Crisis in de pensioenwereld

eerder al stond de AOW in het centrum van de belangstelling. AOW en pensioen hebben uiteraard met elkaar te maken. Het gaat om dezelfde leeftijdscategorie. De AOW is echter een overheidsregeling. De pensioenfondsen zijn primair een zaak van werkgevers en werknemers, al houdt de overheid daar wel toezicht op

Langer leven
Dat onze oudedagsvoorziening op het ogenblik een probleem is, komt voor een belangrijk deel door een op zich verheugende ontwikkeling. Mensen leven steeds langer. Dat heeft te maken met het niveau van de gezondheidszorg, de welvaart en het leefpatroon. Uiteraard gaat die ontwikkeling heel geleidelijk, maar van de ene generatie op de andere is er duidelijk sprake van een stijgende levensverwachting. Daar mogen we dankbaar voor zijn. Dat betekent echter ook dat er veel langer AOW uitgekeerd moet worden dan Drees ooit verwacht had en dat de pensioenfondsen meer moeten uitbetalen dan men destijds bij de vaststelling van de pensioenpremies gedacht heeft. Geen wonder dat overal in europa verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd op de agenda staat. De huidige regelingen zijn niet meer te betalen. Inmiddels is er een vrij brede overeenstemming gegroeid dat mensen langer moeten doorwerken. Ook na hun 65e. Dat mensen gemiddeld ouder worden is onloochenbaar en als je de regelingen zo zou laten als ze voorheen waren, zouden de lasten steeds hoger worden. Dat de naoorlogse geboortegolf zo langzamerhand aan zijn pensioen toe is, maakt de problematiek alleen maar urgenter. Aanvankelijk was er in de maatschappij veel verzet. Voor de FNV was een verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd naar 67 jaar lange tijd onbespreekbaar. Maar op dit vlak was er kennelijk toch zoiets als de onbedwingbare kracht van de feiten. Niemand kon ontkennen dat mensen gemiddeld ouder worden en dat daardoor de lasten voortdurend toenemen. In de verkiezingscampagne stonden alleen de PVV en de SP achter het motto: 65 blijft 65. Maar de dag na de verkiezingen stelde Wilders al dat verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd voor hem geen breekpunt was. Van welke kleur het nieuwe kabinet ook mag zijn, verhoging van de AOW-leeftijd staat zeker op de agenda.

Aanpassing pensioenen
Bij een verhoging van de leeftijd waarop men AOW krijgt, zullen ongetwijfeld ook de pensioenreglementen aangepast worden. AOW en werknemerspensioenen moeten immers in elkaar passen. Pensioenfondsen krijgen daardoor wat meer lucht in hun benarde positie. Bij de vorige pensioencrisis (door het instorten van de aandelenkoersen aan het begin van deze eeuw) zijn de lasten verlicht door massaal over te gaan van eindloonregelingen naar middelloonregelingen. Onredelijk was dat niet. Aan het begin van zijn loopbaan betaalt de werknemer slechts premie over een laag salaris. er is de laatste jaren ook fors gesneden in de nabestaandenregelingen. Dat heeft duidelijk te maken met de moderne visie op het gezin. Steeds meer wordt ervan uitgegaan dat man en vrouw beiden werken en allebei pensioen opbouwen. Die financiële onafhankelijkheid maakt een nabestaandenpensioen (waar weduwen tot voor kort aanspraak op konden maken) overbodig. Wie leeft vanuit een Bijbelse visie op huwelijk en gezin kan daardoor in de knel komen.

Renteniveau
De jongste problemen in de wereld van de pensioenfondsen zijn met name veroorzaakt door de lage rentestand. Pensioenuitkeringen zijn gebaseerd op de gedachte dat in de lange tijd die er zit tussen het incasseren van de premies en het uitbetalen van de pensioenen, de pensioenfondsen een behoorlijk rendement kunnen maken. Bij een rente van gemiddeld vier procent is het premiebedrag dat op 25-jarige leeftijd geïnd werd, bijna aangegroeid tot het vijfvoudige wanneer de pensioengerechtigde 65 wordt. Uiteraard moet je daarbij rekening houden met de inflatie. Ligt de rente belangrijk lager, dan wordt je rendement stukken minder. Nu is de rentestand op het ogenblik laag. Iedereen die een spaarrekening heeft, kan dat weten. Pensioenfondsen kunnen er dus niet van uitgaan dat zij forse rendementen zullen maken op de afgedragen premies. Vroeger gingen ze bij hun berekeningen uit van vier procent, maar tegenwoordig moeten ze zich baseren op de dagrente en die ligt laag. Daardoor komt een aantal fondsen beneden de kritieke grens. Op grond daarvan besloot minister Donner tot zijn ingreep. Nu is de verplichting om uit te gaan van de actuele rente wel erg strikt. Beter zou zijn om je te baseren op een voortschrijdend gemiddelde. Dan laat je je niet leiden door de waan van de dag, maar reken je je ook niet rijk. Ook dan geldt echter dat pensioenfondsen ervan uit moeten gaan dat zij minder rendement zullen maken dan zij vroeger gedacht hadden. Veel pensioenen zijn de afgelopen jaren niet of onvoldoende aangepast aan de inflatie. De inkomenspositie van de gepensioneerden is daardoor al langzaam achteruit gelopen. een korting op de pensioenen is echter een veel drastischer ingreep. Zeker wanneer dat gaat om een forse korting. Maar waar niet is, verliest de keizer zijn recht. In de Kamer pleitte de SP’er Ulenbelt ervoor dat de overheid door leningen aan de pensioenfondsen de (kleine) pensioenen overeind zou houden. Gezien de huidige begrotingsproblematiek is echter niet te verwachten dat de overheid nieuwe garanties op zich wil nemen. Die kant moeten we zeker niet uit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen