Ingrijpen op de woningmarkt

Inmiddels zijn we drie jaar verder. Het taboe op de hypotheekrenteaftrek is inmiddels doorbroken. De meeste partijen, ook de SGP, vinden dat er wat aan gedaan moet worden. Alleen CDA, VVD en PVV willen daar niet aan tornen. Maar zeker voor het CDA geldt dat het zeer de vraag is of de partij daar bij de kabinetsformatie een breekpunt van zal maken. er moet nu eenmaal fors bezuinigd worden en geen wonder dat dan ook gekeken wordt naar kostbare aftrekposten in ons belastingstelsel. De hypotheekrenteaftrek ‘kost’ de schatkist ruim 11 miljard per jaar. Daarnaast gaan er nog ettelijke miljarden naar de huursector.

Forse stijging
Door de forse stijging van de woningprijzen (met name rond de eeuwwisseling) is de hoogte van de hypotheken en daarmee ook de omvang van de aftrekbare hypotheekrente aanzienlijk gestegen. Bovendien is het zo dat de aftrekbaarheid van de hypotheekrente, de stijging van de woningprijzen heeft gestimuleerd. Omdat de kopers een deel van de lasten konden afwentelen, konden ze een hoger bod doen. een ingrijpende stijging van de hypotheekrente (die nu aan de lage kant is) zou de omvang van deze fiscale aftrekpost nog aanzienlijk doen stijgen. In hoeverre betekent een ingreep in de hypotheekrenteaftrek een radicale breuk met het verleden? Kun je zeggen dat de overheid het vertrouwen van de burgers schendt, wanneer zij deze aftrekbaarheid, die er sinds mensenheugenis geweest is, zou gaan inperken of beëindigen? In de eerste plaats is het zo dat wetten en regels slechts gelden zolang als ze gelden. Zeker op het gebied van de belastingen verandert er ieder jaar wel het een en ander. Soms heb je daar voordeel bij, soms nadeel.

Ter discussie
Bovendien is de afgelopen jaren de aftrekbaarheid van de hypotheekrente steeds meer ter discussie komen te staan. Wie een huis kocht, kon weten dat die aftrekbaarheid geen politieke vanzelfsprekendheid was. De regels over de renteaftrek zijn voortdurend aangescherpt. Vroeger was de rente op alle leningen aftrekbaar. Ook wanneer je een auto gefinancierd had of een persoonlijke lening had afgesloten om een nieuwe inboedel aan te schaffen. Die aftrekbaarheid van de rente op consumptief krediet werd aan het eind van de jaren negentig afgeschaft. Inmiddels is ook aan de aftrekbaarheid van hypotheken voor tweede woningen een eind gekomen. Verder beperkt de bijleenregeling tegenwoordig de hoogte van het aftrekbare hypotheekbedrag. Vroeger kon men voor z’n huis net zoveel lenen als de bank bereid was ter beschikking te stellen en al die rente was aftrekbaar. Ook zijn hypotheken sinds 2001 nog maar 30 jaar aftrekbaar. Op korte termijn heeft dat geen effect, maar die regel heeft wel een signaalfunctie. Het is de bedoeling dat je je hypotheek in een keer aflost. Dat laatste was vroeger heel normaal. Mensen sloten een lineaire hypotheek of een annuïteitenhypotheek en losten ieder jaar wat af. Tegen de tijd dat ze met pensioen gingen, hadden ze hun huis vrij. Dat patroon is nu anders. Je bent tegenwoordig een dief van je eigen portemonnee als je je hypotheek aflost. Geen wonder dat Nederlanders van alle Europeanen de hoogste hypotheekschuld hebben. Dat is een ongezonde situatie.

Hele woningmarkt
Maar het is niet alleen de eigen-woningsector die onder de loep genomen moet worden, ook in de huursector zijn een aantal zaken grondig mis. Recent heeft een adviescommissie van de SeR daar in haar rapport uitdrukkelijk op gewezen. tal van mensen met een betrekkelijk hoog inkomen wonen ten onrechte in gesubsidieerde huurwoningen. In de grote steden worden veel huurwoningen illegaal onderverhuurd. Daar is flink geld mee te verdienen. Aan het begin van de vorige eeuw is de overheid zich ingrijpend met de volkshuisvesting gaan bemoeien. Aanvankelijk ging het vooral om het bestrijden van de slechte woontoestanden. Veel mensen woonden destijds in krotten. Na de tweede Wereldoorlog ging het om het bestrijden van de kwantitatieve woningnood. Later wilde men vooral ook het eigen- woningbezit bevorderen.

Genormaliseerd
Thans is de woningvoorraad redelijk op peil. De kwalitatieve en kwantitatieve woningnood is vrijwel verdwenen en er zijn meer koop- dan huurwoningen. Het is niet meer zo nodig dat de overheid direct of indirect zoveel geld in de volkshuisvesting steekt. Dat geld kan beter gebruikt worden. Het is welhaast onvermijdelijk dat, mede als gevolg van de vergrijzing, de zorg een steeds groter beroep gaat doen op de collectieve middelen. En ook de overheid kan haar geld maar een keer uitgeven. Wel moet duidelijk zijn dat ingrepen in de fiscale aftrekbaarheid van de hypotheekrente of extra huurverhogingen voor ‘scheefwoners’ heel geleidelijk aan moeten plaats vinden. Je kunt nu eenmaal niet zonder woning. Mensen zijn bij het afsluiten van een hypotheek langlopende verplichtingen aangegaan. Een forse daling van de woningprijzen moet worden voorkomen. Afschaffing van de overdrachtsbelasting en verlaging van het huurwaardeforfait moeten als compenserende maatregelen worden ingezet. een verlaging van het belastingtarief zou nog mooier zijn. Maar er moet wel wat gebeuren. Het ‘niksige’ beleid van het kabinet-Balkenende IV kan niet worden voortgezet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen