Kosovo: erkenning van een land

Kosovo heeft een rijke historie. Het volk – voornamelijk islamitisch etnische Albanezen – heeft veel gevochten voor onafhankelijkheid. Na een lange bezetting door de turken viel het land in de Balkanoorlogen, voor het begin van de eerste Wereldoorlog, toe aan Servië. In de voormalige Republiek Joegoslavië was het eveneens een provincie van Servië. De datum 17 februari 2008 was dan ook een keerpunt: de Servische provincie Kosovo verklaarde zichzelf onafhankelijk en de Republiek Kosovo was geboren. De geschiedenis leert dat een van de belangrijkste basisbehoeften van de mens het hebben van een thuis is. Dat is niet alleen een dak boven het hoofd, maar ook een thuisland. Het hoort bij de identiteit. Men moet de mens centraal stellen, niet de grenzen. Na een lange overheersing en strijd tegen de overheersers hadden de Kosovaren eindelijk hun eigen thuis.

Gewapend conflict
Op 19 oktober 1991 riepen de Kosovaarse leiders voor de eerste maal de onafhankelijkheid uit. Ze beschouwden Kosovo als een bezet land. De harde Servische represailles bevestigden dat. In de media, de gezondheidszorg, het onderwijs en de overheidsinstellingen werden Kosovaren massaal ontslagen. Ten einde raad grepen radicale nationalisten in Kosovo naar de wapens en vormden het Kosovaarse bevrijdingsleger, de Ushtria Clirimtare e Kosovës (UCK). Tienduizenden Serven sloegen op de vlucht. De UCK heeft zich in deze periode schuldig gemaakt aan schending van mensenrechten. Servië beschuldigde de UCK echter van terreur, die niet bewezen is. Het bevrijdingsleger opereerde uit wanhoop en reageerde op de decennialange onderdrukking van Servische zijde. Milosevic sloeg hard terug. Begin 1999 trokken leger- en politie-eenheden de ongehoorzame provincie binnen en begonnen massaal met moord- en plunderpartijen. tienduizenden Kosovaren vluchtten naar Albanië. Te voet, met paard en wagen en per tractor door de onherbergzame bergen. Achter hen werden dorpen platgebrand, families geëxecuteerd, vrouwen en meisjes massaal verkracht. Het resulteerde in een complete genocide. Talloze gruweldaden werden de bevolking aangedaan. De NAVO besloot spoedig in te grijpen.

Tegenstand
Van meet af aan heeft Servië duidelijk gemaakt dat het de onafhankelijkheid niet zou accepteren. echter, internationaal werd overwegend positief gereageerd. Grote EU-lidstaten als Frankrijk en Duitsland erkenden de jonge Republiek direct, Nederland volgde in maart 2008. Begin september werd door het Internationaal Gerechtshof onderstreept dat de onafhankelijkheid niet in strijd is met het volkenrecht. De Servische minister van Buitenlandse Zaken benadrukte op zijn beurt maar weer eens dat Servië onafhankelijkheid nooit zou accepteren.

Bang voor precedentwerking
Sindsdien hebben vijf EU-lidstaten de onafhankelijkheid nog niet erkend. De erkenning van Kosovo is niet alleen van belang voor de mensen en hun identiteit, maar ook voor de economie en de internationale handel. een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo is weliswaar mooi, maar niet voldoende. Dit krijgt pas waarde als Kosovo ook als onafhankelijk wordt erkend door andere landen. Sterker nog, zolang er invloedrijke landen zijn die Kosovo niet erkennen als soevereine staat, blijft dat een beperking. een land als Spanje vreest voor precedentwerking. Er is echter een groot verschil met Baskenland. Waar Kosovo bloedig werd onderdrukt en er genocide plaatsvond, ligt het in Spanje heel anders. De Basken worden niet onderdrukt, er is geen staat van oorlog of van ‘bezet’ gebied. Europarlementariër Belder (SGP) hekelde destijds de passieve houding van sommige Europese landen, en betreurt de europese verdeeldheid over Kosovo’s onafhankelijkheid. “Er is geen weg terug meer voor Kosovo binnen de grenzen van Servië”, aldus Belder. Hij pleit voor een masterplan voor de Westelijke Balkan, waarbij gewerkt wordt aan het klaarmaken van deze landen voor toetreding tot de Europese Unie.

EU-lidmaatschap
Servië besloot de erkenning van Kosovo niet aan te vechten vanwege het felbegeerde EU-lidmaatschap, maar weigert consequent de erkenning van Kosovo. een interessante visie om tot een oplossing te komen is die van Lord Paddy Ashdown, de voormalig Hoge Vertegenwoordiger van de VN in Bosnië. Volgens hem is het toezeggen van een beloning de enige manier om landen te dwingen tot meewerken. Deze beloning is in dit geval voor Servië het EU-lidmaatschap. Het is echter zeer de vraag of dit de oplossing is. Belonen zal slechts leiden tot sociaal wenselijk gedrag. Servië zal in dat geval het standpunt over Kosovo moeten verloochenen om bij de Europese Unie te kunnen komen, en er dus niets van menen. Daarbij komt dat het voormalig Joegoslavië in het verleden geen stabiele regio is gebleken. De vele conflicten zorgden voor vele slachtoffers. Servië is in die hoedanigheid geen neutrale macht gebleken. Integendeel, de feiten wijzen Servië aan als agressor. De regio is een blijvend spanningsveld, waar het conflict elk moment weer kan escaleren. Het is dan ook van belang dat de Europese Unie politieke druk uitoefent op de landen die de onafhankelijkheid van Kosovo nog niet erkennen – met name Servië. Hierbij moet benadrukt worden dat economische vooruitgang in de regio nauw samenhangt met vrede en stabiliteit. Alleen dan wordt Kosovo echt een vredig thuisland voor de Kosovaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen