstoorlog. Niet verrassend kende dit Arabische debat ook een Joods aspect, zo analyseert de Israëlische expert dr. Esther Webman. Geen land zou beperkingen willen stellen aan plaatsen waar de Joodse religie wordt beleden, heette het bij sommige Arabische woordvoerders. Uit vrees voor de beschuldiging van antisemitisme... Weer anderen gingen een stap verder. Voor hen stond vast dat Israël en het zionisme de drijvende krachten vormden achter het bouwverbod op minaretten. een vileine illustratie van dit samenzweringsidee, leverde een Libische spotprent. Onder de kop “De conspiratie” beeldde de cartoon een persoon met een kruis uit, symbool van de christelijke wereld, die de hand reikt aan een lange arm met Davidsster die een minaret afzaagt.

Arabische christenen
Tegelijkertijd, zo nuanceert dr. Webman, resulteerde de Zwitserse volksuitspraak in een ongekende mate van Arabische zelfkritiek. Diverse artikelen hekelden de islamistische grootspraak en activiteiten. Deze publicaties trachtten de wortels van Europese islamofobie te verklaren. Zie onder andere de tweedelige serie in de Egyptische pers, onder de kop: “Islamofobie — een poging tot verstaan”. Veelzeggend is dan wel weer de conclusie: het referendum legde het feit bloot dat moslims in Europa dezelfde haat omringde als de Joden ondervonden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Scherpe zelfkritiek klonk intussen door bij Arabische auteurs die de problemen opsomden van christenen in verschillende Arabische landen. Moslims hebben daar totaal geen oog voor, luidt hun vernietigende conclusie. Kortom, het wordt hoog tijd dat de islamitische schriftgeleerden (ulama) opkomen voor de vrijheid van godsdienst voor de Kopten in Egypte! En waarom zwijgen over onislamitische tradities als vrouwelijke besnijdenis en het dragen van de sluier (hijab)?! De Turkse commentator Akif Beki trok een aardige vergelijking met het Zwitserse referendum. Hij vroeg zich af wat de uitkomst zou zijn van een referendum in zijn vaderland als dat ging over kerkklokken.

Vooral Libanese intellectuelen grepen het Arabische minaretdebat aan voor een forse dosis zelfkritiek. Zo verklaarde een commentator dat de islamistische retoriek allereerst en allermeest moslims, die in het Westen wonen, beschadigt. In plaats van zich te leren aanpassen, integreren in hun nieuwe leefomgeving, leren zij hypocrisie, bedrog en geweld. en zien moslimimmigranten in europa niet al te gemakkelijk de contradictie over het hoofd, redeneert de Libanese intellectueel Hazim Saghiyeh, tussen hun eis van de ontwikkeling van een eigen identiteit en hun eisen van gelijkheid en rechten?

Minus minaret
Uit deze diepgravende zelfkritiek vloeiden navenante aanbevelingen voort. twee concrete voorbeelden. Moslims in Europa moeten zich distantiëren van hun landen van oorsprong, bovenal van de Arabische wereld in haar geheel. Daar ligt immers de bron die hun toekomstige identiteit ruïneert. En, alvorens Europeanen aan te klagen voor islamofobie en racisme, dient de Arabische wereld zich te realiseren dat haar eigen christenen de regio stilletjes verlaten. Moslims moeten vooreerst beginnen hun imago op te poetsen. Dát zou het imago van de islam verbeteren. en passant trompetterde de manager van al-Arabbyya TV, Rahman al-Rashid, dat de moslims de feitelijke winnaars waren van het Zwitserse minarettenreferendum. Want zij reageerden vreedzaam. “er is een groeiend bewustzijn onder moslimleiders dat gewelddadig protest contraproductief werkt: reputatieverlies voor de gehele moslimgemeenschap.” Relativering van dr. Webman: “De bouw van een minaret is niet fundamenteel voor de islam, roept niet de emotionele reacties op van bijvoorbeeld de Mohammedcartoons.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen