Een billijk inkomen voor de boer

Voedselzekerheid voor Europa
Een billijk inkomen voor de boer is zelfs een van de hoofddoelstellingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). En dat is goed te begrijpen wanneer je ook de andere doelstellingen van het GLB in ogenschouw neemt. Tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog en de honger in Europa streefden de eerste landen van wat nu de Europese Unie is naar voldoende, gezond en betaalbaar voedsel. En daarvoor zijn boeren nodig. Een belangrijke legitimatie van het GLB heeft betrekking op voedselzekerheid. Het produceren van voedsel voor de bevolking van Europa laat zich niet zomaar vergelijken met andere economische sectoren. Extra waarborgen en specifiek beleid zijn hier daarom legitiem.

Opnieuw discussie
Maar waarom zijn boereninkomens onlangs dan weer onderwerp van discussie geworden? Het GLB wordt voortdurend hervormd. en tegen de achtergrond van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en eerlijke wereldhandel gaat het beleid richting meer marktwerking. Nu is daar op zichzelf niets mis mee, mits die markt goed werkt. En daar rijzen de vragen. Over een langere periode bezien blijken de prijzen die boeren voor hun producten krijgen, nauwelijks te zijn gestegen of zelfs gedaald. Tegelijk zijn de prijzen voor consumenten in de supermarkt gestegen. Die grotere marge moet ergens zijn gebleven. Het lijkt erop dat de marktmacht in de keten onevenredig zwaar rust bij verwerkers en supermarkten. Boeren worden daarvan het slachtoffer. Bekend onder boeren is het voorbeeld van de broodprijs. In een jaar met een lagere opbrengst, en dus hogere graanprijzen, wordt aangekondigd – met een heus persbericht – dat de prijs van een brood nu toch echt omhoog moet. Maar in het daaropvolgende jaar met een goede oogst en lage prijzen wordt het brood niet goedkoper. Daar wringt iets.

De Europese Commissie ziet dit ook en zoekt de oplossing in meer transparantie. Wanneer alle marktpartijen – boeren, verwerkers, supermarkten – maar meer informatie hebben over vraag en aanbod, over prijzen en contracten, doet de markt zelf zijn werk. elke schakel in de voedselvoorzieningsketen krijgt een eerlijke prijs. Het Europees Parlement wil verder gaan. tegen de achtergrond van de discussie over een heel nieuw GLB kiest het positie middels een initiatiefverslag dat werd opgesteld door de Fransman Bové (Groene Fractie).

Verschillende visies
Het verslag dat begin september werd aangenomen, bevat veel begrippen als ‘verplichten’, ‘garanderen’, ‘verbieden’, enz. Het vraagt om een speciaal europees orgaan dat de handel in zgn. futures (termijncontracten) moet reguleren. Met andere woorden: speculatie moet worden tegengegaan. Het Europees Parlement zet met dit verslag met name in op wetgeving. De voorstanders van deze aanpak bevinden zich vooral onder de socialisten, de groenen en een groot deel van de christendemocraten. De liberale en de conservatieve fractie laten een tegengeluid horen. Zij zijn bang voor veel meer bureaucratie en verwijten de opsteller van het verslag van het GLB een communistische planeconomie te willen maken. De Eurofractie deelt veel van de kritiek van de liberale en conservatieve fractie. Toch heeft zij het rapport uiteindelijk gesteund, om niet de indruk te wekken dat het probleem helemaal niet zo groot is. De Eurofractie is het eens met de analyse van het probleem, maar niet met alle gekozen oplossingsrichtingen. De Eurofractie is blij met de aandacht voor coöperaties en bundeling van marktmacht onder boeren. Wellicht moeten hiervoor de mededingingsregels worden aangepast. In elk geval weet de Europese Commissie nu waar het parlement staat in dit dossier en zal ze daarmee moeten rekenen bij het vormgeven van het nieuwe GLB.

Transparantie
Wat de Eurofractie betreft kijkt de Europese Commissie daarbij ook nog eens goed naar de concurrentie met producten van buiten de Europese Unie. Nederlanders begrijpen maar al te goed het belang van wereldhandel. En uit ervaring weten we bij de Eurofractie dat boeren helemaal geen probleem hebben met concurrentie, zolang het maar eerlijk gebeurt. Om die reden heeft dhr. Belder onlangs bij de begrotingsprocedure voor 2011 een amendement ingediend, waarin gevraagd wordt nu eindelijk een onderzoek uit te voeren naar de kosten voor Europese boeren om te voldoen aan de (terecht) hoge eisen op het gebied van milieu, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn. Bij import van vergelijkbare producten uit zgn. derde landen wordt voornamelijk gekeken naar voedselveiligheid. Desgevraagd verschuilt de Europese Commissie zich meestal achter de WTO-regels. Extra eisen stellen aan geïmporteerde producten zou niet mogen. Het geld voor dit onderzoek is al sinds 2009 gereserveerd. Als de Europese Commissie echt de oplossing zoekt in meer transparantie kan zij hier de daad bij het woord voegen. Wat ons betreft niet meer dan billijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen