Witte, zwarte of gemengde scholen?

Etnische segregatie
Al jarenlang baart de etnische segregatie in het onderwijs de politiek kopzorgen. Met name de grote steden in de Randstad hebben met dit probleem te maken. In het kort zijn er drie oorzaken aan te wijzen voor de toenemende segregatie in het onderwijs die sinds de jaren tachtig plaatsvond. Allereerst heeft dat te maken met demografische ontwikkelingen. In sommige wijken neemt het aantal allochtonen toe door immigratie of gezinshereniging. Vaak gaat deze ontwikkeling gepaard met het vertrek van een groot aantal Nederlanders. Dit leidt er vervolgens toe dat het aandeel allochtone leerlingen op school stijgt, terwijl het aandeel autochtone Nederlanders daalt. ten tweede speelt de schoolkeuze van de ouders een rol. Ouders mijden om sociale en etnische redenen een zwarte school en rijden liever een stukje verder om hun kind naar een witte school te brengen. In de laatste plaats biedt de vrijheid van onderwijs de verschillende religieuze denominaties de mogelijkheid om een school naar eigen geloofsovertuiging in te richten. Zodoende zijn er islamitische scholen ontstaan die vrijwel geheel bestaan uit allochtone leerlingen.Het is overigens een misverstand te denken dat christelijke scholen minder allochtone leerlingen opnemen dan openbare; uit cijfers blijken geen significante verschillen.

Witte en zwarte scholen
Veel ouders hebben de neiging om zwarte scholen te mijden. Zij sturen hun kind liever naar een school waar minder allochtone leerlingen zijn. Bij deze ouders bestaat onder andere de vrees dat de kwaliteit van het onderwijs op een school met veel allochtone leerlingen verminderd, zeker wat betreft taalachterstanden. Het toenemende aantal zwarte scholen is zorgelijk, omdat etnische segregatie in het onderwijs een sta-in-deweg is voor de integratie van verschillende bevolkingsgroepen in Nederland. Daarnaast zou het de taalontwikkeling en leerprestaties van die leerlingen niet ten goede komen. Segregatie heeft niet alleen negatieve gevolgen voor leerlingen op zwarte scholen, ook docenten ondervinden de effecten. Het is minder aantrekkelijk en moeilijker om te werken op een zwarte school, met dien verstande dat het vinden van voldoende personeel een lastige zaak is.Dat deze problemen om een grondige aanpak vragen, is evident, maar de middelen die daarvoor gebruikt zijn, waren minder geslaagd.

Gemengde scholen
De politiek zag gemengde scholen lange tijd als dé oplossing voor het segregatieprobleem. Het ‘verwitten’ van zwarte scholen is een prachtig politiek ideaal, maar in de praktijk blijkt het lastig te bewerkstelligen. een van de ideeën was het invoeren van een spreidingsbeleid voor scholen, al dan niet via de postcode. Zo wilde destijds minister Verdonk in 2006 scholen verplichten om zowel witte als zwarte leerlingen aan te nemen, en het liefste om en om. De SGP-Jongeren hebben deze aanpak voortdurend bekritiseerd. Met deze regeling staat immers de grondwettelijke vrijheid van onderwijs onder druk. Want mogen reformatorische scholen dan nog wel leerlingen weigeren om religieuze motieven? Bovendien wordt hiermee de keuzevrijheid van ouders aangetast. Mag de overheid voor de ouders bepalen naar welke school het kind gestuurd moet worden? Verplicht mengen is een utopie. Het is veel beter om te werken aan een huisvestingsbeleid, zodat wijken veel meer een gemengder publiek krijgen.

Dronkers
Uit het onderzoek van onderwijssocioloog Dronkers blijkt daarnaast dat er aan gemengde scholen nogal wat nadelen kleven. Leerlingen zijn helemaal niet gebaat bij etnische diversiteit, maar juist bij homogeniteit. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de onderwijsprestaties van allochtone leerlingen bevorderd worden als er een hoger aandeel allochtonen uit dezelfde regio in de klas zitten. Nu kunnen bij dit onderzoek wel wat kritische kanttekeningen geplaatst worden: het onderzoek is alleen afgenomen onder vijftienjarigen en Nederland maakte er geen onderdeel vanuit. De politieke keus blijft echter wel overeind staan: is het belangrijker voor de samenleving dat de onderwijsprestaties van alle leerlingen verbeterd of dat de segregatie verminderd?

Verplichte menging
De SGP-Jongeren kiezen voorzichtig voor het eerste. Op dit moment moet er vooral naar de oorzaak van het probleem gekeken worden. De zwarte scholen hebben namelijk vaak te maken met leerachterstanden en een slecht imago. Het zou daarom goed zijn als er allereerst voldoende toerusting en (geldelijke) middelen zijn voor leerkrachten op zwarte scholen zelf. Nu blijkt vaak dat een school die gaat ‘verwitten’ minder geld toegewezen krijgt, terwijl het geld meer dan nodig is.Financiële impulsen kunnen juist een middel voor scholen zijn om zich in te zetten voor integratie. Integratie en inburgering zijn daarnaast zaken die in de wijk moeten plaatsvinden. Ook zijn uitwisselingen een goed middel. tegelijk erkennen de SGP-jongeren dat juist het onderwijs meer is dan economische output. Onderwijs gaat om vorming, op basis van een visie en gedeelde waarden. Uiteindelijk is het niet de kleur maar de kwaliteit waarin scholen zich moeten onderscheiden. Daarom blijven we tegenstander van verplichte vermenging.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen